Reykjalundur - 01.10.1981, Blaðsíða 40

Þá settist ég fyrst í hjólastól. Á þeim tíma
var lítið um slíka gripi og ég held, að þeir
hafi ekki verið til á nokkru sjúkrahúsi á land-
inu. Sá, sent ég fékk lánaðan, var heimasmíð-
aður — útistóll — smíðaður úr lijólhestahjól-
um. Tvö hjól voru til hliðanna og sæti á milli
þeirra og eitt hjól að framan, í venjulegum
reiðhjólsgaffli og stýrisstöng upp af því. Ekki
var um að ræða, að sá, sem í honum sat, gæti
sjálfur komið sér áfram, heldur varð annar
að ýta.
Ekki var þetta sérlega traustlegt farartæki
og fekk ég að reyna það. Eitt sinn var ég úti
með ungum vini mínum, sem ýtti mér. Við
gerðum okkur það til gamans, að fara fremst
á bryggju, eða brimbrjót, og létum síðan vind-
inn feykja okkur áfram, því að nokkuð hvasst
var. Vinur minn stóð aftan á stólnum.
Ofan til var verið að vinna að viðgerð
og var þar talsvert grjót- og steinsteypuhröngl.
Engir hemlar voru á stólnum, heldur varð sá,
sem ýtti, einnig að halda við stólinn undan
brekku. I einni ferðinni gætti ég mín ekki nógu
vel og var of nærri brúninni, þegar við komum
að grjótruðningnum. Til þess að lenda ekki
í sjónum, varð ég að taka mjög krappa beygju,
til að forðast rnestu grjóthrúgurnar. Það þoldi
hliðarhjólið ekki, heldur lagðist saman og ég
skutlaðist úr stólnum. Nærstaddir verkamenn
réttu hjólið með höndunum og komu mér
aftur upp í stólinn.
Það var nú augljóst, að ekki færi ég í skóla
að sinni. Fyrst varð að snúa sér að [m að
leita eftir möguleikum á bata. Ekki var um
að ræða neinar þjálfunar- eða endurhæfing-
arstöðvar og virtust menn mjög í óvissu um,
hvað hægt væri eða rétt að gera fyrir lömun-
arsjúklinga. Niðurstaðan varð, að ég fór á
Landspítalann, þar sent ég var næstu tvö ár-
in. Nokkrir fleiri lömunarsjúklingar voru þar
einnig og var reynt að búa þar út smávegis
þjálfunaraðstöðu og reynt diathermi og sitt
hvað fleira, með takmörkuðum árangri.
Þarna settist ég fyrst í erlendan, verksmiðju-
framleiddan hjólastól. Ekki átti ég hann jaó
sjálfur, lieldur fékk hann aðeins lánaðan
stund og stund. Var það strax mikill munur,
því að þá var þó unnt að róa sér lítið eitt
áfram á sléttu gólfi, þótt mátturinn væri lítill.
Næsta ár eignaðist ég svo stól til útiveru,
þýzkan. Á honum voru armar til að pumpa
sig áfrarn með. Ekki hafði ég (k'i það mikinn
kraft, að ég gæti komizt upp nokkurn veru-
legan halla, hjálparlaust. Segir meira af hon-
unt síðar.
Þótt mér væri orðið það full ljóst, að ég
myndi aldrei geta stundað venjulegt skóla-
nám, var ég síður en svo afhuga því, að halda
áfram námi og ná einhverju prófi. Ég las gíf-
urlega niikið af alls konar bókmenntum, ekki
sízt alls konar frásagnir, ferðasögur og ævi-
sögur, ásamt ýmsum verkum heimsbókmennt-
anna. Góður vinur minn útvegaði mér bækur
og valdi þær handa mér. Taldi hann hvorug-
um okkar greiða að því, að hann væri að
færa mér neins konar hazarsögudót.
Mér fannst liggja í augum uppi, að liægast-
ur vandi væri að lesa sér til gagns þær náms-
bækur, sem t.d. voru lesnar í gagnfræðaskól-
um. Ég útvegaði mér þær og þar kom, að ég
leitaði eftir möguleikum að fá að taka próf
utan skóla. Eékk ég aðstoð frá Gagnfræðaskóla
Austurbæjar — Ingimarsskólanum — m.a. við
stílagerð, og síðan að taka próf við þann skóla.
Það var mér mikil uppörvun. Ég sá, að ég
gat að verulegu leyti staðið þeim á sporði, sem
gátu setið í skólanum sjálfum.
Árið 1937 fór ég að sækja sund í Sundhöll
Reykjavíkur og reyndist það bezta þjálfun,
sem ég hafði fengið til þess tíma. Ekki var
mjög langt að fara frá Landspítalanum og
eftir að ég fékk útistólinn gat ég látið mér
nægja, ef ég fékk aðstoð við að komast á gatna-
38
REYKJALUNDUR