Morgunblaðið - 27.02.2015, Page 63

FRÉTTIR 63Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2015
Þann 22. apríl vinnur heppinn áskrifandi
glæsilega Toyota Corolla bifreið.
Í upphafi skyldi
endinn skoða.
VIÐTAL
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Búast má við að hlýindakafla sem
hófst í kringum 1990 fari senn að
ljúka og við taki um 30 ára kulda-
skeið. Umhleyp-
ingar í vetur hafa
ekki verið óvenju-
legir, að öðru leyti
en því að lítið hef-
ur borið á norðan-
áttum.
Þetta er mat
Páls Bergþórs-
sonar, fv. veð-
urstofustjóra,
sem enn fylgist
mjög vel með
tíðarfarinu þó að hann sé kominn á tí-
ræðisaldur, verður 92 ára í sumar.
Páll segir veturinn að mörgu leyti
hafa verið hefðbundinn miðað við
undanfarin ár.
Suðvestanáttir ríkjandi
„Framan af vetri hefur þetta verið
hefðbundið og tiltölulega milt og
hlýtt allan tímann. Að vísu var kalt í
desember en að jafnaði ekki verið
ólíkt því tíðarfari sem hefur verið frá
aldamótum, sem er hlýjasta tímabil
sem hefur komið,“ segir Páll.
Hann bendir á að suðvestanáttir
hafi verið ríkjandi, stundum með
köldu lofti frá Kanada og stundum
hlýrra þess á milli.
„Það hefur hins vegar ekki verið
neitt skemmtilegt útivistarveður.
Hafáttinni á Suður- og Vesturlandi
hefur fylgt mikil úrkoma, á þessum
tíma ýmist slydda eða snjókoma og
þá hvasst, og þess á milli útsynningur
með éljaveðri. Kalt loft kemur þá frá
Kanada sem hlýnar yfir sjónum. Í því
myndast hjarðir af skúra- og bólstra-
skýjum með éljagangi,“ segir Páll en
minnir þó á að milli lægðagangsins
hafi komið góðir dagar, líkt og í gær.
„Segja má að þetta séu umhleyp-
ingar en þó ekki af dæmigerðustu
sort þegar vindur kemur af öllum átt-
um. Að undanförnu hefur verið held-
ur minna um norðanáttir,“ segir Páll
og vill ekki meina að veturinn hafi
verið sérlega óvenjulegur.
„Tímabilið frá aldamótum hefur
verið hlýrra en nokkru sinni. Ég er
þeirrar skoðunar að það muni fara að
kólna. Undanfarin 100 ár hefur þetta
gengið í sviptingum. Þá hafa ýmist
komið 30 ár tiltölulega hlý og síðan
30 ár nokkuð köld. Við höfum verið
með hlýindi síðan um 1990 þannig að
það er langt komið þetta hlýja tíma-
bil núna. Það er hafísinn sem veldur
þessum sveiflum. Í hlýindaskeiðum
minnkar hann mikið og það eru ýmis
merki um að hann hafi verið einna
minnstur fyrir 2-3 árum, og sé held-
ur farinn að vaxa aftur. Við getum
því reiknað með að veðrið fari kóln-
andi á næstu árum. Ofan á þetta allt
saman bætist hlýnun jarðar sem
stafar af gróðurhúsalofttegundum
sem við spýjum út í loftið, sér-
staklega koltvísýringi sem veldur
hlýindum. Hann gleypir geislun frá
sólinni og hindrar að hún
hverfi aftur út í geiminn.
Þetta hefur í för með sér
að hvert hlýindaskeið
verður hlýrra en það
síðasta og hvert kulda-
skeið hlýrra en það síð-
asta. Þannig gengur
þetta,“ segir Páll Berg-
þórsson, sem reiknar
með að um miðja þessa
öld fari aftur að hlýna
verulega á jörð-
inni.
Kuldaskeið framundan
 Páll Bergþórsson segir veturinn að mestu hafa verið hefðbundinn þrátt fyrir
umhleypinga  Lítið borið á norðanáttum  Hlýindakafli frá 1990 senn á enda
Morgunblaðið/RAX
Veðrið Leiðindaveður hefur verið í febrúar. Páll Bergþórsson telur okkur vera á leiðinni inn í 30 ára kuldaskeið.
„Þetta hefur verið umhleypinga-
samt veður í febrúar og þreyt-
andi, eiginlega mjög þreytandi,“
segir Trausti Jónsson veðurfræð-
ingur um tíðarfarið í febrúar.
Mánuðurinn hefur verið í kaldara
lagi og meðalvindhraði á landinu
ekki verið meiri síðustu 25 ár.
Það sem af er febrúar er
meðalhitinn í Reykjavík 0,3 stig-
um undir meðaltali áranna 1961-
1990 og 1,7 stigum undir með-
altali síðustu 10 ára. Úrkoman
hefur verið 50% umfram með-
allag og sólskinsstundir fáar.
Á Akureyri hefur meðalhitinn
verið 1,1 stigi yfir meðaltali ár-
anna 1961-1990 og 0,5 stigum
undir meðaltali síðustu tíu ára.
Úrkoman á Akureyri hefur verið
40% umfram meðallag í febrúar.
Að sögn Trausta hefur úrkoman
á Austfjörðum verið í meðallagi
og hlýjast verið þar á landinu í
mánuðinum.
Trausti segir að mjög litlu
muni á meðalvindhraða á land-
inu öllu nú og í sama mánuði í
fyrra. Í febrúar 2014 hafi verið
mun hlýrra og veðurlag öðruvísi,
þá hafi tíðin verið verst á Austur-
landi, öfugt við árið í ár.
„Á heildina litið hefur ekki ver-
ið mikill snjór í febrúar, þó oft
verið alhvít jörð. Mestur hefur
snjórinn verið um miðbik norð-
anlands og sums staðar á Vest-
fjörðum, annars heldur snjólétt,“
segir Trausti. Hann bendir á að
þótt veðrið hafi verið leið-
inlegt þá hafi ekki verið af-
gerandi illviðri um allt
heldur frekar staðbundið.
Trausti segir mánuðinn
einnig sérstakan að því
leyti að fólk hafi orðið að
sæta lagi til að komast á
milli landshluta, sér í lagi
um helgar.
Mjög þreyt-
andi febrúar
UMHLEYPINGAR
Trausti Jónsson
Páll
Bergþórsson
Búast má við meinlausu veðri víðast
hvar á landinu í dag. Gera má ráð
fyrir strekkingi og éljum á Vest-
fjörðum og um landið norðanvert.
Óvissustig vegna snjóflóða á
sunnanverðum og norðanverðum
Vestfjörðum var í gildi í gær.
Áfram gilti hættustig vegna snjó-
flóða á Patreksfirði og Tálknafirði.
Á Veðurstofunni var talið í gær-
kvöld að hægt yrði að draga úr við-
búnaði á sunnanverðum fjörðunum
miðað við veðurspá. Það verður þó
metið þegar birtir.
Þrettán snjóflóð voru skráð á til-
kynningasíðu Veðurstofunnar í
gær. Sex þeirra féllu á ýmsum stöð-
um í Patreksfirði og tvö í Tálkna-
firði. Einnig féllu snjóflóð í
Hvammsfjalli nágrenni Hörgárdals,
í Ytra-Strengsgili í Siglufirði, á
Breiðadal í Önundarfirði og á
Rauðasandi. Þá féll snjóflóð í Eld-
borgargili á skíðasvæðinu í Bláfjöll-
um og var talið að maður á vélsleða
hefði komið flóðinu af stað.
Líklega verður hægt að
draga úr viðbúnaði í dag
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Vonast er til þess að hægt verði að
aflétta rýmingu húsa á Patreksfirði
og Tálknafirði í dag, að sögn Davíðs
Rúnars Gunnarssonar, formanns
svæðisstjórnar á Patreksfirði. Fólk
er hvatt til að fylgjast vel með til-
kynningum frá yfirvöldum varðandi
rýminguna.
Veður versnaði aftur á Patreks-
firði í gærkvöld og var þar lítið
skyggni. Í gær féllu 5-6 snjóflóð á
þjóðveginn um Raknadalshlíð. Veg-
urinn var ruddur og var mokað yfir
Kleifaheiði svo menn kæmust í Bald-
ur. Aftur féll snjóflóð á veginn á
Raknadalshlíð í gærkvöld.
Páll Ágúst Sigurðarson flutninga-
bílstjóri festist í ófærð á Kleifaheiði í
fyrradag. Hann lét fyrirberast í bíln-
um í 14 klukkustundir í vitlausu
veðri.
„Björgunarsveitin á Barðaströnd
kom í kringum miðnættið og sótti
mig. Ég gisti á Brjánslæk um nóttina
í góðu yfirlæti,“ sagði Páll í gær-
kvöld. En hvernig var að vera fastur
í bílnum? „Það var ekkert til að hafa
áhyggjur af. Ég var með olíumiðstöð
og inni í lokuðu rými,“ sagði Páll.
Kleifaheiðin var mokuð í gær og
fékk Páll far með flutningabíl frá
Brjánslæk til Patreksfjarðar. Þeir
voru að aka Raknadalshlíð, innst í
Patreksfirði, laust fyrir klukkan
20.00 í gærkvöld. Þá var aftur orðið
vitlaust veður og mjög blint. Þeir
urðu að nema staðar vegna snjóflóðs
sem fallið hafði yfir veginn. Vega-
gerðin sendi hjólaskóflu sem kom og
opnaði leið í gegnum flóðið. Ætlunin
var að sækja flutningabílinn sem
Páll ók upp á Kleifaheiði í dag.
Vegum lokað vegna ófærðar
Vegunum um Hellisheiði,
Þrengsli, Sandskeið og Lyngdals-
heiði var lokað fyrir allri umferð rétt
fyrir kvöldmat í gær. Fyrr í gær
höfðu björgunarsveitir verið kallað-
ar út til að veita vegfarendum að-
stoð. Þá sátu þrír flutningabílar fast-
ir í Kömbunum, póstbíll hafði farið út
af og margir fólksbílar sátu fastir.
Flughálka var í Þrengslunum.
Vegurinn um Holtavörðuheiði var
líka lokaður um tíma í gær en hann
var opnaður undir kvöld. Ófært var
yfir Fróðárheiði. Á Vestfjörðum var
ófært til Flateyrar og Suðureyrar.
Einnig var lokað yfir Hálfdán. Súða-
víkurhlíð var lokuð vegna snjóflóða-
hættu og eins var Raknadalshlíð í
Patreksfirði lokuð fram eftir degi í
gær. Þungfært var í Ísafjarðardjúpi
og þungfært og stórhríð á Hjalla-
hálsi. Annars staðar á landinu var
víða hálka og snjóþekja á vegum.
Snjóflóð lokuðu leið
til Patreksfjarðar
 Vonast til að rýmingu íbúðarhúsa verði aflétt í dag
Ljósmynd/Páll Ágúst Sigurðsson
Raknadalshlíð Snjóflóð féll á veginn í gærkvöld og kom hjólaskófla frá
Patreksfirði og stakk í gegnum flóðið svo flutningabíll kæmist leiðar sinnar.