Morgunblaðið - Sunnudagur - 14.06.2015, Blaðsíða 13

14.6. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13
„Ég tel mig ekki þess umkominn að
kenna nokkurn hlut nema ég hafi
reynt hann sjálfur,“ segir dr. Helgi Þór
Ingason sem skipaður var prófessor
við HR um mánaðarmótin.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Háskólanum í Reykjavík. Þriggja manna
nefnd, skipuð útlendingum fór svo yfir minn
feril og lagði sem sagt til að ég yrði skipaður
prófessor.“
Stofnaði South River Band
Hefur tónlistin fylgt þér samhliða þessu öllu?
„Ég var í píanónámi á æskuárunum hjá
Jóni Stefánssyni kantor. Síðar fór ég í djass-
deild FÍH og lærði þar hjá meðal annars
Sigurði Flosasyni, Vilhjálmi Guðjónssyni og
fleirum. Þegar ég varð stúdent frá Mennta-
skólanum við Sund stóð ég á þeim tímamót-
um að spyrja sjálfan mig: „Hvað ætlar þú
eiginlega að gera, Helgi Þór?“ Mig langaði
að fara í músíkina – en hugsaði þó að skyn-
samlegra væri að fara í verkfræði og hafa
tónlistina sem fylgikonu. Ég söng í kór
Langholtskirkju árum saman og árið 2000
stofnaði ég hljómsveit með frændum mínum
sem heitir South River Band. Við tengjumst
bænum Syðri-Á á Kleifum í Ólafsfirði. Við
vorum að vandræðast með nafn á hljómsveit-
inni, þá nefndi einhver Syðri-Á og útkoman
varð South River Band. Þetta nafn hefur
fylgt okkur, sem er svolítið sérstakt því við
sungum aldrei neitt nema á íslensku. Við
spiluðum saman hér og þar og gáfum út
diska.
Í bandinu var meðal annarra frændi minn
Ólafur Þórðarson, kenndur við Ríó tríó. Það
var ekki ónýtt að hafa svo reynsluríkan
mann. Stórfjölskyldan er samheldin og kem-
ur saman öðru hvoru á ættarmótum. Það er
jafnan mikil músík á þessum Kleifamótum og
þar varð hljómsveitin til. Þegar við vorum að
kveðjast eftir mótið árið 2000 hugsaði ég
með mér: „Það er eitthvað þarna – eitthvað
skemmtilegt!“ Í framhaldi af því ákváðum
við að hittast á miðvikudagskvöldum. Þannig
var það árum saman, þangað til Óli varð fyr-
ir því áfalli sem dró hann til dauða ári síðar.
South River Band er í hléi núna.
Í þessu hléi hef ég haldið áfram með mús-
íkina og hef nýlega gefið út geisladisk með
eigin lögum og textum. Hann heitir; Gamla
hverfið. Ég er þar með frábæra menn með
mér. Flest lögin eru sungin af Einari Clau-
sen, æskuvini mínum. Einnig er ég kominn í
nýtt þjóðlagaband sem heitir Kólga og spilar
frumsamið efni. Ég hef samið sum lögin og
flesta textana. Í einum þeirra, sem fjallar um
síðustu andartök Grettis Ásmunarsonar, er
setningin: Kólguský og skuggabaldrar. Ég
lagði hugmynd að nafni á hljómsveitina fram:
Kólga? Og það var samþykkt.
Ég tók sem sagt þá ákvörðun sem nýstúd-
ent að fara í verkfræði og hafa tónlistina til
hliðar. En með árunum hafa mál þróast
þannig að tónlistin hefur fengið meira og
meira vægi í lífi mínu. Stundum hugsa ég
sem svo að nú sé verkfræðin áhugamál en
tónlistin sé það viðfangsefni sem ég fæst við.
Ég hef raunar gaman af öllu sem ég er að
fást við, kenna fólki, skrifa og spila. Ég
hlakka til hvers dags.“
Ást við fyrstu sýn
„Ég er lánsmaður. Í fyrrasumar gerði ég það
sem ég hef aldrei gert áður – gekk í hjóna-
band. Ég er kvæntur Margréti Sigurðar-
dóttur frá Höskuldsstöðum í Eyjafirði. Hún
er sveitastelpa en segir stundum að ég sé
ekki minni sveitamaður en hún. Við kynnt-
umst í fimmtugsafmæli austur í Biskups-
tungum. Það var ást við fyrstu sýn.
Ég var í sambúð áður og á frá því sam-
bandi soninn Andra Snæ. Systir hans, dóttir
barnsmóður minnar er Nína Dögg leikkona.
Andri Snær býr hjá okkur og er að nema
fjölmiðlafræði við Háskólann á Akureyri,
kannski verður hann blaðamaður eins og
pabbi hans hefði hugsanlega getað orðið.
Margrét var ekkja þegar ég kynntist henni.
Hún á tvo syni sem búa hjá okkur, Eirík
Anton og Aron og einnig á hún mömmu-
stelpuna Helgu sem hefur hafið eigin búskap
með kærasta. Við systkinin erum þrjú, sem
fyrr sagði en Margrét á sex systkini þannig
að með henni eignaðist ég félagslegan fjár-
sjóð. Og ekki má gleyma elskulegri tengda-
móður minni, henni Rósu á Höskuldsstöðum.
Ég er mjög hamingjusamur
með þessa stóru fjölskyldu
sem ég á nú.
Hvað áttir þú við þegar
þú sagðist hugsanlega hafa
orðið blaðamaður?
„Ég vann um tíma sem
blaðamaður á Morgun-
blaðinu og þótti afar vænt
um það starf. Ég tók blaða-
mannapróf, líklega árið sem
ég varð stúdent. Ég sá aug-
lýst eftir sumarfólki á
Morgunblaðið og sló til.
Um hundrað manns þreytti
prófið sem stóð í þrjá tíma.
Tíu voru ráðnir. Í þeim
hópi var fólk sem síðar varð
landsþekkt, svo sem þau
Þórunn Sveinbjarnardóttir,
fyrrverandi ráðherra, Gylfi Magnússon, pró-
fessor og fyrrverandi ráðherra, og Ólafur
Stephensen.
Morgunblaðið hafði þá aðsetur í húsakynn-
um sínum við Aðalstræti. Matthías Johann-
essen og Styrmir Gunnarsson voru ritstjórar,
Björn Bjarnason aðstoðarritstjóri. Björn Jó-
hannsson var ritstjórnarfulltrúi og fyrir hann
skrifaði ég í innblaðið og Sunnudagsblaðið.
Það var stórkostlegt að koma til Björns með
hugmyndir. Hann sagði: „Já, þetta er fín
hugmynd. Farðu og skrifaðu um þetta.“ Og
það var beinlínis yndislegt að sjá afrakstur
erfiðis síns í blaðinu. Ég man hvað ég var
stoltur þegar ég fékk eitt sinn forsíðuna á
Sunnudagsblaðinu. Þetta var skemmtilegt
starf og ég hélt áfram að skrifa meðfram
náminu í Noregi, sendi pistla allt fram til
ársins 1994.“
Hefur starf þitt í blaðamennsku komið þér
að notum í öðrum viðfangsefnum?
„Svo sannarlega. Í blaðamennskunni gekk
allt út á það að átta sig á kjarna málsins.
Hvað skipti máli og koma því svo frá sér á
kjarngóðri íslensku. Þetta hefur aldeilis kom-
ið mér að notum við greina- og bókarskrif.
Þetta skiptir líka máli í kennslunni – að átta
sig á aðalatriðum og koma þeim skipulega
frá sér. Þessi reynsla skilaði mér líka miklu í
mínu fagnámi í verkfræðinni. Ég hef því haft
ómælt gagn af þeirri reynslu sem ég fékk
sem blaðamaður.“
Verkefnastjórnun er mikilvæg
Hvað bíður þín nú þegar þú ert orðinn pró-
fessor?
„Ég þarf að láta prenta nýtt nafnspjald,“
segir Helgi Þór og réttir mér brosandi
gamla nafnspjaldið, sem hér með er orðið úr-
elt að hluta.
„Ég finn til ábyrgðar við þessa viðurkenn-
ingu. Ekki aðeins fyrir sjálfan mig heldur
ekki síður á því starfi sem ég hef verið að
vinna að ásamt Hauki Inga og fleirum í sam-
bandi við verkefnastjórnun og uppbyggingu
MPM-námsins. Verkefnastjórnun hefur tekið
stökkbreytingum á ekki löngum tíma. Verk-
efnastjórnun er nú orðin viðurkennd fag-
grein, fólk kemur í skóla og lærir hana og
byggir sig upp á þessu sviði sem fagfólk.
Við eigum svo mikið undir því, Íslend-
ingar, að verkefnum sé vel stjórnað og fjár-
munir fari ekki til spillis. Í þessum efnum
hefur orðið bylting í vitund samfélagsins,
fyrirtækjum og stofnunum. Nú er lögð
áhersla á að þjálfa fólk til að gera það sem
gera þarf. Við þurfum lausnir, fólk sem kann
til verka og að taka skynsamlegar ákvarð-
anir. Þetta gerum við til dæmis með því að
leggja vinnu í að afla okkur upplýsinga og
skilja eðli vandamálanna. Þegar við tökum
ákvarðanir gerum við það á grundvelli þess
sem við best vitum.
Í verkefnastjórnun er mikið lagt upp úr að
greina þarfir og gera áætlanir, það skiptir
máli í öllu. Tökum sem dæmi fyrirtæki sem
stendur á tímamótum, markaðurinn er að
dofna og því augljóst að breyta þarf til.
Frægt dæmi er Nokia sem framleiddi stíg-
vél. Þegar sá markaður var orðinn lítill fór
það að framleiða síma. Fyrirtæki þurfa að
móta stefnu. Hvernig gera þau það? Með því
að afla upplýsinga, skilja umhverfið sem þau
starfa í, hverjir séu styrkleikar þeirra og
starfsmannanna. Þegar
upplýsingar liggja fyrir
þarf að nota þær til að
taka skynsamlegar
ákvarðanir, móta stefnu
og fylgja henni eftir með
því að undirbúa og fram-
kvæma verkefni. Það gild-
ir það sama í gæðastjórn-
un og verkefnastjórnun,
þú þarft alltaf að þekkja
upplýsingar og gera grein-
ingar. Í framhaldi af því
er hægt að taka ákvarð-
anir.“
Beitir þú þessum að-
ferðum í einkalífinu?
„Það er nú stundum
hlegið að mér í fjölskyld-
unni. Maður þarf að vera
næmur fyrir því að ganga ekki of langt í
gæða- og verkefnastjórnun á þeim vettvangi.
En grínlaust þá hef ég beitt þessum aðferð-
um við mikilvægar ákvarðanir. Sem dæmi
get ég nefnt að ég, systkini mín og foreldrar
höfðum lengi átt þann draum að koma okkur
upp sameiginlegum sumarbústað. Áratugur
fór í að ræða þetta mál. Svo var ákvörðunin
lokins tekin. Ég hafði heyrt margar sögur af
svona samstarfsverkefnum innan fjölskyldna,
þar sem allt fór í háaloft og ásakanir gengu
á víxl. Ég hugsaði með mér: „Þetta er að
gerast. Nú þarf ég að grípa til vopna
minna.“
Ég gerði mig sjálfan að leiðtoga og notaði
sniðuga aðferð til að draga fram hvað hverj-
um og einum fyndist skipta máli, svo sem
akstursfjarlægð, hitaveita, næg herbergi og
svo framvegis. Fram komu um tuttugu þætt-
ir og þá var næsta skref að finna út hvað
skipti mestu máli og hvað væri neðar á for-
gangslistanum. Með fyrrnefndri aðferð tókst
okkur á fundi að koma þessum atriðum sam-
an og ég reiknaði svo út niðurstöðuna. Þá
voru allir sammála um hvað væri verið að
leita að. Eftir það skoðuðum við sum-
arbústaði í Borgarfirði og fyrir austan fjall.
Niðurstaðan var að kaupa bústað í Gríms-
nesi. Fimm ár eru liðin síðan þetta var og
við segjum stundum: „Það er undravert, en
þessi bústaður uppfyllir allar kröfur sem til
hans voru gerðar.“ Allir eru ánægðir og ekki
hefur komið fram neinn ágreiningur, nið-
urstaðan var allra og faglega staðið að mál-
um.
Í tónlistinni höfum við beitt vissum stjórn-
unaraðferðum, svo sem að halda fundi og
ákveða hvaða verkefni séu framundan og
skjalfesta svo það sem ákveðið hefur verið.
Þetta hefur hjálpað okkur. Nú stendur
reyndar til að South River Band komi saman
í sumar til að spila á Blue North tónlistarhá-
tíðinni í Ólafsfirði. Mér sýnist að það ætli að
ganga upp. Það verður gaman að hittast aft-
ur.“
En hvað er næst á dagskrá í verkfræð-
inni?
„Ég er að fara til Afríku á vegum Þróun-
arsamvinnustofnunar og Jarðhitaskóla Sam-
einuðu þjóðanna. Þar er ég fara að kenna
fyrst í Eþíópíu og síðar í Kenía, fólki sem
starfar í jarðhitageiranum. Jarðhiti er í báð-
um þessum löndum. Ég verð með námskeið í
verkefnastjórnun í Addis Ababa og Nairobi.
Konan mín flýgur til mín til Kenía og við
ætlum að gera úr þessu skemmtiferð að
starfi mínu loknu. Þetta er mikið tilhlökk-
unarefni.“
* Við megumekki gleyma aðvið erum öll ein
áhöfn á sama skip-
inu, Íslandi. Það
þurfa þeir sem eru í
brúnni og á dekki að
átta sig á. Það skort-
ir á samhljóminn í
íslensku samfélagi
um þessar mundir.