Dagblaðið Vísir - DV - 27.04.2011, Qupperneq 22

22 | Lífsstíll 27. apríl 2011 Miðvikudagur
Þ
ví hefur löngum verið
haldið fram að konur
hafi minni áhuga á
klámi en karlar, sem í
meira mæli verði jafn-
vel háðir því, og séu jafnvel í meira
mæli á móti því en samkvæmt um-
fjöllum vefútgáfu breska dagblaðs-
ins The Guardian færist nú í vöxt að
konur verði háðar klámi – sem jafn-
vel er framleitt sérstaklega með þær
í huga.
Áður en lengra er haldið er þó
vert að taka fram að í þessum efn-
um líkt og flestum öðrum er enginn
einn sannleikur, engin ein regla,
ekkert algilt svar eða fullyrðing sem
allir geta verið sammála um.
Allt að einu. Í vefútgáfu The
Guardian er að finna viðtal við
klámmyndaleikstjórann Önnu
Arrow smith, sem einnig er þekkt
undir nafninu Anna Span. Sú stað-
reynd að hún hefur haft þann starfa
í tólf ár en hefur nú ákveðið að
skella sér á annað forað og hefur
boðið sig fram í Gravesham, í norð-
vesturhluta Kent á Englandi, und-
ir merkjum frjálslyndra demókrata
hefur vakið athygli.
Ekki óþekkar hjúkkur
Þótt mörgum kunni að finnast
ákvörðun Önnu umdeilanleg hef-
ur aðstoðarforsætisráðherra Bret-
lands, Nick Clegg, ekkert við fram-
boð hennar að athuga. „Ekki mínar
ær og kýr,“ sagði Nick Clegg um fyrri
störf Önnu þegar leitað var við-
bragða hans vegna framboðs henn-
ar. Sagðist Clegg í raun lítið vita um
hennar starfa á tímum fyrri.
Um þær myndir sem Anna hef-
ur komið nálægt er sagt að þær
séu ekki hefðbundnar klámmynd-
ir heldur sé um að ræða klám sem
sérstaklega er ætlað konum. Þær ku
ekki fjalla um skólastúlkur, óþekkar
hjúkkur, kynóðar barnfóstrur eða
aðþrengdar eiginkonur. Í myndun-
um er ekki að finna koníakssvelgj-
andi milljónamæringa, melludólga
eða ótrúlega vel kýlda karlmenn.
Ástæðan er sú að fjöldi kvenna er
búinn að fá sig fullsaddan af venju-
legu klámi og þreyttur á að gagn-
rýna það án þess að bjóða upp á
valkost.
Önnur kona sem hefur haft þann
starfa að leikstýra klámmyndum er
Erika Lust og orð hennar um klám
eru engin ný sannindi; að allt mið-
ist við karlmenn, að konur séu hlut-
gerðar og að mestu leyti sýndar sem
vændiskonur. En, segir Erika: „Það
eru fordómar að segja að konur
kunni ekki að meta klám.“
Tveggja mínútna fix
En eitt er að kunna að meta klám og
annað að verða háður því og í reynd
eru skiptar skoðanir á því hvort
„klámfíkn“ fyrirfinnist yfirhöfuð og
á það verður ekki lagt mat hér og
nú. Í viðtali við The Guardian er
haft eftir konu, Caroline, að morg-
un einn hafi hún fyrst gert sér grein
fyrir því hve stórt hlutverk klám
léki í tilveru hennar.
Kortéri áður en hún
átti að vera mætt í
starfsviðtal opnaði
hún fartölvuna til að
prenta út starfsferil-
skrána. Á skjáborð-
inu blasti við henni
myndskeið af klám-
síðu sem hún hafði
vistað.
„Ég man að ég
fékk ekki við neitt
ráðið, ég þráði þetta
tveggja mínútna fix,
þennan doða sem
ég upplifði þegar
ég skoðaði klám,“
sagði Caroline.
Þrátt fyrir að geta
orðið of sein í við-
talið lét Caroline
eftir sér að skoða
myndskeiðið og „...
spólaði áfram að
þeim kafla sem ég
vildi horfa á. Það
tók tvær mínútur.“
Í kjölfarið upplifði
Caroline blendnar
tilfinningar: „Á eft-
ir hataði ég sjálfa
mig fyrir að láta
undan og fá það
fyrir tilstilli mynda
þar sem konur
voru sýndar eins
og kjötstykki. En ég
fór alltaf aftur.“
Stöðug barátta
Caroline er 21 árs
og hefur rétt ný-
lokið meðferð hjá
ráðgjafa, sem sér-
hæfir sig í kynlífs-
fíkn, með það fyrir
augum að ná stjórn á klámnotkun-
inni. Líkt og hjá fjölda fólks rak for-
vitni hana til að skoða klám á vefn-
um þegar hún var á unglingsaldri
og hún notaði, ásamt vinum sínum,
klám sem eins konar kynlífsfræðslu.
Caroline sá ekkert athugavert við
það, enda taldist það engin nýlunda
í vinkvennahópi hennar að horfa á
klám, þvert á móti þótti það eilítið
svalt og frelsandi að hafa gaman af
því.
Þegar hún kom út á vinnumark-
aðinn, sem ekki leit alltof vel út,
að loknu háskólanámi tók notk-
un Caroline eða skoðun á klámi á
sig aðra og alvarlegri mynd. Í stað
dægradvalar varð klámið Caroline
athvarf, eins konar flótti þegar kvíði
eða leiði gerði vart við sig: „Ég var
föst heima við fartölvuna. Alein all-
an daginn. Ég vaknaði með allar
þessar hugmyndir um hvernig ég
ætti að verja deginum – og endaði
í klámleit, til að gleyma mér, fékk
mér að borða og snéri mér svo aft-
ur að kláminu. Enginn hefði getað
ímyndað sér það. En ég kom ekki
miklu í verk. Þetta var eins og stöð-
ug barátta á milli kynferðislegra
langana minna og sjálfstjórnar.“
Caroline taldi þetta með öllu
skaðlaust: „En þá fylltist ég sjálfs-
fyrirlitningu vegna þess að ég lét
undan og vegna þess tíma sem fór
í þetta.“
Konum í ráðgjöf fjölgar
Caroline er ekki ein um að standa
í þessum sporum. Í grein The
Guardian um efnið er vitnað í orð
ráðgjafans Jasons Dean, stofnanda
Quit Porn Addiction, ráðgjafar-
stofnunar sem er í fararbroddi
klámráðgjafar í Bretlandi. Dean
segir að nærri þrjár af hverjum
tíu konum sem leita ráðgjafar hjá
stofnuninni hafi áhyggjur af eig-
in klámfíkn. Fyrir tveimur árum
þekktist slíkt ekki. Á sama tíma og
sex af hverjum tíu konum segjast
skoða netklám sýnir könnun sem
Internet Filter Review gerði árið
2006 að 17 prósent kvenna lýsa sér
sem „fíklum“.
„Ég man þegar ég fékk fyrsta
kvenskjólstæðinginn fyrir um
tveimur árum og fannst það frek-
ar óvanalegt. Núna heyri ég í sjö-
tíu konum á ári sem koma vegna
eigin mála, ekki vandamála manna
sinna,“ segir Dean. Að hans sögn er
lítill munur á því sem veldur fíkn-
inni hjá konum og körlum, en hvað
afleiðingar varðar sé einn regin-
munur; konur fyllist meiri sektar-
kennd en karlar. „Klámfíkn er talin
vera vandamál karla – og því ekki
ásættanleg hjá konum ... Tilfinn-
ingar sem konur tengja klámi eru
að það sé slæmt, óhreint og þeim
gengur oft illa að horfa fram hjá því.“
Sykur og rjómi
Það sem skín í gegn á vefsíðum fyrir
klámfíkla, samkvæmt grein The
Klámfíkn
KVENNAn Klám hefur löngumverið talið karlamáln Konur verða í auknum
mæli háðar netklámi
n Leiði og þunglyndi
liggur gjarna að baki
klámfíkn kvenna
Guardian, er hið raun-
verulega hugarangur og
einmanaleiki sem virð-
ist einkenna konur sem
verða háðar klámi og
einnig hve snemma fíknin
gerir vart við sig hjá þeim:
„Þetta varð alvarlegt þegar
ég var 14 ára, ég hnaut um
einhverjar myndir þegar
ég var að gera heimavinn-
una mína. Vegna þess að
ég hafði gúgglað „sykur
og rjóma“ vissi ég að for-
eldrar mínir tækju ekki
eftir þessu,“ er haft eftir
19 ára ónafngreindri stúd-
ínu í grein The Guardian.
Hún lærði allar leiðir til
að komast fram hjá síum
á netinu og eyddi netslóð-
inni reglulega og af mikilli
vandvirkni til að komast
upp með að skoða klám.
Sálfræðingurinn Phillip
Hodson, hjá British Asso-
ciation of Counselling
and Psychotherapy, segir
að vanabindandi notkun
kvenna á klámi sé nýlunda
í ráðgjöf fyrir konur. „Sam-
kvæmt hefð hafa konur tal-
að gegn klámi. Það var tal-
ið tengjast körlum, því það
væru menn sem ættu frekar
að upplifa sjónræna örvun.
En það merkir ekki að kon-
ur geri það ekki. Karlmenn
gera það kannski í ríkari
mæli,“ segir Hodson.
Að hans sögn kunna kon-
ur sem leita í klám að stað-
aldri að detta í þunglyndi
og tileinka sér lágt sjálfsmat
því þeim kann að ganga illa
að finna ásættanlegan flöt
á þeirri ánægju sem klámið
veitir þeim annars vegar og
þeirri óbeit sem þær hafa
á því að konur séu notaðar
sem hlutir í kynlífi: „Konan
kann að upplifa að líkaminn
segi já, jafnvel þó að hugur-
inn segi nei – og það kann að
valda hugarangri.“
Tilbreytingarlaus tilvera
Hodson segir að mikilvægt sé að
forðast að flokka stöku klámnotk-
un undir meiri háttar hamfarir. Að
hans sögn er, hjá fjölda kvenna, um
að ræða tímabil sem tekur enda.
Einnig segist Hodson setja spurn-
ingamerki við orðið fíkn í þessu
sambandi og veltir upp spurn-
ingunni um hvað sé of mikið þeg-
ar kemur að því að langa í eða lifa
kynlífi: „Ef kona eyðir tveimur mín-
útum í að fá fullnægingu með hjálp
kláms, og hún gerir það, kannski tíu
sinnum á dag, þá eru það samt að-
eins 20 mínútur á dag.“
En Hodson fer ekki í launkofa
með það álit sitt að um alvarlegt
vandamál geti verið að ræða engu
að síður. Hann segir að fari þessi
ástundun að hafa áhrif á öðrum
sviðum sé tímabært að staldra við,
taka stöðuna og viðurkenna að
kannski sé tilvera viðkomandi frek-
ar tilbreytingarsnauð.
„Fyrirgefðu þér að þú fallir í
freistni og fáir fullnægingu nokkr-
um sinnum. Ef málið verður alvar-
legra en það, þá er hægt að fá ut-
anaðkomandi aðstoð,“ segir Phillip
Hodson.
hEiMiLd: guardian.co.uK, wiKipEdia og fLEiri MiðLar
Klámmyndaframleiðandinn
Erika Lust „Það eru fordómar að segja
að konur kunni ekki að meta klám.“„Ég vaknaði með
allar þessar hug-
myndir um hvernig ég
ætti að verja deginum –
og endaði í klámleit, til að
gleyma mér, fékk mér að
borða og snéri mér svo
aftur að kláminu.