Morgunblaðið - Sunnudagur - 21.06.2015, Blaðsíða 48

V
ið byrjuðum sem ákveðið gjörn-
ingakonsept, við höfum síðan
ekki haft mikinn tíma til að
þróa það sökum tónlistarinnar,“
segir Laufey Soffía Þórsdóttir
um rafpönksveitina Kæluna Miklu sem hún
skipar ásamt þeim Sólveigu Matthildi Krist-
jánsdóttur og Margréti Rósu Dóru-
Harrysdóttur. Þrímenningarnir eru sam-
ankomnir á svölum öldurhúss í miðbæ
Reykjavíkur, einkar vel settar með sígar-
ettur og bjór í því sem á að heita íslenskt
sumar – átta stiga hita og alskýjuðu. Sveitin
hefur farið mikinn að undanförnu en ásamt
því að hafa lagt land undir fót á árinu þá
stendur hún í ströngu við tónleikahald hér
heima í sumar auk þess sem breiðskífa mun
brátt líta dagsins ljós.
Upphefja myrkrið
Kælan Mikla, titill sem fenginn er að láni
úr Múmínálfunum, kemur fram á tónlist-
arhátíðinni Secret Solstice sem fram fer nú
um helgina í Laugardalnum og kveðast þrí-
menningarnir einkar spenntir.
„Ég talaði við Egil um að spila á hátíð-
inni í fyrra, mig langaði svo mikið að sjá
Massive Attack. Það gekk hins vegar ekki
upp og við vorum strax sett á lista fyrir há-
tíðina í ár,“ segir Sólveig Matthildur um
Egil Ólaf Thorarensen, einn af skipuleggj-
endum hátíðarinnar.
„Svo komum við til með að spila á
Eistnaflugi í Neskaupstað í júlí. Ég er með
útgáfufyrirtæki sem heitir Hið myrka man
og verð einnig með svona hálfgert „off-off
venue“ á hátíðinni. Við munum spila þar í
tveimur útgáfum, fyrst sem Kælan 1 og svo
Kælan 2. Við erum að breyta aðeins til um
þessar mundir en í stað trommusetts erum
við komin með trommuheila og hljóðgervla.
Fyrra settið sem við spilum felur í sér hrátt
trommusett en það síðara trommuheilann
og hljóðgervlana. Síðara settið mun síðan
leiða út í gjörning sem ég loka kvöldinu
með. Ég mun þar upphefja myrkrið. Fólk
mun leita til mín og ég mun gefa því ákveð-
inn styrk svo það geti borið myrkrið sem
býr innra með því með stolti. Það eru allir
með myrkur innra með sér. Það þarf ekkert
að vera slæmt. Það getur verið fallegt eins
og hvað annað,“ segir Sólveig Matthildur en
sveitin stefnir einnig á að spila á hátíðinni
Norðanpaunk um verslunarmannahelgina.
„Við erum að breyta smá um stefnu með
þessu græjudóti. Það er bara gaman að
prófa eitthvað nýtt. Við erum samt alveg
sama hljómsveitin,“ skýtur Margrét Rósa
inn.
Vel hægt að nýta sorgina
Kælan Mikla fæddist árið 2013 og er því
nokkuð ung að árum. Þrátt fyrir ungdóminn
hefur sveitin þó vakið verðskuldaða athygli.
Sveitin hefur verið listuð meðal efnilegustu
sveita landsins auk þess sem lag þeirra
„Mánadans“ var til að mynda valið fimm-
tánda besta lag ársins 2014 af Straumi. Að
sögn þrímenninganna sameinar Kælan tón-
list, myndlist, gjörningalist og ljóðlist og
hafa þær allar verið nokkuð iðnar innan
allra þessara geira.
„Við kynntumst allar í MH. Við fórum að
gera hluti sem okkur fannst skemmtilegir
og við pældum lítið í því hvaða senu við til-
heyrðum. Við vildum aðallega bara koma
myrkrinu og sorginni sem við búum yfir til
skila í einhverju listformi. Svo eru þetta svo
skemmtilegar andstæður. Við erum allar al-
veg rugludallar og oft voða hressar en svo
gerum við dramatíska og reiða tónlist,“ seg-
ir Laufey Soffía.
„Það er samt svolítið konseptið í þessu
öllu saman. Það getur verið svo fallegt að
vera leiður, sorgin er falleg. Það er hægt að
nýta hana á svo margvíslegan hátt,“ bætir
Sólveig Matthildur við.
„Mér finnst til að mynda alltaf voðalega
gaman þegar fólk fer að gráta á tónleik-
unum okkar,“ segir Laufey Soffía og hlær.
„Hvað sameiningu tónlistar og ljóðlistar
varðar þá finnst mér hafa orðið svolítil
ljóðavakning að undanförnu. Því má eflaust
þakka Fríyrkjunni og böndum á borð við
Grísalappalísu sem syngja á íslensku,“ segir
Sólveig Matthildur og bætir við að til sé of
mikið af íslenskri textagerð sem fjalli um
klisjukennt bandarískt unglingadrama.
Fólk þakklátara erlendis
Eins og áður segir héldu þrímenningarnir
fyrr á árinu í tónleikaferðalag um Evrópu
og segja þær reynsluna dýrmæta.
„Við fórum til London og spiluðum svo á
hátíð í París heitir Air d’Islande. Við mun-
um síðan að öllum líkindum fara aftur í tón-
leikaferðalag snemma í haust. Við getum þó
ekki staðfest að við séum að fara út þar
sem fjármagnið er ekki komið 100% á
hreint. Það er allt í vinnslu. Það er í raun
miklu skemmtilegra að spila í útlöndum en
á Íslandi. Fólk er miklu þakklátara, þú færð
líka borgað sem er tilbreyting. Hér heima
fær maður nokkra bjóra og svo er maður
kvaddur,“ segir Margrét Rósa með bros á
vör.
„Það er bara greinilega meiri hefð fyrir
því að borga sig inn á tónleika úti en hér
heima,“ skýtur Laufey Soffía inn.
„Það vantar betra viðhorf gagnvart tón-
listarmönnum hér á landi að mínu mati,
meira þakklæti. Það er allt í lagi að fá ekki
alltaf borgað fyrir tónleika, þetta snýst ekki
allt um peninga. Ég er meira að tala um að
fólk beri virðingu fyrir því að við erum að
uppljóstra okkar leyndardómum í gegnum
þennan miðil,“ segir Sólveig Matthildur.
Stöllurnar segja ekki skipta neinu máli þeg-
ar þær spila erlendis að allir textar þeirra
séu á íslensku, ef eitthvað er, þá hjálpi það
fremur en hitt.
„Ef tilfinningin kemst til skila, þá skiptir
engu máli á hvaða tugnumáli er sungið,“
segir Margrét Rósa.
Upp í úthverfin
„Íslenska samfélagið er bara svo lítið. Það
er alltaf sama fólkið sem tímir ekki að
borga sig inn að fara að sjá sömu böndin,“
segir Laufey Soffía. Sólveig Matthildur
kemur því að að það sé draumur sinn að
stofna tónleikastað einhvers staðar fyrir ut-
an 101 Reykjavík, jafnvel í úthverfunum.
„Finna til dæmis einhvern stað í Mjódd-
inni eða í Ármúlanum. Ég sá líka að gamli
Goldfinger er til leigu, búið að henda þeirri
starfsemi út. Það væri gaman að opna
„pönk-venue“ á einhverjum slíkum stað. Það
þyrftu ekki nema tíu manneskjur að láta
smá fjármagn af hendi til að það myndi
ganga upp. Það væri hægt að byggja upp
eitthvað fáránlega gott. Við þurfum að
koma okkur úr 101, þar eru hvort sem er
bara túristar,“ segir hún.
„Það vantar klárlega fleiri tónleikastaði.
Spurningin er bara hvort fólk myndi mæta.
Nennir það að fara eitthvað lengst út í
rassgat til að fara á tónleika?“ spyr Laufey
ÍSLENSKA PÖNKIÐ FÆR ÖFLUGAN LIÐSTYRK
Gaman þegar
fólk grætur
á tónleikum
PÖNKSVEITIN KÆLAN MIKLA HEFUR KOMIÐ EINS OG STORMSVEIPUR
INN Í ÍSLENSKT TÓNLISTARLÍF OG UNDIRBÝR SVEITIN NÚ ÚTKOMU
SINNAR FYRSTU BREIÐSKÍFU MEÐ MIKLU TÓNLEIKASUMRI. KÆLAN
SAMEINAR MYND, LJÓÐ, GJÖRNINGA OG TÓNLIST UNDIR EINUM HATTI
SEM HEFUR BÆÐI ÖGRAÐ OG HEILLAÐ ÞÁ SEM HAFA MÁTAÐ HANN.
Davíð Már Stefánsson davidmar@mbl.is
Kæluna Miklu skipa þær
Sólveig Matthildur Kristjánsdóttir,
Margrét Rósa Dóru-Harrysdóttir
og Laufey Soffía Þórsdóttir.
48 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21.6. 2015
Stúlknakór dómkirkjunnar í Niðarósi kemur
í heimsókn í Langholtskirkju á morgun,
sunnudag. Kórinn syngur í messu kl. 11 og
verður með sameiginlega tónleika með
Gradualekór Langholtskirkju kl. 17.
„Kórinn er einn af fimm kórum dómkirkj-
unnar og hefur hlotið margvíslegar viður-
kenningar fyrir fagran söng, m.a. menning-
arverðlaun Þrándheims 2010. Kórinn kemur
reglulega fram með Sinfóníuhljómsveit
Þrándheims. Kórinn söng við brúðkaup
Mörtu Lúisu prinsessu 2005, á 100 ára krýn-
ingarafmæli Hákonar konungs 2006 og hátíð-
armessu í tilefni 200 ára afmælis stjórnar-
skrárinnar 2014,“ segir m.a. í tilkynningu.
Stjórnandi kórsins frá upphafi er Anita Bre-
vik, en undirleikari er Maria Næss. Aðgangur
er ókeypis.
HEIMSÓKN FRÁ NOREGI
STÚLKNAKÓR
Stúlknakór dómkirkjunnar í Niðarósi, sem er
einn af fimm kórum kirkjunnar, er í heimsókn.
Marina Shulmina, Flemming Viðar Valmundsson
og Gerður Bolladóttir skipa Kalinka-tríóið.
Tríó Kalinka kemur fram á stofutónleikum á
Gljúfrasteini á morgun, sunnudag, kl. 16. Á
efnisskránni eru íslensk sönglög eftir 19. og
20. aldar tónskáld, fjörugir dansar frá bæði
Íslandi og Rússlandi og loks rússnesk þjóðlög
og rómönsur. Af íslenskum lögum munu t.d
hljóma lögin „Sólskríkjan“ eftir Jón Laxdal,
„Minning“ eftir Þórarinn Guðmundsson,
„Dagný“ eftir Sigfús Halldórsson og „Maí-
stjarnan“ eftir Halldór Laxness. Rússnesku
lögin sem verða flutt eru m.a. „Svörtu aug-
un“, „Kalinka“, „Bjarta nótt“, „Liljurnar“ og
„Björkin“. Kalinka-tríóið skipa Gerður Bolla-
dóttir sópran, Flemming Viðar Valmundsson
harmonikkuleikari og Marina Shulmina sem
spilar á domra sem er sérstakt rússneskt
hljóðfæri. Miðaverð er 1.500 krónur.
ÍSLENSK OG RÚSSNESK LÖG
TRÍÓ KALINKA
Orgelleikarinn Iveta Ap-
kalna heldur tvenna tón-
leika í Hallgrímskirkju um
helgina. Í dag, laugardag,
kl. 12 leikur hún á hádeg-
istónleikum og á morgun,
sunnudag, kl. 17 heldur
hún lengri og efnismeiri
tónleika. Á efnisskránni
eru tónlist eftir Kalejs,
Franck, Bach, Eschaich, Glass og Liszt. Í til-
kynningu frá kirkjunni kemur fram að Iveta
Apkalna sé hin „margverðlaunaða org-
elstjarna Iveta“ sem hafi m.a. hlotið þýsku
Eccho-tónlistarverðlaunin, unnið fyrstu
verðlaun í rússnesku Tariverdiev-org-
elkeppninni og Bach-verðlaunin í alþjóðlegu
Royal Bank Calgary orgelkeppninni í Kanada.
Þar kemur fram að frægð hennar byggist á
„ótrúlegri tækni, tónlistarlegri næmni og
mikilli útgeislun sem gera tónleika hennar að
hreinni upplifun.“ Iveta Apkalna er frá Lett-
landi en býr í dag bæði í Riga og Berlín.
ALÞJÓÐLEGT ORGELSUMAR
ÓTRÚLEG TÆKNI
Iveta Apkalna
Menning