Morgunblaðið - 17.06.2015, Page 12

VIÐTAL
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
„Við höfum rekið okkur á það að
fólk og fjölmiðlar óttast þessa nýj-
ung. En rannsóknir á tíðni meiðsla
sýna að þetta er skilvirkasta leiðin
til þess að yfirbuga ofbeldismenn
án þess að valda þeim eða lög-
reglumönnum meiðslum. Á Íslandi
skilst mér að menn noti frekar kylf-
ur, piparúða eða handafl til þess að
yfirbuga fólk, en slíkt veldur
meiðslum í mun fleiri tilvikum,“
segir Rick Smith, forstjóri Taser-
fyrirtækisins, sem selt hefur raf-
byssur til lögreglu um allan heim.
Hann er staddur hér á landi til þess
að kynna rafbyssunotkun til handa
lögreglumönnum hér á landi.
Tveir vina hans skotnir
Smith er frá Arizona í Bandaríkj-
unum og fékk áhuga á málefninu
eftir að tveir vina hans féllu fyrir
byssuskotum lögreglu. „Ég leit svo
á að afleiðingar af byssunotkun
væru of alvarlegar og því þyrfti að
finna aðra lausn til þess að yfirbuga
ógnandi einstaklinga,“ segir Rick.
Spurður hvers vegna íslensk yfir-
völd ættu að íhuga þennan valkost í
ljósi þess hér á landi væri almennt
notast við kylfur og piparúða og því
einungis um nýja tegund valdbeit-
ingar að ræða segir Smith að þvert
á móti því sem ætla mætti dragi
notkun rafbyssunnar úr hættu á
meiðslum. ,,Rafbyssur koma ekki í
stað byssa í alvarlegustu tilvik-
unum. En á Íslandi eru líklega
dæmi um að menn beri einhvers
konar vopn meðferðis, t.a.m. hníf,
og í slíkum tilvikum hefur reynslan
sýnt að rafbyssur eru mjög gagn-
legar. Þá þarf ekki að grípa til þess
að yfirbuga einstaklinginn með
handafli, svo dæmi sé nefnt, og þar
með skapa hættu á því að lög-
reglumaðurinn og borgarinn verði
fyrir meiðslum í átökunum,“ segir
Rick.
Jafnar stöðu lögreglukvenna
Hann bendir á að af síðustu 16
lögreglumönnum sem útskrifast
hafi úr Lögregluskólanum séu 12
konur. „Rafbyssan jafnar stöðu
kvenna þegar kemur að átökum við
menn sem jafnvel eru undir áhrif-
um vímuefna,“ segir Smith. „Mér
skilst að það sé talsvert um að lög-
reglumenn meiðist í starfi og rökin
fyrir því að taka upp rafbyssur á
Íslandi myndu að sjálfsögðu ekki
snúa að því að minnka byssunotkun
lögreglumanna, heldur að vernda
betur þá sem sinna löggæslu,“ segir
Smith.
Dæmi um að fólk hafi látist
Hann segir að lögreglan í Bret-
landi hafi verið í svipaðri aðstöðu
og Íslendingar. Þar hafi lögreglu-
menn almennt ekki notast við
byssur, en eftir að rafbyssur voru
teknar í notkun hafi meiðslum
borgara og löggæslumanna fækkað.
Að sögn Smiths er sársaukinn af
notkun rafbyssa skammvinnur og
fá dæmi eru um að fólk hafi hlotið
meiðsl af þeim. Slík tilvik hafa þó
komið upp. „Dæmi eru um að menn
hafi slasast, því verður ekki neitað.
Tólf manns hafa dáið í kjölfar þess
að fá stuð úr rafbyssu. Allt eru
þetta dæmi um einstaklinga sem
fengu höfuðáverka við fallið. Þar
liggur mesta áhættan af notkun á
rafbyssum. Hins vegar hafa mestar
deilur verið um það hvort rafbyssur
hafi áhrif á hjartað. Í átta tilvikum í
Bandaríkjunum hefur því verið
haldið fram að rafbyssur hafi valdið
hjartastoppi. Þessi tilvik voru öll
rannsökuð af dánardómstjórum án
þess að bein tengsl fyndust. Meðal
annarra steig forseti Bandarísku
hjartaverndarsamtakanna (Americ-
an Heart Association) fram og lýsti
því yfir að rafbyssur hefðu ekki
verið orsökin. Í þessum tilvikum
hefði ofneysla á eiturlyfjum, und-
irliggjandi heilsufarsvandamál og
fleira komið til. Í þessu samhengi
má nefna að 800 manns deyja ár-
lega við handtökur í Bandaríkj-
unum og því eru þetta afar fá tilvik
þegar horft er til þess að rafbyssur
hafa verið í almennri notkun lög-
reglumanna í Bandaríkjunum í
a.m.k. fimm ár. Það er mjög erfitt
að halda því fram
að notkun á raf-
byssum geti ekki
haft áhrif á hjartað,
því það er stór al-
hæfing, en hins
vegar má vel
halda því fram að
áhættan sé mjög
lítil,“ segir Smith.
Rafbyssur minnki meiðslahættu
 Forstjóri rafbyssufyrirtækis hér á landi til að kynna rafbyssur fyrir íslenskum yfirvöldum
 Öruggari en kylfur og piparúði  Hafa rekið sig á að fólk og fjölmiðlar óttast þessa nýjung
Morgunblaðið/Júlíus
Rick Smith Forstjóri Taser er hér á landi til að kynna rafbyssur.
12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JÚNÍ 2015
Vilt þú vita hvers virði
eignin þín er í dag?
Pantaðu frítt söluverðmat án skuldbindinga!
HRINGDU NÚNA 820 8080
Sylvía
Löggiltur fasteignasali
sylvia@fr.is
Brynjólfur
brynjolfur@fr.is
Tveimur pílum er skotið úr raf-
byssu í þann einstakling sem
þarf að yfirbuga. Fíngerðir raf-
magnsvírar dragast út með píl-
unum og tengja þær við tækið.
Pílurnar festast við föt brota-
mannsins eða ganga inn í húð
hans og um leið hleypur 50 þús-
und volta spenna á milli pólanna
í nokkrar millisekúndur til að
koma á tengingu. Um leið og
tenging er komin fellur spennan
niður í 400 volt. Byssan gefur
frá sér rafpúls sem truflar
taugaboð til vöðvakerfisins og
veldur um leið sársauka. Þegar
rafpúlsinn hleypur á milli píl-
anna hættir viðkomandi ein-
staklingur að geta stjórnað stoð-
vöðvunum, finnur til sársauka og
lyppast niður. Rafpúlsinn úr raf-
byssum er á tíðni sem ætlað er
að hafa eingöngu
áhrif á
taugaboð
til vöðva,
en ekki
hjarta eða
annarra
líffæra.
Viðkomandi
lyppast niður
400 VOLTA STRAUMUR
Sunna Sæmundsdóttir
sunnasaem@mbl.is
Íslenska krónan er raunverulegur
möguleiki án þess að til fjármagns-
hafta þurfi að koma aftur í framtíð-
inni. Hins vegar má búast við
hertum kröfum og ekki er víst að
gjaldmiðlar geti með góðu móti verið
jafn fljótandi og þeir voru fyrir hrun.
Þetta sagði Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson, forsætisráðherra, á
fundi á vegum Framsóknarfélagsins
í Reykjavík í gær. Þar flutti hann
erindi um aðgerðir stjórnvalda til
afnáms fjármagnshafta. „Það þurfa
kannski að vera fleiri hraða-
hindranir,“ sagði hann og líkti efna-
hag heimsins við olíuskip þar sem
skipskaði blasir við ef skipið er ekki
hólfað af þegar leki kemur upp.
Íslenska hagkerfið sagði hann þó
aldrei hafa verið í betri aðstöðu til
þess að viðhalda stöðugleika sökum
aukins fjölbreytileika þar sem
sveiflujöfnun er orðin meiri.
Sanngjörn og nauðsynleg
Sigmundur fór yfir aðgerðaáætlun
stjórnvalda, sem hann sagði að væri
ekki einungis sanngjörn gagnvart
kröfuhöfum, heldur einnig nauðsyn-
leg. „Öðruvísi geta þeir ekki inn-
heimt hagnaðinn og kröfuhafar vissu
að hér væru þeir að kaupa sig inn í
höft.“
Þá blés hann á gagnrýnisraddir er
hafa sagt aðgerðirnar ganga of hart
á rétt kröfuhafa og sagðist hvorki
hafa áhyggjur af mögulegum mál-
sóknum, né heldur upprisu einhvers
konar samúðarbylgju með erlendum
vogunarsjóðum, sem gæti haft veru-
leg neikvæð ímyndaráhrif á Ísland.
Sigmundur vísaði til þess að að-
gerðaáætlunin hefði verið í tvö ár í
smíðum. „Margir hafa haldið því
fram að alltof langur tími sé liðinn og
þrýstingur hefur verið á að afnema
höftin strax,“ sagði hann.
„Fyrsta reglan var að það yrði
ekki farið af stað fyrr en sýnt þótti að
lífskjör yrðu vernduð á landinu og að
Íslendingar yrðu ekki gerðir að
skuldaþrælum fyrir gjaldþrota
einkafyrirtæki,“ sagði Sigmundur og
vísaði til þess að efnahagslífið hefði
þurft að vera í ákveðnum skorðum
áður en lagt var af stað.
Engar áhyggjur
af samúðarbylgju
 Vantar hraðahindranir í hagkerfið
Sigmundur Á Grand Hótel í gær.
Aðgerðaáætlunin
» Annars vegar nauðasamn-
ingaleið þar sem slitabúin
þurfa að uppfylla stöðugleika-
skilyrði til þess að fá undan-
þágu frá höftum.
» Hins vegar 39% stöðug-
leikaskattur á heildareignir
búsins.