Morgunblaðið - Sunnudagur - 14.06.2015, Blaðsíða 45

áreiðanlegan. Hann sagði einfaldlega það sem
honum lá á hjarta. „Það var gott fyrir vini hans
að leita til hans, því hann var hreinskiptinn og
sagði alltaf satt frá. Þeir vildu tala við pabba
því þar fengu þeir réttu svörin, það var ekkert
helvítis fals!“ segir Aðalbjörn brosandi og taka
systkinin undir.
Heimsborgarar í Hnífsdal
„En pabbi hefði ekki verið svona maður eins
og hann var ef hann hefði ekki haft mömmu
sér við hlið,“ segir Aðalbjörn. „Það var ekki
mikið um að vera í Hnífsdal á þessum tíma en
þau náðu að spila ótrúlega vel úr sínu lífi. Þessi
hjón urðu heimsborgarar, en samt aðeins með
því að búa þarna í dalnum. Þau verða bara ein-
hvern veginn heimsborgarar af sjálfum sér og
af sínum tengslum við fólk úti um allan heim.“
Gabríela og Jóakim tóku á móti öllum tignar-
gestum Íslands sem lögðu leið sína vestur og
segja systkinin það alveg dýrðlegt hvernig þau
fóru að því að blanda geði við hvern sem er og
bjarga sér hvað fjarlæg tungumál varðar. En
þau töluðu hvorugt erlend tungumál.
„Pabbi sagði bara við Japanina: „Kom,
kom!“ eða „Sit, sit!“ og benti bara,“ segir
Hrafnhildur og hlæja systkinin við. „Mamma
skrifaðist líka á við fólk úti um allan heim og
sat eiginlega alltaf bara með orðabókina í
kjöltunni. Hún var ansi seig með hana.“ Nanna
heldur áfram, „og þau menntuðu sig bara sjálf
jafnóðum, mamma lærði á allar þessar sauma-
vélar og sat stundum langt fram á nótt að
sauma föt og alls konar annað,“ segir Nanna.
Á þessum tíma féllu störf húsmæðra gjarn-
an í skugga fyrirvinnunnar en voru ekki síður
mikilvæg. Þær héldu uppi heimilinu, oft með
mörg börn og stundum við erfiðar aðstæður
sem vert er að minnast á. Gabríela var
dugnaðarforkur, blíð og góð kona og gædd
þeim eiginleika að fólki leið vel í kringum hana.
„Mamma var yndisleg kona og sérstök. Frá-
bær húsmóðir og hafði góð áhrif, fólk sóttist í
það að koma heim út af henni,“ segir Helga.
Þau rifja upp ýmislegt í kringum heimilið við
Bakkaveg 4, gestaganginn og gjafmildi for-
eldra sinna og minnast þess hvernig Gabríela
gerði heimilið eins fallegt og það var. „Mömmu
langaði svo í mávastellið og borðbúnað úr silfri
og hún bara varð sér úti um það, þrátt fyrir að
fara aldrei út fyrir landsteinana. Hún var út-
sjónarsöm og náði að komast yfir þetta allt
saman. Það voru ýmsir menn í siglingum og
þeir keyptu fyrir hana gripi úti um allan
heim,“ segir Hrafnhildur.
Heimili þeirra hjóna var einstaklega hlýlegt
og hefði mátt líkja því við nokkurs konar fé-
lagsmiðstöð. Gestagangur var mikill enda voru
hjónin þekkt fyrir það að vera höfðingjar heim
að sækja. „Það kom alls konar fólk að heim-
sækja þau og það var alltaf fullt hús af fólki.
Maður þurfti stundum að bíða heilu tímana
eftir að fá smá spjall við mömmu til dæmis.
Hún var alltaf svo upptekin að gera vel við
alla,“ segir Hrafnhildur. En ekki voru það að-
eins vinir og kunningjar sem leituðu á Bakka-
veginn heldur var húsið alltaf fullt af barna-
börnum sem bera þeim söguna vel. Þau voru
bæði mikið fjölskyldufólk. Eftir andlát Gabrí-
elu kom á heimilið Sigríður Sigurgeirsdóttir,
frænka Gabríelu, sem reyndist Jóakim og
börnum hans vel fram á síðasta dag.
Allt látið flakka
„Það var ekkert kaffihús á Ísafirði og allir sem
áttu erindi í Frystihúsið komu því heim. Það
var opið frá morgni til kvölds og stundum fram
á nótt,“ segir Aðalbjörn. „Einhvern tíma kom
mikil sendinefnd hérna vestur og með í hópi
var Jóhannes Nordal, þáverandi seðlabanka-
stjóri. Þetta voru allt sjálfstæðismenn. Gamli
sat í stofunni og bauð þeim öllum að koma inn.
Tappi var tekinn úr flösku og það var nú gjarn-
an þannig með pabba, að þegar tappinn var
tekinn úr flösku þá henti hann honum í rusla-
tunnuna og sagði: „Það þarf nú ekki meira að
nota þennan.“ Það átti bara að drekka
flöskuna og menn fóru ekki heim fyrr en hún
var búin,“ segir Aðalbjörn og systkinin hlæja
öll. „En þegar mennirnir komu í heimsókn var
harðfiskur á boðstólnum í eldhúsinu og pabbi
sagði alltaf að harðfiskinn ætti að borða inni í
eldhúsinu. Svo kom Jóhannes, einn mesti mað-
ur Íslands, og menn voru nú ekki mikið að
ávarpa hann að tilefnislausu. Hins vegar kall-
aði pabbi á hann: „Jóhannes! Hér í Hnífsdal
borðum við harðfiskinn í eldhúsinu!“ Það var
allt látið flakka, umbúðalaust,“ segir Aðalbjörn
við hlátrasköll systkinanna.
Það er gott að halda minningu merkilegs
fólks á lofti. Karla og kvenna sem hafa síður en
svo setið auðum höndum í gegnum lífið og lagt
sitt af mörkum við að byggja landið okkar upp.
Afkomendur Gabríelu og Jóakims fagna sam-
eiginlegu 100 ára afmæli þeirra um komandi
helgi, á afmælisdegi Jóakims.
Jóakim var mikill vinur vina
sinna, hjálpsamur og var
hann laus við alla tilgerð.
Efst frá vinstri: Kristján, Jóakim, Aðalbjörn, Gunnar, Hrafnhildur, Jóhanna Málfríður og Helga.
Myndin er tekin daginn sem Gabríela var jarðsungin, 7. október 1975.
Skondnar sögur af Jóakim bárust manna á milli og rötuðu stundum í blöðin.
14.6. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 45
Hafaldan háa!
hvað viltu mér?
berðu bátinn smáa
á brjósti þér,
meðan út á máva-
miðið ég fer.
Svalt er enn á seltu,
sjómenn vanir róa,
köld er undiralda,
árum skellur bára;
dylur dimmu éli
dagsbrún jökulkrúna;
svæfill sinnir ljúfum
svanna heima í ranni.
Föður minn á miði
móðir syrgði góðan,
köld er undiralda,
árum skellur bára;
bræður mína báða
bæjum sneyddi ægir;
svalt er enn á seltu,
sjómenn vanir róa.
Einatt ölduljóni
á óalegan sjóinn
hrundu hart um sanda
hraustir menn úr nausti;
heill kom heim að öllu
halur og færði valinn
hlut í háum skuti
hjúa til og búa.
Björgum enn til bjargar
báti, verum kátir!
Svæfill sinnir ljúfum
svanna heima í ranni.
Nótt er enn, þótt ótta
af sé liðin hafi;
dylur dimmu éli
dagsbrún jökulkrúna.
Hræðumst lítt, þótt leiði
löður árarblöðum
eld í spor og alda
úfin froðu kúfist;
rerum fast úr fjöru,
fram gekk takin snekkja
vel á vogi svölum.
Við erum nú á miði!
Jónas Hallgrímsson
Formanns-
vísur
Listaskáldið Jónas Hallgrímsson var í miklu
uppáhaldi hjá Jóakim.