Dagblaðið Vísir - DV - 08.10.2010, Blaðsíða 48
48 LífsstíLL umsjón: Indíana ása hreInsdóttIr indiana@dv.is 8. október 2010 föstudagur
Of feit börn fá síður fjárhagslega aðstoð við bílakaup:
Harðari við feit börn
Ástin
er fíkniefni
Þeir sem verða fyrir höfnun í ást-
arlífinu verða sjúkir í ást á sama
hátt og fíklar ánetjast kókaíni,
samkvæmt rannsókn sem birtist
í Journal of Neurophysiology.
Vísindamenn skoðuðu heila 15
manna, sem hafði nýlega verið
sagt upp af ástinni sinni, á með-
an þeir horfðu á mynd af sínum
eða sinni fyrrverandi og svo
aðra af ókunnugum einstakl-
ingi. Þegar myndin af ástinni
var sýnd mældist aukin virkni í
þeim hluta heilans sem tengist
kókaín- og nikótínfíkn. „Fíknin í
rómantíska ást er yndisleg þegar
allt gengur vel en jafn hrikaleg
þegar hlutirnir ganga ekki upp,“
sagði Helen Fisher, líffræðing-
ur, mannfræðingur og höfundur
rannsóknarinnar.
Náðu tökum
á streitunni
farðu oftar inn á bað
Hvort sem það er heima eða í
vinnunni þá finnurðu ekki betri
stað ef þú vilt fá að vera í friði. Ef
álagið er mikið sestu þá á klósett-
setuna og andaðu djúpt.
Mættu fyrr í vinnuna
Umferðarhnútar auka aðeins á
streituna. Gefðu þér nokkurra
mínútna forskot svo þú sért búin
að ná andanum áður en þú tekst
á við verkefni dagsins.
Borðaðu stressið í burtu
Ber eru rík af C-vítamíni sem
berst gegn hormónum tengdum
streitu og pistasíuhnetur lækka
blóðþrýstinginn.
Ekki drekka þig niður
Áfengi róar þig en alkóhól kemur
einnig í veg fyrir að þú náir djúp-
um svefni og getur valdið því að
þú komist í skaðlegan vítahring.
Ef þú ert stressuð verður þú frek-
ar andvaka og ef þú sefur lítið
eykst stressið. Ekki drekka meira
en einn drykk á kvöldi.
Láttu hjartað dæla
Fáðu útrás fyrir spennuna sem
streituhormónin kortisól og
adrena lín framleiða með því að
taka rækilega á.
Horfðu á grínmynd
Samkvæmt rannsóknum virkar
hlátur vel gegn streitu, offitu,
hjartasjúkdómum og minnistapi.
Vertu með vinum
Skemmtilegur félagsskapur losar
um hormónið oxýtósín sem berst
gegn streituhormónum og lækk-
ar blóðþrýsting.
Samkvæmt nýrri bandarískri rann-
sókn eru foreldrar harðari við of feit
börn. Vísindamenn við háskóla í
Denton í Texas fundu út að foreldr-
ar eru ólíklegri til að hjálpa feitum
unglingum fjárhagslega við bílakaup.
„Það er ekkert leyndarmál að feit
börn eru sjaldnast vinsælustu krakk-
arnir í bekknum og börn geta verið
grimm. Það sem kemur á óvart er að
feit börn verða einnig fyrir mismun-
un á eigin heimili,“ segir félagsvís-
indamaðurinn Adriel Boals í viðtali
við Reuters-fréttastofuna en rann-
sókn Boals birtist í tímaritinu Obes-
ity.
Boals segir 20 prósent banda-
rískra barna þjást af offitu og 18 pró-
sent unglinga. Það sé því ljóst að sá
fjöldi sem verði fyrir mismunun á
heimilinu sé mikill. Boals telur að for-
eldrar séu harðari við of feita krakka
af ótta. „Feitir eiga erfiðar uppdráttar
í lífinu. Samkvæmt könnunum geng-
ur feitum verr í vinnu og í ástamál-
um. Þessi hópur er einnig ólíklegri til
að mennta sig, giftast og líklegri til að
lifa við fátækt,“ segir Boals sem telur
foreldra sjaldnast gera sér grein fyrir
mismununinni.
Dan Kirschenbaum, prófessor við
Northwestern University Medical
School, efast um niðurstöður Boals.
„Mín reynsla er að foreldrar of feitra
barna taki of mikinn þátt í lífi barna
sinna. Þeir kæfa þau með velvild,
sem varð einmitt til þess að þau urðu
of feit.“
Feitir unglingar Feitir krakkar verða
oftar fyrir einelti í skólum, en vísinda-
manninum Boals kom á óvart að feitum
börnum er einnig mismunað heima við.
mynd Photos.com
DV1010062129
DV101006570
DV1010066844
DV1010069110
Sjö tilfinningar
sem skaða þig
tortryggni
Tortryggnir einstaklingar eiga erfitt með að
treysta öðrum og eru líklegri til að þjást af
hjartasjúkdómum, samkvæmt rannsókn vís-
indamannsins Stephen Boyle. „Þetta eru ekki
endilega skapbráðir einstaklingar en eru lík-
legir til að búast við því versta af öðrum og
skora hátt á skala yfir fjandskap,“ segir Boyle
sem framkvæmdi rannsókn sína á 300 her-
mönnum þar sem kom í ljós að þeir tortryggnu
voru 25% líklegri til að þróa með sér hjarta-
sjúkdóma en hinir. Boyle og félagar segja
fjandsamlega einstaklingar líklega stressaðri
en aðra sem útskýri líklega heilsuleysið.
tilgangsleysi
Ef líf þitt hefur tilgang lifirðu lengur, sam-
kvæmt rannsókn sem birtist í tímaritinu
Psycho somatic Medicine. Aðrar rannsóknir
hafa sýnt fram á að einstaklingar sem lifa inni-
haldsríku lífi eru heilsubetri og hafa sterkara
ónæmiskerfi.
Gremja
Taugaveiklaðir einstaklingar, sem hafa sífelld-
ar áhyggjur og þjást af þunglyndi, deyja fyrr,
samkvæmt rannsókn vísindamannsins Daniels
Mroczek við Purdue-háskólann í Indiana-ríki.
Mroczek komst einnig að því að þessir einstak-
lingar eru líklegri til að reykja.
skortur á sjálfsstjórn
Ertu alltaf of sein/n? Tekst þér ekki að halda
skrifborðinu skipulögðu? Skortir þig alla sjálfs-
stjórn? Slíkt gæti tekið toll af heilsunni. Yfir 20
rannsóknir gefa til kynna að skipulagðir og
agað ir einstaklingar lifa allt að fjórum árum
lengur en þeir hvatvísu.
Kvíði
Félagsfælnin getur haft áhrif á heilsuna. Í rann-
sókn sem framkvæmd var á meira en 500 eldri
borgurum á yfir fimm ára tímabili kom í ljós að
þeir yfirveguðu voru helmingi ólíklegri til að
þjást af elliglöpum en þeir stressuðu og kvíðnu.
drungi
Það tekur ekki einungis toll af félagslífinu að
þjást af svartsýni því drunginn hefur einnig áhrif
á þig líkamlega samkvæmt rannsókn sem birt-
ist í tímaritinu Archives of Surgery. Svokallaðar
D-týpur, mæddir, svartsýnir einstaklingar, sem
reyna að bæla niður neikvæðar tilfinningar, eru
líklegri til að deyja fyrr en aðrir.
stress
Ekki láta þennan lista stressa þig! Rannsókn-
ir hafa sýnt að langvarandi áhyggjur geta verið
lífshættulegar. Stress vegna vinnu eykur líkur á
hjartasjúkdómum, flensu og háum blóðþrýstingi.
Ísraelsk rannsókn gefur til kynna að starfsmenn
sem upplifðu sig útbrunna í starfi voru tvisvar
sinnum líklegri til að þróa með sér týpu 2 af syk-
ursýki. Samkvæmt breskri rannsókn getur eftir-
sóttur starfsframi einnig haft neikvæð áhrif. Þar
kom í ljós að þegar starfsmaður fær stöðuhækkun
er hann 10% líklegri til að þjást af andlegu álagi og
ólíklegri til að hafa tíma til leita sér læknis.
Tortryggni, kvíði og stress getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir heilsu okkar
samkvæmt rannsóknum. Vísindamenn segja þessar neikvæðu tilfinningar geta
valdið ýmsum sjúkdómum og jafnvel aukið líkur á ótímabærum dauða.
Þetta eru ekki endilega skap-
bráðir einstaklingar
en eru líklegir til að
búast við því versta af
öðrum og skora hátt á
skala yfir fjandskap.
róleg! samkvæmt
rannsókn lifa skipulagðir
einstaklingar að meðaltali
fjórum árum lengur en þeir
hvatvísu.