Dagblaðið Vísir - DV - 03.08.2012, Blaðsíða 21

Nýtt góðæri í kortuNum
Fréttir 21Helgarblað 3.–7. ágúst 2012
n Krónan styrkist, atvinnuleysið minnkar, kaupmáttur fer vaxandi og bjartsýni Íslendinga hefur ekki verið meiri í mörg ár n Fólk hélt að sér höndum fyrst eftir hrun en nú er staðan önnur
Atvinnuleysi
minnkar
Skráð atvinnuleysi í júní var 4,8 prósent
en að meðaltali voru 8.704 atvinnulausir
í júní og fækkaði um 1.122 frá maí, eða
um 0,8 prósentustig. Körlum á atvinnu-
leysisskrá fækkaði um 838 að meðaltali
og konum um 284. Atvinnulausum
fækkaði um 592 á höfuðborgarsvæðinu
en um 530 á landsbyggðinni. Atvinnu-
leysið var 5,5 prósent á höfuðborgar-
svæðinu og minnkaði úr 6,3 prósentum í
maí. Á landsbyggðinni var atvinnuleysið
3,5 prósent og minnkaði úr 4,5 prósent-
um frá því í maí.
Fasteignir rjúka út
Ekkert lát virðist vera á sölu íbúða á höfuðborgarsvæðinu. Í byrjun júlí var þinglýst 120
kaupsamningum á einni viku og eru það fjórtán fleiri en nemur meðaltalinu á viku síðustu
þrjá mánuði. Þetta kemur fram á vef Þjóðskrár Íslands. Þar segir að heildarveltan hafi numið
rúmlega fjórum milljörðum króna þá vikuna. Veltan hafði hins vegar verið 3,2 milljarðar
króna á viku undanfarna þrjá mánuði. Meðalupphæð á hvern samning nam 34 milljónum
króna sem er tæplega fjórum milljónum króna hærri upphæð en meðaltalið á viku síðustu
þrjá mánuði þar á undan.
Séu fasteignaviðskipti landans síðustu ár skoðuð kemur berlega í ljós hvernig fasteigna-
viðskipti hafa tekið kipp síðasta árið eða svo. Þannig var tólf vikna meðalvelta í fasteigna-
viðskiptum sumarið 2009 einungis um 1,2 milljarðar króna. Veltan var síðan komin upp í 2,6
milljarða síðastliðið sumar og virðist fara hækkandi með hverjum mánuðinum, sé tekið mið
af upplýsingum af vef Þjóðskrár Íslands.
Neyslan keyrð
á yfirdrætti
Fréttastofa RÚV greindi frá því á dögunum
að Íslendingar væru farnir að nota yfirdrátt-
arlán af krafti á ný, en þau hafa hækkað um
rúma fjóra milljarða í júnímánuði, en um tíu
milljarða alls frá áramótum. Breki Karlsson,
formaður stofnunar um fjármálalæsi, sagði
í Morgunútvarpi Rásar 2 að yfirdráttur
heimil anna í landinu væri um 74 milljarðar,
sem að krónugildi er svipuð staða og var í
ágúst 2008. Hins vegar hafi verðbólga verið
um 30 prósent á þessu tímabili og því fáist
mun minna fyrir yfirdráttinn nú en þá.
Fyrsta
boðsferðin
eftir hrun
WOW air, flugfélag Skúla Mogensen,
bauð í myndarlega boðsferð til Parísar í
júní síðastliðnum. Flestir, sem var boðið,
voru fjölmiðlamenn sem WOW vildi
fá til að fjalla um þjónustuna. Þá var
borgarfulltrúinn Einar Örn Benediktsson
á meðal boðsgesta en siðareglur meina
borgarfulltrúum að þiggja slík boð. Slík-
ar boðsferðir voru algengar á árunum
fyrir hrun en þykja umdeildar sökum
mögulegra hagsmunaárekstra sem
komið geta upp, hvort sem boðsgestirnir
eru blaðamenn eða borgarfulltrúar.
Boðsferð Skúla Mogensen og gesta hans
þykir bera vitni um breytta stemningu
í samfélaginu – einhvers konar aftur-
hvarf til áranna fyrir hrun.
Eyddu milljarði í Bauhaus
Íslendingar keyptu vörur fyrir hátt í milljarð króna í Bauhaus-versluninni fyrstu vikuna eftir
að hún var opnuð. Þetta þótti merki um að landsmenn hefðu nú meira á milli handanna og
huguðu að framkvæmdum, en margir frestuðu framkvæmdum fyrstu árin eftir hrun vegna
óvissu í efnahagslífinu.
Framkvæmdum við verslunina var frestað í kjölfar hrunsins og opnunin sett á ís allt þar
til í vor þegar hún var loksins opnuð með pompi og prakt. Um tíu þúsund manns söfnuðust
saman fyrir utan verslunina á opnunardaginn og gríðarmikil stemning ríkti þegar tvö pró-
sent þjóðarinnar komu saman og virtu fyrir sér verkfæri og garðtól úr þýsku keðjunni. Margir
litu á opnun Bauhaus sem eins konar tákn um að kreppunni hér á landi væri endanlega lokið.
Bankastjórar á ofurlaunum
Bankastjórar íslensku bankanna eru með góðar tekjur rétt eins og á árunum fyrir hrun, og
greinilegt er að laun bankamanna hafa tekið snöggan kipp upp á við eftir tímabundnar
lækkanir í kjölfar bankahrunsins. Þannig er Höskuldur Hrafn Ólafsson, bankastjóri Arion
banka, með um þrjár milljónir króna í mánaðartekjur sem er mun meira en forsætisráð-
herra landsins sem hefur rétt rúma milljón í tekjur á mánuði. Birna Einarsdóttir fylgir
fast á hæla Höskuldi með 2,6 milljónir á mánuði og Sigurður Atli Jónsson, sem ráðinn
var bankastjóri MP banka um mitt síðasta ár, var með mánaðartekjur upp á 1,5 milljónir
að meðaltali á árinu. Steinþór Pálsson, bankastjóri Landsbankans, vermir neðsta sætið
þegar litið er á meðaltekjur bankastjóra með um 1,1 milljón á mánuði. Athygli vekur að
það er rúmlega tveimur milljónum minna en árið áður. Þess má geta að Landsbankinn er
eini stóri bankinn sem er í meirihlutaeigu ríkisins.
Krónan styrkist
Margir muna eftir daglegum fréttum þess efnis
að krónan væri að styrkjast. Slíkar fréttir bárust
sjaldan eftir hrun en eru farnar að birtast á net-
miðlum æ oftar þessi dægrin. Danska krónan
er til að mynda núna undir 20 krónum en það
hefur ekki gerst síðan á fyrri hluta ársins 2009.
Gengi krónunnar heldur áfram að styrkjast og er
gengisvísitalan komin niður í 208,5 stig. Þegar
gengið var hvað veikast á árinu, í apríl, stóð vísi-
talan í um 230 stigum. Evran kostar nú rúmlega
148 krónur og hefur ekki verið ódýrari frá því á
fyrri hluta ársins 2009, eins og danska krónan.
Dollarinn kostar nú rúmlega 120 krónur og pund-
ið kostar um 189 krónur. Hafa þessir gjaldmiðlar
ekki verið ódýrari síðan í desember í fyrra.
Einkaneysla eykst
Velta í dagvöruverslun jókst um 2,5 pró-
sent á föstu verðlagi í júní miðað við sama
mánuð í fyrra og jókst um 8,9 prósent á
breytilegu verðlagi, að því er fram kemur í
tölum Rannsóknarseturs verslunarinnar á
Bifröst. Sala áfengis jókst um sex prósent
í júní miðað við sama mánuð í fyrra á föstu
verðlagi og um 11,4 prósent á breytilegu
verðlagi. Þá jókst velta skóverslunar um
16,8 prósent í júní á föstu verðlagi og um
19,5 prósent á breytilegu verðlagi miðað
við sama mánuð fyrir ári. Velta húsgagna-
verslana dróst saman en sala á raftækjum
jókst um 10,6 prósent. Vísbendingar
eru um að neysla haldi áfram að aukast
á næstunni. Kaupmáttur eykst og var 5,3 prósentum meiri í maí síðastliðnum en í sama
mánuði í fyrra samkvæmt tölum Hagstofunnar. Þá fara væntingar neytenda vaxandi ef
marka má væntingavísitölu Capacent sem hækkaði um 22,2 prósent frá júní í fyrra.
Minni umferð
Mun minni umferð var á hringveginum í
nýliðnum júlí en undanfarin ár og hefur
minni umferð ekki mælst síðan árið 2006,
að því er fram kemur á vef Vegagerðarinnar.
Umferðin í júlí reyndist 2,4 prósentum minni
en í sama mánuði í fyrra. Mestu munar um
samdrátt á Norðurlandi. Á vef Vegagerðar-
innar segir að hluti skýringarinnar á þessu
kunni að vera að samkvæmt fyrstu tölum
frá höfuðborgarsvæðinu sé talsvert meiri
umferð innan borgarmarkanna í júlí en
undanfarin ár. Vegagerðin spáir nú innan við
prósents samdrætti í ár á hringveginum og
að umferðin þar verði á milli þess sem hún
var árin 2005 og 2006.
Aldrei fleiri í vanskilum
Tæplega 27.000 einstaklingar eru í alvarlegum vanskilum og hafa þeir aldrei verið
fleiri, að því er fram kemur í tölum Creditinfo. Allt frá hruni hefur einstaklingum sem
eru í alvarlegum vanskilum fjölgað statt og stöðugt, og ekkert lát er á þessari þróun.
Creditinfo telur verulega líkur á því að uppboðsmálum muni fjölga á næstu mánuðum
– miðað við þann fjölda sem nú er í alvarlegum vanskilum – og að nauðungarsölur nái
hámarki næsta vor.
Í ársbyrjun 2008 voru tæplega 16.000 í alvarlegum vanskilum. Ári síðar var talan
komin upp í tæplega 18.000 og rúmlega 20.000 í ársbyrjun 2010. Í janúar 2011 voru
23.300 einstaklingar í alvarlegum vanskilum. Í dag eru þeir rúmlega 26.600. Þetta þýðir
að tíundi hver fjárráða einstaklingur á Íslandi er í alvarlegum vanskilum, sem þýðir að
vanskilin séu komin í löginnheimtu, og hefur ástandið aldrei verið jafnslæmt.
Fleiri í utan-
landsferðir
Rúmlega 1.900 fleiri Íslendingar fóru
utan í júní en í sama mánuði í fyrra, að
því er fram kemur í talningum Ferða-
málastofu. Í júní í ár voru þeir 39.361 en
í fyrra 37.438. Fjölgun utanlandsferða
verður að teljast tákn um bætt kjör
landans frá því sem var fyrstu árin eftir
hrun.
Erlendum ferðamönnum hér á landi
fjölgar einnig stöðugt og hefur það sitt
að segja fyrir þjóðarbúið en gjaldeyris-
tekjurnar skila sér meðal annars til
fyrirtækja í ferðaþjónustu, svo sem
hótela. 74.325 erlendir ferðamenn fóru
frá landinu um Leifsstöð í nýliðnum júní-
mánuði eða tæplega 9.000 fleiri en í júní
í fyrra. Þetta er 13,3 prósenta aukning á
milli ára.
Fjölgun
einkahluta-
félaga
Samkvæmt upplýsingum frá
Hagstofu Íslands voru skráð 185 ný
einkahlutafélög í júnímánuði, flest í
fasteignaviðskiptum. Til samanburð-
ar voru 145 ný einkahlutafélög skráð
í júní í fyrra. Fyrstu sex mánuði ársins
var fjöldi nýskráninga 922, en það er
rúmlega fimm prósenta aukning frá
sama tíma í fyrra þegar 876 fyrirtæki
voru nýskráð.
Þá var 51 fyrirtæki tekið til gjald-
þrotaskipta í júní, flest gjaldþrot voru
í byggingarstarfsemi og mannvirkja-
gerð sem og heild- og smásölu-
verslun og viðgerðum á vélknúnum
ökutækjum. Fyrstu sex mánuði ársins
var fjöldi gjaldþrota 572, en það er um
32 prósenta fækkun frá sama tíma í
fyrra þegar 841 fyrirtæki var tekið til
gjaldþrotaskipta.