Morgunblaðið - 27.02.2015, Qupperneq 29

29
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2015
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Í Morgun-blaðinu var í
gær sagt frá því
að fyrirhuguð
þrenging Grens-
ásvegar muni
samkvæmt áætlun kosta 160
milljónir króna. Þetta er nær
helmingur þess fjár sem
eyrnamerkt er gerð hjól-
reiðastíga og ætti sú stað-
reynd ein að fá borgarfull-
trúa meirihlutans til að
endurskoða afstöðu sína til
þessarar þrengingar.
Þessi kostnaður er líka
fjarstæðukenndur á flesta
aðra mælikvarða. Eitt hundr-
að og sextíu milljónir króna
er mikið fé sem gæti hæglega
nýst vel til margra annarra
hluta hjá borg-
inni. Ekki aðeins
til að laga götur
borgarinnar,
heldur í ýmiss
konar viðhald og
hreinsun, eða til að mynda í
að sinna félagslegri grunn-
þjónustu. Að því ógleymdu
að útsvarsgreiðendur hefðu
án efa ekkert á móti því að
álögur borgarinnar yrðu
lækkaðar sem þessu nemur.
Fyrirhuguð þrenging er
einmitt enn eitt dæmið um
gegndarlausa sóun skattfjár í
þágu duttlunga núverandi
meirihluta í borginni. Meiri-
hlutinn mætti leiða hugann
að því að einn daginn hljóti
útsvarsgreiðendur að fá nóg.
Meirihlutinn í
borginni fer illa
með skattfé}
Gegndarlaus sóun skattfjár
Náttúru-passinnvar vond
hugmynd frá byrj-
un og sérkennilegt
að stjórnmála-
menn hafa verið
að burðast með
hana svo lengi.
Rökin fyrir Schengen-
aðildinni, sem reynst hefur
tvíbent, svo ekki sé meira
sagt, voru helst þau, að koma
yrði í veg fyrir að Íslendingar
þurfi að sýna vegabréf í fyrsta
sinn er þeir koma inn á það
svæði. (Svo kom auðvitað í ljós
að þeir þurftu að hafa vega-
bréf í höndunum til að sýna að
þeir þyrftu ekki að hafa vega-
bréf í höndunum.) Á síðari
tímum hefur verið látið eins
og að það væru hagsmunir
annarra ríkja að veita okkur
ekki upplýsingar gegn gagn-
kvæmni í þeim efum. Það er
auðvitað ekki rétt, eins og
bresk yfirvöld hafa margoft
bent okkur á.
En skyndilega áttu Íslend-
ingar að hafa á sér auka passa
til að sýna brúnaþungum
búrókrötum langaði landann
til Þingvalla eða í Ásbyrgi.
Skattar sem menn höfðu borg-
að í áratugi dygðu þeim ekki
lengur, hvað þá ást, tryggð og
sú ramma taug sem dregur
rekka föðurtúna til. Allt í einu
var gleymt að Vinstristjórnin
setti á sérstakt gistináttagjald
þar sem skaffa átti sömu
tekjur og þessi náttúrupassi
sem sambandslausir stjórn-
málamenn ætluðu að þvinga
upp á þjóðina. En megin-
atriðið er annað.
Það á ekki jafnan
að finna nýja
skatta langi menn
að fara í ný út-
gjöld. Nýjan
kostnað má bera
með því að draga
úr óþarfanum sem
alls staðar blasir við.
Morgunblaðið upplýsti í
gær að öll fjölgun starfa í
landinu á síðasta ári varð í
ferðaþjónustu. Stórfé hefur
auðvitað streymt í ríkiskass-
ann af þeim sökum. Það er
eðlilegt að það fé sem vitlausi
passinn átti að snýta út úr
mönnum komi sem hluti af
þeim miklu óvæntu tekjum.
Það þarf ekki einu sinni að
brúka nema lítinn hluta tekju-
aukans. Af hverju á heilbrigð
skynsemi færri fulltrúa á Al-
þingi nú en hún hefur nokkru
sinni haft?
Það er reyndar þekkt að
einungis örfáir þingmenn,
sem ná því að verða ráðherrar,
ná því jafnframt að verða hús-
bændur í sínum ráðuneytum.
Flestir þeirra eru gerðir hús-
vanir á fáeinum vikum og um
svipað leyti og mesta ráð-
herravíman yfir framanum er
dofnuð láta raunverulegir
stjórnendur ráðuneytanna
bara vel af þeim. Í framhald-
inu sendist ráðherrann síðan
með erindi fyrir þá sem eftir
skipuriti heyra undir hann.
Það er huggun harmi gegn að
náttúrupassinn er sagður
steindauður í þinginu, þótt
menn hafi ekki haft brjóst í
sér til að segja það upphátt.
Stjórnmálamenn,
sem gleyma
því fyrst af öllu
hvað þeir stóðu
fyrir, munu
gleymast fljótt}
Passar eru stundum
vegabréf þeirra sem
eru á leið út af
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
FRÉTTASKÝRING
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Fyrirhuguð ræða BenjaminsNetanyahus, forsætisráð-herra Ísraels, á Banda-ríkjaþingi hefur aukið tog-
streituna milli hans og Baracks
Obama forseta og er talin geta haft
langvarandi eftirköst í samskiptum
landanna. Talið er að ræðan geti graf-
ið undan þeirri rótgrónu hefð í banda-
rískum stjórnmálum að stóru flokk-
arnir tveir standi saman í stuðningi
við Ísrael, að sögn fréttaskýrenda
The New York Times.
Grunnt hefur verið á því góða með
Obama og Netanyahu frá því að þeir
tóku við völdunum í löndum sínum ár-
ið 2009, m.a. vegna ágreinings um
landtökubyggðir gyðinga og fleiri
deilumála sem hafa hindrað friðar-
viðræður milli Ísraela og Palest-
ínumanna. Spennan á milli leiðtog-
anna hefur þó aldrei verið eins mikil
og nú.
Ástæðan er ræða sem Netanyahu
flytur á Bandaríkjaþingi á þriðjudag-
inn kemur fyrir tilstilli repúblikana
sem eru með meirihluta í báðum
deildum þingsins. Forsætisráð-
herrann hyggst nota tækifærið til að
hvetja þingið til að hafna hugsan-
legum samningi Bandaríkjastjórnar
við klerkastjórnina í Teheran um
kjarnorkuáætlun Írana. Klerka-
stjórnin hefur ekki samþykkt samn-
inginn en viðræðurnar eru á lokastigi.
Netanyahu segir að verði samning-
urinn undirritaður veiti Bandaríkja-
stjórn þegjandi samþykki sitt fyrir
því að Íranar framleiði kjarnavopn
eftir að samkomulagið fellur úr gildi
eftir um það bil áratug. Verði Íran
kjarnorkuveldi geti það ógnað öryggi
og tilvist Ísraelsríkis og leitt til víg-
búnaðarkapphlaups í Mið-Aust-
urlöndum.
Tengslin hafa „aldrei
verið jafnafleit“
Bandarískir stjórnarerindrekar
telja að Obama geti samþykkt samn-
inginn og framfylgt honum að mestu
án stuðnings þingsins. Þingmenn
gætu þó lagt steina í götu forsetans,
meðal annars með því að neita að af-
létta refsiaðgerðum gegn Íran vegna
kjarnorkudeilunnar eða samþykkja
jafnvel nýjar. Það gæti síðan orðið til
þess að Íranar riftu samningnum.
John Boehner, forseti fulltrúa-
deildar Bandaríkjaþings, bauð Net-
anyahu að ávarpa þingið og talið er að
hann hafi gert það til að snupra
Obama fyrir stefnu hans í viðræðun-
um við Írana. Forsetinn hefur neitað
að ræða við Netanyahu þegar hann
heimsækir Washington og utanríkis-
ráðherrann og varaforsetinn verða
ekki í borginni. Stjórnmálaskýrendur
telja að með þessu séu Obama og
embættismenn hans að senda Ísr-
aelum þau skilaboð að þeir styðji ekki
Netanyahu í þingkosningum sem
fara fram í Ísrael 17. mars. Skoðana-
kannanir benda til þess að forsætis-
ráðherrann og flokkur hans standi
vel að vígi í kosningunum.
Susan E. Rice, þjóðaröryggis-
ráðgjafi Bandaríkjaforseta, sagði fyrr
í vikunni að framganga Netanyahus í
málinu væri „skaðleg“ vegna þess að
hún græfi undan einingu flokkanna í
stuðningnum við Ísrael. „Tengsl
ríkjanna hafa aldrei verið jafnafleit
og nú,“ hefur The New York Times
eftir Giora Eiland, fyrrverandi þjóð-
aröryggisráðgjafa stjórnvalda í Ísr-
ael.
Ummæli Rice eiga sér engin for-
dæmi í samskiptum stjórnvalda í
Bandaríkjunum og Ísrael, að sögn
Eytans Gilboa, prófessors við Bar-
Ilan-háskóla í Ísrael. Hann sagði í út-
varpsviðtali að ljóst væri að samstaða
bandarísku flokkanna í málefnum
Ísraels hefði rofnað.
Telja einingu um
Ísrael í hættu vestra
AFP
Leiðtogi Listamaður býr til styttu af Netanyahu í líki söguhetju í Esterar-
bók fyrir hátíð sem hefst 4. mars til að minnast þess er Ester drottning hratt
þeim áformum ráðgjafa Persakonungs að útrýma gyðingum.
Fjórir demókratar í öldunga-
deildinni og nokkrir í full-
trúadeildinni hafa ákveðið að
hlýða ekki á ræðu Benjamins
Netanyahus á þinginu á þriðju-
daginn kemur. Fleiri þingmenn
demókrata hafa ekki gert upp
hug sinn. „Þetta setur demó-
krata í þá stöðu að þeir verða að
velja á milli stuðnings við Ísrael
og flokksbróður síns í forseta-
embættinu – og gera það þann-
ig að eftir því sé tekið,“ hefur
The Washington Post eftir Mart-
in Indyk, fyrrverandi sendiherra
Bandaríkjanna í Ísrael.
Eiga erfitt val
fyrir höndum
MÆTA DEMÓKRATAR?
EPA
Netanyahu Forsætisráðherr-
ann flytur ræðu í Jerúsalem.
V
erði umsóknin um inngöngu í
Evrópusambandið dregin til
baka eins og til stendur að gera
verður engum dyrum þar með
lokað. Eftir sem áður verður
ekkert því til fyrirstöðu að sækja að nýju um
inngöngu í sambandið skapist réttar og nauð-
synlegar forsendur til þess ólíkt því sem
raunin var sumarið 2009. Það er að segja rík-
isstjórn alfarið hlynnt því að ganga þar inn
með bæði meirihluta þings og þjóðar að baki
sér. Meira að segja Evrópusambandið sjálft
hefur ítrekað lýst því yfir á undanförnum ár-
um að þessar aðstæður þurfi að vera fyrir
hendi. Bæði á síðasta og núverandi kjör-
tímabili. Meðan þær eru ekki til staðar er ein-
faldlega tómt mál að tala um að hreyfa við
málinu. Verði þessar forsendur hins vegar
fyrir hendi síðar mun vafalítið verða tekið vel í nýja um-
sókn í Brussel.
Þetta ætti í raun að segja sig sjálft. En þetta er líka
einmitt lærdómurinn af síðasta kjörtímabili þar sem sótt
var um inngöngu í Evrópusambandið af ríkisstjórn sem
var algerlega klofin í afstöðu sinni til málsins. Það gat
aldrei farið vel eins og margir bentu á frá byrjun. Þar á
meðal ófáir áhrifamenn í röðum þeirra sem vilja sjá Ís-
land ganga í sambandið. Má þar til að mynda nefna þá
Þorstein Pálsson, fyrrverandi sendiherra, og Jón Bald-
vin Hannibalsson, fyrrverandi utanríkisráðherra. Þor-
steinn hefur að vísu snúið málflutningi sínum á haus í
þeim efnum eftir að ný ríkisstjórn tók við
völdum og telur nú einhverra hluta vegna að
ríkisstjórn með tvo flokka innanborðs á móti
inngöngu í Evrópusambandið geti staðið að
umsókn um slíka inngöngu þrátt fyrir að
hafa talið slíkt ógerlegt á síðasta kjörtímabili
með einn slíkan stjórnarflokk. Vitanlega var
fyrri afstaða Þorsteins rétt enda reyndist
hann sannspár um það að síðasta ríkisstjórn
gæti ekki klárað umsóknarferlið klofin.
Raunveruleikinn er vitanlega sá að rík-
isstjórn andsnúin inngöngu í Evrópusam-
bandið hefur í reynd aðeins einn kost í þeirri
stöðu sem nú er uppi ef hún er sannarlega
andvíg því að ganga þar inn. Það er að draga
umsóknina um inngöngu í sambandið til
baka. Staðreyndin er nefnilega sú að sama
þverstæðan er fólgin í því segjast vera and-
vígur inngöngu í Evrópusambandið en ætla samt að
standa að umsókn um inngöngu í þetta sama samband,
líkt og forystumenn Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboð gerðu á síðasta kjörtímabili í skiptum fyrir ráð-
herrastóla, og segjast andvígur inngöngu í Evrópusam-
bandið en ætla eftir sem áður að láta umsókn um inn-
göngu í sambandið halda sér. Ef einhver er
raunverulega andvígur inngöngu í Evrópusambandið
hlýtur viðkomandi að vera um leið andvígur öllum skref-
um í þá átt – líka þeim sem áður hafa verið tekin af öðr-
um. Svo ekki sé talað um skref sem viðkomandi lagðist
alfarið gegn á sínum tíma. hjortur@mbl.is
Hjörtur J.
Guðmundsson
Pistill
Engum dyrum lokað