Morgunblaðið - Sunnudagur - 14.06.2015, Blaðsíða 4
4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14.6. 2015
Nemendur sem stunduðutónlistarnám á framhalds-stigi á landsbyggðinni
haustið 2014 voru 184 talsins.
Stærsti skólinn er Tónlistarskólinn
á Akureyri, þar sem var 51 nem-
andi á þessu stigi. Nái tillögur um
breytt fyrirkomulag á stuðningi rík-
isins við tónlistarnám á framhalds-
stigi fram að ganga, eins og þær
hafa verið viðraðar af mennta- og
menningarmálaráðuneyti, verður í
höndum sveitarfélaganna að bregð-
ast við skertum fjárframlögum frá
ríkinu, en þau bera ábyrgð á
rekstri skólanna.
Hugmyndirnar eru meðal annars
þær að sveitarfélög reki sína tón-
listarskóla án fjárframlags frá rík-
inu vegna framhaldsnáms í tónlist,
en fjármagn verði veitt til eins tón-
listarskóla í Reykjavík.
„Það sem ég hef verið að skoða
er möguleikinn á að stofna einn
skóla, sem væri óbundinn sveitarfé-
lagsmörkum. Sá skóli væri fyrst og
síðast hugsaður sem skóli fyrir þá
sem hyggjast leggja tónlistina fyrir
sig sem sitt ævistarf,“ segir Illugi
Gunnarsson, mennta- og menning-
armálaráðherra, í samtali við
Morgunblaðið.
Hópur skólastjórnenda hefur lýst
þungum áhyggjum af framtíð fram-
haldsnámsins líkt og fram kemur í
athugasemdum sem starfshópur
skólastjórnenda um nám á fram-
haldsstigi í tónlist vann í maí síð-
astliðnum. Ráðuneytið hefur lýst
því yfir að hugmyndirnar séu á
byrjunarstigi, að engar ákvarðanir
hafi verið teknar hvað varðar fjár-
mögnun námsins og að óvarlegt sé
að draga viðamiklar ályktanir um
málið.
Árin 1975-89 skiptist kennslu-
kostnaður tónlistarskóla jafnt milli
ríkis og sveitarfélaga. Lög um
breytingu á verkaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga voru samþykkt 1989,
og tónlistarskólarnir hafa verið al-
farið í umsjá sveitarfélaganna síðan.
Samkvæmt núgildandi fyrir-
komulagi er kennslukostnaður tón-
listarskóla á landinu allur fjármagn-
aður af sveitarfélögum, sem aftur
innheimta hjá ríkinu fjárframlag
vegna nemenda á framhaldsstigi
hverju sinni skv. samkomulagi frá
2011. Framlagið nær einnig til
nemenda í einsöng á miðstigi. Ann-
ar rekstur skólans, þ.e. húsnæði,
hljóðfærakostur, laun önnur en
kennaralaun og öll almenn rekstr-
argjöld, er fjármagnaður með
skólagjöldum. Hlutfall launakostn-
aðar af rekstrarkostnaði tónlistar-
skóla er að meðaltali 80%, að mati
Félags kennara og stjórnenda í tón-
listarskólum.
Skilaði sér ekki til skólanna
„Við fáum 26 til 30 milljónir á ári
frá ríkinu vegna samkomulagsins
síðan 2011 um eflingu tónlistar-
náms, við erum með það marga
nemendur í þessu námi,“ segir
Hjörleifur Örn Jónsson, skólastjóri
Tónlistarskólans á Akureyri. Hann
segir framlagið frá ríkinu ekki skila
sér beint í skólana heldur fari það í
gegnum sveitarfélögin. „Þessir pen-
ingar koma frá ríkinu til tónlistar-
skólans í gegnum Jöfnunarsjóð, og
sveitarfélagið gerir ráð fyrir þessari
upphæð í sínum áætlunum.
Þetta átti náttúrlega að koma
sem innspýting í starfsemi skólanna
en gerði það ekki, heldur spöruðu
sveitarfélögin sér það sem þessu
nam í kostnaði við rekstur skólanna.
Mér finnst líklegt að þetta verði
einfaldlega skorið niður ef þessi
framlög detta úr gildi. Hvernig
menn síðan bregðast við þeim nið-
urskurði er pólitísk ákvörðun, hvort
þeir ákveði að fella niður framhalds-
námið eða fækka nemendum í skól-
anum almennt.“
Rætt um sérúrræði fyrir
Akureyri og Ísafjörð
Hjörleifur Örn segir hugmyndir um
sérstök úrræði fyrir Akureyri og
Ísafjörð hafa verið viðloðandi um-
ræðuna, án þess að nokkur viti í
hverju þau myndu felast, eða hvern-
ig samstarfi við nýjan skóla í
Reykjavík yrði háttað. „Ég heyrði
talað um einhvers konar sérúrræði
fyrir þessa tvo skóla, sem ég tel að
væri nauðsynlegt, en svo veit maður
ekkert hvað það þýðir. Við erum
líka hrædd um afleiðingar þess ef
svo yrði ekki.
Ef það þyrfti til dæmis að fækka
nemendum í tónlistarskólanum og
setja strangari skilyrði fyrir inn-
göngu í skólann er ekki gott að vita
hvernig það ætti að ganga upp. Svo
dæmi sé tekið voru 150 manns á
biðlista í skólann í fyrra, og þessi
niðurskurður myndi einhvers staðar
bitna á þjónustu við nemendur.“
Samkomulagið virki ekki
Illugi Gunnarsson segir enga
ákvörðun hafa verið tekna um til-
högun fjármögnunar skólanna.
Hann bendir á að ágreiningur sé
um túlkun samkomulagsins frá
2011, eins og kom fram í tilkynngu
frá ráðuneytinu. „Það er augljóst að
þetta samkomulag virkar ekki nema
að litlu leyti,“ segir hann.
Í tilkynningu ráðuneytisins kom
m.a. fram að aðkoma ríkissjóðs að
fjárhagslegum stuðningi við tónlist-
arnám, sem ákveðin var í samkomu-
lagi um eflingu tónlistarnáms, var
tímabundin. Þar segir m.a.: „Henni
var ætlað að koma til viðbótar lög-
ákveðnu framlagi sveitarfélaga til
tónlistarnáms til að greiða fyrir inn-
ritun nemenda í tónlistarskóla óháð
lögheimilissveitarfélagi þeirra. Í ljós
hefur komið að ágreiningur er um
túlkun þessa samkomulags sem
meðal annars birtist í mjög alvar-
legri rekstrarstöðu flestra tónlistar-
skóla í Reykjavík.“
Heimild: Samstarfshópur skólastjórnenda um nám í tónlist á framhaldsstigi.*Nemendur á miðstigi í einsöng eru taldir með framhaldsnemum
Grunnkort/Loftmyndir ehf.
Tónlistarskóli
Reykjanesbæjar: 27
Tónlistarskólinn
á Akranesi:
29
Önnur sveitafélög:
22
Tónlistarskólinn
á Akureyri:
51
Tónlistarskólinn
á Egilsstöðum:
3
Tónlistarskóli
Ísafjarðar:
15
Tónlistarskóli
Árnesinga:
37
Tónlistarskólar í
Reykjavík og nágrenni: 732
Alls eru 916 tónlistarnemar á
framhaldsstigi í landinu,
þar af 184 á landsbyggðinni*
Tónlistarnemar á framhaldsstigi haustið 2014
Óvissa um fjármögnun tónlistarnáms
SÍÐASTA SKÓLAÁR VORU 184 NEMENDUR SEM STUNDUÐU TÓNLISTARNÁM Á FRAMHALDSSTIGI UTAN HÖFUÐBORGARSVÆÐISINS. STÆRSTI
SKÓLINN ER TÓNLISTARSKÓLINN Á AKUREYRI MEÐ 51 NEMANDA. SKÓLINN FÆR ÁRLEGA MEIRA EN 26 MILLJÓNA KRÓNA FRAMLAG FRÁ RÍKINU.
* Ýmsar hugmyndir eru í loftinu um framtíð tónlistar-náms á Íslandi og hefur hver sína skoðun á málinu.Ágreiningur ríkir um túlkun samkomulags frá 2011.ÞjóðmálMATTHÍAS TRYGGVI HARALDSSON
mth@mbl.is
tvisvar um áður en ég flytti til
Reykjavíkur. Það væri frekar ab-
súrd.“
Sigrún Mary McCormick, sem
lærir á víólu við skólann, tekur í
sama streng. „Mér finnst námið
hérna frábært. Við erum eiginlega
öll í vinahópnum á framhaldsstigi
og erum marga klukkutíma á viku
uppi í tónlistarskóla. Mér finnst
líka algjör snilld að það sé tónlist-
arbraut í boði í Menntaskólanum
á Akureyri, þannig að við fáum
námið metið. Það léttir virkilega á
okkur.“
Sigrún segist ekki geta hugsað
sér að flytja suður ef þess þyrfti til
að halda áfram námi sínu. „Ég tók
miðstigsprófið mitt á fiðlu þegar
ég var í tíunda bekk og þá var ég
löngu búin að ákveða að fara í
Menntaskólann á Akureyri. Ég
hefði ekki verið tilbúin að flytja
suður og hefði sennilega frestað
því að taka prófið eða bara hætt í
tónlistarnámi.“
Alexander Smári Edelstein kann vel að meta tónlistarnámið á Akureyri.
MYNDU HUGSA SIG TVISVAR UM EF ÞAU ÞYRFTU AÐ FLYTJA SUÐUR
„Námið í Tónlistarskólanum á Ak-
ureyri er mjög skemmtilegt og
mjög krefjandi þegar það er kom-
ið á framhaldsstig. Það þarf mikla
vinnu til að sinna því,“ segir Alex-
ander Smári Edelstein, nemandi
við Tónlistarskól-
ann á Akureyri.
Alexander lauk
miðprófi á píanó
fyrir þremur ár-
um, fjórtán ára
að aldri, og
stundar nú nám á
framhaldsstigi.
„Segjum sem
svo að ég þyrfti að flytja að heim-
an til að fara í framhaldsnám í
Reykjavík. Hvernig ætti ég að
sinna því námi í einhverri leigu-
íbúð þar? Hvar myndi ég æfa mig?
Síðan er auðvitað fullt af krökkum
á framhaldsstigi um allt land og ég
veit ekki hvernig ætti að koma
þeim öllum í einn skóla.
Það er stórt skref að flytja að
heiman og ég myndi hugsa mig
Sigrún Mary
McCormick