Dagblaðið Vísir - DV - 22.08.2012, Blaðsíða 13

þráast við að víkja
Fréttir 13Miðvikudagur 22. ágúst 2012
Seinna vakti Snorri Óskarsson,
safnaðarhirðir í Betel, vakti mikla
reiði vegna ummæla sinna um
samkynhneigð. Hann talaði þar út
frá sinni trú en það ríkir ekki bara
trúfrelsi heldur einnig tjáningarfrelsi
í landinu. Engu að síður settu skóla-
yfirvöld honum afarkosti, að hætta
að blogga og láta skrif um samkyn-
hneigð vera eða fara. „Ég neitaði
því enda kæri ég mig ekki um að
vera sviptur tjáningarfrelsinu,“ sagði
Snorri þá í samtali við Pressuna.
Honum var þó boðið að fara í sex
mánaða launað leyfi frá skólanum til
þess að lægja öldurnar og hann þáði
það. Seinna var honum sagt upp.
Vandi sem við stöndum
frammi fyrir
Pétur segir að svona mál séu alltaf
flókin. „Þarna ertu komin inn á mjög
erfiða braut. Tjáningarfrelsið er varið
með stjórnarskránni. Menn geta tjáð
skoðanir sínar og skoðanir eru þess
eðlis að það þarf ekki að sanna þær,
menn hafa bara þessa skoðun. Hér
er líka trúfrelsi þannig að ef einhver
segist trúa því að það búi satan í öll-
um mönnum þá er það bara hans trú.
Tjáningarfrelsið getur hins vegar
rekist mjög illilega á réttindi minni-
hlutahópa, til dæmis samkyn-
hneigðra og þá er spurningin hvort
sé rétthærra, réttur minnihlutahóps-
ins til að njóta sannmælis og jafn-
réttis eða réttur fólks til þess að tjá
skoðanir sínar. Það er vandi sem við
stöndum öll frammi fyrir og við þurf-
um að velja og hafna.
Önnur leið væri að kæra viðkom-
andi. Í raun væri það langheiðarleg-
ast. Dómsferlið er líka jákvætt að því
leyti að það felur í sér niðurstöðu.
Það er verst að hafa enga niðurstöðu.“
Viku vegna dómsmála
Pétur áréttar hins vegar að megin-
reglan sé sú að menn finni það hjá
sjálfum sér að víkja tímabundið á
meðan mál þeirra eru til rannsókn-
ar og bendir nokkur dæmi sé um
að menn hafi gert það. „Það hafa
nokkrir þingmenn farið tímabund-
ið frá þinginu á meðan mál þeirra
eru til rannsóknar. Eins og aðrir
þingmenn þurfa þeir svo að svara
fyrir kosti sína og galla í prófkjör-
um. Ég treysti best á kjósendur í því
sambandi.“
Árni Johnsen sagði af sér sem
alþingismaður á meðan lögreglan
rannsakaði hvort hann hefði mis-
notað opinbert fé. Hann var sak-
felldur og fékk tveggja ára fang-
elsisdóm sem hann afplánaði á
Kvíabryggju, fékk svo uppreisn æru
hjá forsetanum og fór aftur á þing.
Illugi Gunnarsson ákvað hins
vegar að taka sér leyfi frá þingstörf-
um á meðan sérstakur saksóknari
rannsakaði hvort svo gróflega hefði
verið sveigt fram hjá fjárfestinga-
stefnunni með Sjóði 9 að það væri
refsivert en Illugi sat í stjórn sjóðs-
ins. Þegar Illugi sneri aftur á þing
sagðist hann ekkert vita um rann-
sókn sérstaks saksóknara, hann
hefði aldrei verið kallaður til yfir-
heyrslu eða átt nein samskipti við
embættið vegna málsins. Hann
sagði niðurstöðu lögfræðiálits sem
unnið var fyrir dótturfélag Íslands-
banka sýna að hvorki lög né reglur
hefðu verið brotnar og því tímabært
að hann sneri aftur á þing.
Átökin héldu áfram
Það er hins vegar ekki svo einfalt
að öll mál fari fyrir dómstóla. Þegar
Ólafur Skúlason, þáverandi biskup,
var sakaður um kynferðisbrot gagn-
vart þremur konum árið 1996 voru
brotin fyrnd og dómstólaleiðin því
ófær. Eina lögreglurannsóknin sem
fór fram í því máli var því á hendur
þeim konum sem sögðu Ólaf hafa
brotið á sér en hann kærði þær fyr-
ir að bera falskar sakir á saklausan
mann. Ólafur neitaði sök og kirkjan
gekk í gegnum langt og strangt ferli
áður en hann sagði af sér árið 1997.
Árið 2010 var eftirmaður Ólafs
í eldlínunni. Eftir að Karl Sigur-
björnsson lét bréfi frá dóttur Ólafs,
sem vildi deila reynslu sinni af föð-
ur sínum með kirkjuráði, ósvarað í
ár komst biskupsmálið aftur í há-
mæli. Karl biskup var sakaður um
að hafa brugðist konunum á sín-
um tíma og aftur nú. Sú krafa varð
hávær að Karl ætti að víkja og um
6.500 manns sögðu sig úr Þjóðkirkj-
unni. Karl taldi sig hins vegar ekki
eiga að víkja og gegndi embætti
biskups fram til sumarsins 2012.
Þess má geta að biskup er kjörinn
á prestaþingi og ef hann brýtur ekki
lög er ekki hægt að vísa honum úr
starfi. Biskupsmálið fór hins vegar
fyrir sérstaka rannsóknarnefnd á
vegum kirkjunnar sem taldi mistök
biskups mikil og margvísleg.
Eðlilegt að verjast
Björn Valur segir hins vegar að
þegar tilefni sé til rannsóknar sé
alltaf hollt að þeir sem ábyrgir
eru fari í frí á meðan. Það hefði til
dæmis verið heppilegra að fang-
elsisstjórinn Margrét Frímanns-
dóttir hefði viki tímabundið þegar
farið var yfir hvernig það gat gerst
að fangi lét lífið af völdum áverka
sem honum voru veittir í fangels-
inu. Þess í stað fór Margrét yfir það
með starfsmönnum og öllum er
að málinu komu hvernig þetta gat
gerst. „Það er niðurstaða þeirra,
hvort sem það var lögreglan, læknar
eða sjúkraflutningslið, að það hafi
verið brugðist hárrétt við á sínum
tíma,“ sagði Margrét.
Björn Valur segir að þegar erf-
ið mál koma upp sé eðlilegt að fólk
reyni að verja sig eins og það geti.
„Þess vegna er gott að það stígi til
hliðar á meðan málið er til skoðun-
ar. Ef rannsókn leiðir það síðan í ljós
að niðurstaðan krefst ekki viðbragða
og það er ekki hægt að heimfæra at-
burðina upp á stjórnunarhætti við-
komandi, þá er erfitt að gera kröfu
um að hann víki og hætti.
Við erum með einn þingmann,
Illuga Gunnarsson, sem situr á Al-
þingi í skjóli lögfræðiálits sem gaf
út þá tóna að þarna væri ekkert
athugavert á ferli. Hann vék af þingi
þegar mál hans kom upp en það
liggur engin niðurstaða fyrir varð-
andi það að aðkoma hans að Sjóði
9 hjá Glitni sé innan þeirra marka
sem við gerum til þingmanna. Ég
hef ekki heyrt að fólk geri kröfu um
að hann víki sæti þannig að ég spyr
hvaða kröfur samfélagið geri.“
Auðvelt að dæma menn
„Vandinn er sá að við erum með
allt of marga dómara í þessu landi,
ólaunaða og óskipaða,“ segir Pétur.
„Menn eru svo tilbúnir til þess að
fella dóma og það er mikið auð-
veldara að ákæra einhvern en að
verjast. Ég gæti farið í fjölmiðla
n Ráðamenn víkja ekki þrátt fyrir gagnrýni n Erfitt að gangast við mistökunum n „Þetta dregur úr siðferðisþrekinu“
Mistök huglægt mat „Kerfið þarf að
sanna að menn hafi gert mistök,“ segir
Pétur Blöndal. Það sem einn telji vera mis-
tök þyki öðrum vera í lagi.
Pálmi Jónsson
Baldur Guðlaugsson
Björgvin Björgvinsson
Árni Johnsen
Guðlaugur Þór Þórðarson
Ólafur Skúlason
Margrét Frímannsdóttir
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
Snorri Óskarsson
Baldur Hermannsson
Sjaldgæft að fólk hætti Björn Valur
Gíslason þingmaður segir að í dag sitji
margir á þingi sem honum finnst að hefðu
átt að hugsa sinn gang.