Dagblaðið Vísir - DV - 27.08.2012, Blaðsíða 13

Missti 90 kíló
á innan við ári
Fréttir 13Mánudagur 27. ágúst 2012
O
ffitu- og næringarteymi
hefur verið starfrækt á
Reykjalundi frá árinu
2001, en helstu verkefni
þess er að sjá um meðferð
vegna alvarlegrar offitu. Meðferðin
byggist á atferlismótandi meðferð
og er markmið hennar að aðstoða
fólk með alvarlegan offituvanda að
bæta og skipuleggja lífshætti sína
og fæðuvenjur.
Um 80 til 85 magahjáveituaðgerð-
ir eru framkvæmdar hér á landi á
hverju ári og stendur íslenska rík-
ið straum af kostnaði við slíkar að-
gerðir sem og kostnaði við offitu-
meðferðir. Flestir þeirra sem fara í
magahjáveituaðgerð þurfa í kjölfar-
ið einnig að láta fjarlægja umfram-
húð með svokallaðri svuntuaðgerð,
en sjúklingar standa sjálfir straum af
kostnaði við hana.
70 prósent fara í aðgerð
„Offita er í dag eitt helsta heil-
brigðisvandamál samtímans og af-
leiðingarnar oft verulegar á heilsu
og líf fólks. Rannsóknir hafa sýnt
að hefðbundnar offitumeðferðir
hafa skilað minni árangri þegar
til lengri tíma er litið varð-
andi þyngdartap og bætt lífs-
gæði. Því hafa menn litið á
skurðaðgerðir sem mögu-
legan meðferðarkost við
offitu,“ segir Olga Björk
Guðmundsdóttir, hjúkr-
unarstjóri í offitu- og
næringarteymi Reykja-
lundar.
Um 70 prósent
þeirra einstaklinga
sem fara í offitumeðferð hjá
offitu-og næringarsviðinu
á Reykjalundi fara í maga-
hjáveituaðgerð. Konur eru
í meirihluta, bæði þeirra
sem fara í meðferð og síð-
an magahjáveituaðgerð.
Olga segir árangur-
inn af aðgerðunum hér
á landi mjög góðan. Ár-
angurinn felst bæði í
verulegu þyngdartapi
auk þess sem heilsu-
tengd lífsgæði aukast
verulega í kjölfarið.
Sem dæmi má nefna
að fólk hefur læknast af
sykursýki 2, stoðkerfis-
vandamál hafa lag-
ast og fólk hefur losn-
að við kæfisvefn. Margir
eru komnir niður í kjör-
þyngd sína eftir eitt til
tvö ár ef það fylgir ráð-
leggingum bæði fyrir og
eftir aðgerð.
Ekki töfralausn
Hugarfarið skiptir öllu
máli þegar farin er sú
leið að velja maga-
hjáveituaðgerð og
til að vel megi tak-
ast krefst slík aðgerð
mikils undirbúnings.
„Fólk þarf að vera til-
búið að takast á við mikl-
ar breytingar á lífsmynstri
sínu ásamt því að leggja af
ýmsa ósiði. Við viljum sjá að
fólk sé búið að festa í sessi
þessar góðu lífstílsbreytingar
sem það þarf á að halda eftir
aðgerðina.“ segir Olga.
Offitu-og næringarsvið
Reykjalundar í samstarfi við
LSH veitir meðferð sem býr
fólk undir aðgerðina og lífið
eftir hana. Í undirbúningsferl-
inu er rík áhersla lögð á andlega
þáttinn þar sem fólk er búið und-
ir hið nýja líf sem bíður þess eft-
ir aðgerðina. „Mikilvægt er að fólk
skoði sig heildrænt meðan á með-
ferð stendur og finni jafnvægi, bæði
í andlegum, líkamlegum og félags-
legum þáttum. Á meðan á meðferð
stendur er metið hvort eða hvenær
einstaklingurinn er tilbúinn að fara
í aðgerð. Það er honum sjálfum fyrir
bestu og getur hann leitað til ýmissa
fagaðila offituteymisins til að vinna
með sín mál.“
Mikið inngrip
Áður en einstaklingur fer í aðgerð
þarf hann að hafa náð að festa í sessi
góðar fæðuvenjur, vera kominn vel
af stað í hreyfingu og hafa rétta
hugarfarið. Olga leggur ríka áherslu
á að aðgerðin sé engin töfra- eða
skammtímalausn. Að velja slíka að-
gerð sé stór ákvörðun og jafnframt
mikil skuldbinding að ætla sér að
viðhalda heilbrigðum lífsstíl lífið á
enda.
Magahjáveituaðgerð felur í
sér talsvert mikið inngrip í starf
meltingarfæranna. Gerð eru fimm
lítil göt á kviðinn, notuð svokölluð
kviðsjártækni þar sem tveir lækn-
ar vinna saman sem ein heild. „Með
aðgerðinni er í raun verið að breyta
ferli fæðunnar um líkamann. Tengt
er fram hjá 90 prósent af magan-
um og 40 prósent af smáþörmun-
um. Það þýðir breytingu á hlut-
verki meltingarfæranna og upptaka
vítamína úr fæðunni breytist til
dæmis. Þeir sem fara í slíka aðgerð
skuldbinda sig þar af leiðandi til að
taka vítamín alla daga.“ Olga seg-
ir fólk geta farið í sama farið aftur
og fitnað ef ekki er farið eftir með-
ferðarfyrirmælum. Þau hafi séð
þess dæmi.
Fylgikvillar sjaldgæfir
Að sögn Olgu eru fylgikvillar sem
geta komið upp í kjölfar maga-
hjáveituaðgerðar afar sjaldgæfir. Þá
er einna helst um að ræða leka frá
samtengingum, sýkingar eða blæð-
ingar. Hún tekur jafnframt fram að
dánartíðni í kjölfar slíkra aðgerða
hér á landi sé engin.
„Við höfum séð jákvæða hluti hjá
flestum okkar skjólstæðinga og fólk
segist ekki sjá eftir þeirri ákvörðun
að velja magahjáveituaðgerð. Sjálfs-
myndin hafi batnað verulega og
draumar um betra líf rætast.“
Olga bendir á að magahjáveitu-
aðgerð sé ekki afturkræf og því þurfi
undirbúningurinn að vera jafn mik-
ill og góður og raun ber vitni. Það sé
gert til að fólk fari ekki í sama far-
ið aftur. „Einstaklingar þurfa að búa
yfir miklum viljastyrk og einbeitingu.
Stuðningur aðstandenda er einnig
mjög mikilvægur svo vel megi tak-
ast,“ segir Olga að lokum. n
Aðgerðin
getur verið
lífsspursmál
n 80 til 85 magahjáveituaðgerðir á ári
Skilyrði fyrir
offitumeðferð
n Tilvísun frá lækni.
n Aldur 18-65 ára.
n Verulegt offituvandamál, þyngdar-
stuðull (BMI) hærri en 35.
n Sýna vilja í verki til að takast á við
vandann.
n Reykleysi.
n Áfengis- og fíkniefnasjúklingar séu
óvirkir.
n Að viðkomandi geti nýtt sér með-
ferðina.
„Mér fannst
ég aldrei
vera svona feitur
Allt annað líf Magnús
upplifði sig ekki jafn feitan og
hann í rauninni var. Hann var í
bullandi afneitun og þurfti að ná
ákveðnum lágpunkti til að gera
sér grein fyrir vandamálinu.