Dagblaðið Vísir - DV - 01.07.2011, Síða 6

6 | Fréttir 1.–3. júní 2011 Helgarblað
Hluthafar olíufélagsins Olís, Ein-
ar Benediktsson og Gísli Baldur
Garðarsson, tóku sér 625 millj-
ónir króna í arð á hrunárinu 2008
þrátt fyrir að heildartap félagsins
hefði numið nærri sex milljörðum
króna það árið. Arðgreiðslan var
vegna rekstrarársins 2007 en þá
hafði hagnaður Olís numið rúm-
lega 1.100 milljónum króna. Einar
og Gísli Baldur tóku sér því ríflega
helminginn af þessum hagnaði í
arð árið 2008. Þetta kemur fram
í ársreikningi Olís fyrir árið 2008
sem skilað var til ársreikninga-
skrár ríkisskattstjóra þann 24. júní
síðastliðinn.
Líkt og komið hefur fram í fjöl-
miðlum þurfa eigendur Olís að
koma með nýtt hlutafé inn í rekst-
ur olíufélagsins ætli þeir sér að
halda yfirráðum sínum yfir því.
Olís hefur átt í viðræðum við við-
skiptabanka sinn, Landsbankann,
út af framtíð félagsins. Ástæðan er
sú, líkt og kemur fram í ársreikn-
ingum Olís fyrir 2008 og 2009, að
félagið skuldar um 16 milljarða
króna. Svo gæti farið að Lands-
bankinn þurfi að taka olíufélagið
yfir í náinni framtíð ef hluthafar
þess ná ekki að koma með nýtt fé
inn í það.
Arðgreiðslan fyrir árið 2007
sýnir hins vegar að eigendur
félagsins hafa tekið umtalsverða
fjármuni út úr rekstrinum á síð-
ustu árum. Þá ber einnig að nefna
að eigendur Olís tóku 751 millj-
óna króna arð út úr félaginu árið
2006 vegna rekstrarársins 2005 en
bókfærður hagnaður félagsins var
rúmur milljarður það ár. Enginn
arður var hins vegar greiddur út úr
félaginu vegna rekstrarársins 2006
en félagið skilaði sáralitlum hagn-
aði það árið.
Óvissa um rekstrarhæfi
Athygli vekur að í ársreikningi
Olís fyrir árið 2008, þar sem með-
al annars kemur fram að skuldir
félagsins hafi farið úr tæpum níu
milljörðum króna árið 2007 og upp
í sextán milljarða króna árið 2008,
er ábending frá endurskoðanda
félagsins vegna lánamála þess.
Ástæðan fyrir þessari hækkun
skulda Olís er sú að mikill meiri-
hluti skulda félagsins er í erlendri
mynt en íslenska krónan hrundi
sem kunnugt er í verði árið 2008.
Einnig ber að nefna að Olís tók
nýtt langtímalán hjá Landsbank-
anum upp á 2,5 milljarða króna á
árinu 2008, líkt og DV greindi frá í
vikunni.
Í ábendingunni kemur fram að
vafi geti leikið á um rekstrarhæfi Olís
náist ekki samningar á milli hlut-
hafa félagsins og Landsbankans:
„Án þess að gera fyrirvara í áliti okk-
ar viljum við vekja athygli á skýringu
38 í ársreikningnum þar sem greint
er frá því að framundan séu viðræð-
ur móðurfélagsins við viðskipta-
banka sinn um endurfjármögnun
langtímaláns sem er á gjalddaga á
árinu 2009. Takist samningar ekki
um endurfjármögnun gæti kom-
ið upp óvissa um áframhaldandi
rekstrarhæfi félagsins.“
Þrátt fyrir þessa ábendingu
greiddu eigendur Olís 625 millj-
ónir króna í arð til eina hluthafa
félagsins, FAD 1830 ehf., árið 2008.
Ársreikningur FAD 1830 ehf. fyrir
árin 2008 og 2009 liggur ekki fyr-
ir og því er ekki vitað hvort Einar
og Gísli Baldur greiddu sér arðinn
út úr því félagi. Arðurinn var hins
vegar greiddur út úr Olís og til
annars félags.
Samið um endurfjármögnun
Í ársreikningi Olís fyrir árið 2009
kemur svo fram að þessar viðræð-
ur Olís við Landsbankann, sem
minnst var á í ársreikningnum fyr-
ir árið 2008, hafi gengið eftir. Árið
2010 hefði félagið átt að greiða
Landsbankanum rúmlega 3,3
milljarða króna vegna útistand-
andi lána en náði að lengja í þeim
lánum með samningaviðræðum
við Landsbankann. Útfærslan á
þessari endurfjármögnun var hins
vegar ófrágengin í árslok 2009.
Um þetta segir í ársreikningn-
um: „Samið hefur verið við við-
skiptabanka móðurfélagsins um
framlengingu langtímaláns með
gjalddaga í mars 2010 að upp-
hæð 1.180 millj. kr. miðað við árs-
lok 2009 og láns með gjalddaga í
ágúst 2010 að upphæð 2.155 millj.
kr. miðað við árslok 2009, en nán-
ari útfærsla þeirrar framlengingar
er ófrágengin.“
Þrátt fyrir þessi orð í ársreikn-
ingnum virðist framtíð Olís ekki
ráðin. Svo gæti því farið þrátt fyr-
ir allt að Landsbankinn yfirtaki fé-
lagið.
n Olís skuldaði sextán milljarða n Hluthafarnir tóku sér arð þrátt fyrir tap og
samningaviðræður við bankann n Olís gæti lent í höndum Landsbankans„Takist samningar
ekki um endurfjár-
mögnun gæti komið upp
óvissa um áframhaldandi
rekstrarhæfi félagsins.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
Töpuðu
milljörðum
en tóku 625
milljóna arð
Himinhár arður á hrun-
árinu Einar Benediktsson,
forstjóri Olís, er annar aðal-
eigenda Skeljungs ásamt
Gísla Baldri Garðarssyni.
Hann sést hér á Viðskipta-
þingi árið 2006.
Ársreikningar Olís sýna himinháar launagreiðslur til æðstu stjórnenda:
Sex með 274 milljónir í laun
Ársreikningur Olís fyrir árið 2008 sýnir að sex
æðstu stjórnendur olíufélagsins fengu sam-
tals 274 milljónir króna í laun á því ári. Um er
að ræða forstjórann Einar Benediktsson, sem
einnig er stjórnarmaður, stjórnarformanninn
Gísla Baldur Garðarsson, stjórnarmanninn
Karsten M. Olesen og þrjá framkvæmda-
stjóra hjá Olís, þá Jón Halldórsson, Einar
Marinósson og Samúel Guðmundsson. Um
þetta segir í ársreikningnum: „Laun stjórnar,
forstjóra og þriggja framkvæmdastjóra
móðurfélagsins námu alls 274 millj. kr á árinu
2008.“
Sé upphæðinni deilt niður á þessa sex ein-
staklinga kemur fram að hvert þeirra hefur
fengið tæpar 46 milljónir króna í laun fyrir
árið 2008, eða um 3,8 milljónir króna á mán-
uði. Þó má ætla að forstjórinn og stjórnar-
formaðurinn hafi fengið hærri upphæðir en
aðrir lægri. Heildarlaun og launatengd gjöld
hjá Olís á þessu ári numu samtals um 2,5
milljörðum króna og störfuðu 408 starfsmenn hjá félaginu. Þessir sex starfsmenn tóku
sér því um tíu prósent af heildarlaunagreiðslum félagsins á því ári.
Þessi háa tala er ekki síst merkileg fyrir þær sakir að Olís fór í niðurskurðaraðgerðir á
árinu 2008, meðal annars var tíu starfsmönnum sagt upp á skrifstofu Olís í kjölfar
hrunsins samkvæmt heimildum, og fækkaði starfsmönnum félagsins um 50 frá árinu
2007. Þá ber auðvitað að nefna þá skuldaerfiðleika sem ljóst var að Olís stefndi í 2008,
samkvæmt ársreikningi. „Þegar skorið var niður var ekkert skorið niður hjá þeim,“ segir
fyrrverandi starfsmaður Olís sem DV ræddi við en með orðunum á hann við æðstu
stjórnendur félagsins.
Laun þessara sex æðstu starfsmanna Olís höfðu svo lækkað niður í samtals 80 milljónir
króna árið 2009, eða sem nam rúmum 13 milljónum fyrir hvern starfsmann – ríflega eina
milljón króna á mánuði að meðaltali. Heildarlaunagreiðslur hjá Olís höfðu þá lækkað um
hálfan milljarð króna á milli ára þrátt fyrir fjölgun starfsmanna um tíu. Af þessari 500
milljóna króna lækkun nam lækkun heildarlauna sex æðstu stjórnendanna tæpum 200
milljónum króna.
Erfið staða Olís er í erfiðri stöðu ef marka
má ársreikninga olíufélagsins. Skuldir
félagsins hafa hækkað umtalsvert eftir
bankahrunið 2008, meðal annars vegna
verðfalls íslensku krónunnar. Myndin sýnir
eina af bensínstöðvum Olís.
Stjórnarformaðurinn Gísli Baldur
Garðarsson er stjórnarformaður og annar
af eigendum Olís. Hann sést hér í Héraðs-
dómi Reykjavíkur í olíusamráðsmálinu
þar sem hann gætti hagsmuna Olís.
S í m i : 5 6 8 9 9 5 5
www.tk.is
BRÚÐKAUPS GJAFIR
iittala-
SKÁLAR
GLÖS
KARÖFLUR
FISLÉTT
FERÐA-
TÖSKUVIGT
HNÍFAPARATÖSKUR
TILBOÐSVERÐ
kr. 3.990.-
OPNUNARTÍMI
mánud-föstud. 12-18
laugard.12-16 sunnud. LOKAÐ
MATAR- & KAFFISTELL
DESERTSKÁLAR
ERUM FLUTT ÚR KRINGLUNNI
Á LAUGAVEG 178
Verð frá
kr.19.990.-
með fylgihlutum
ELDFÖST MÓT
Halda heitu og köldu að
lágmarki í 4 tíma
Tilboð kr. 15.295.-
iittala-
VASAR
L A U G A V E G I 1 7 8
Ný skýrsla Ríkisendurskoðunar:
Snuprar
Jóhönnu
Í málefnasáttmála ríkisstjórnarinnar
er kveðið á um að aðhaldi verði beitt
í kaupum á sérfræðiráðgjöf fyrir rík-
ið og opinberar stofnanir. Þrátt fyrir
þetta gagnrýnir Ríkisendurskoðun
vinnubrögð forsætisráðuneytisins
harkalega fyrir
greiðslur ráðu-
neyta til starfs-
manna félags-
vísindasviðs
Háskóla Íslands.
Guðlaugur
Þór Þórðarson
alþingismað-
ur óskaði eftir
skýrslu Ríkisend-
urskoðunar um
kostnað við aðkeypta þjónustu, ráð-
gjöf og sérverkefni þáverandi starfs-
manna félagsvísindasviðs HÍ á tíma-
bilinu maí 2007 til nóvember 2010.
Guðlaugur fór fram á úttektina
þar sem hann taldi svari forsætisráð-
herra við fyrirspurn sinni um sama
mál hafa verið mjög ábótavant.
Guðlaugur sendi fyrirspurnina á öll
ráðuneytin. Þau lögðu hins vegar
mismunandi skilning í fyrirspurnina
en það hefði átt að vera á ábyrgð for-
sætisráðherra að sjá til þess að svör-
in væru samræmd.
Þá kemur í ljós að í svari forsætis-
ráðuneytisins var ekki gerð grein
fyrir greiðslum sem runnu til félaga
í eigu starfsmanna félagsvísinda-
sviðs. Til þeirra hafi runnið umtals-
verðar greiðslur sem ekki komu fram
í svari forsætisráðherra. Einnig hafi
svarið ekki tekið til stundakennara
eða þeirra sem voru í ráðningarsam-
böndum við ráðuneytin. Aðeins var
leitað eftir upplýsingum frá fastráðn-
um starfsmönnum félagsvísinda-
sviðs sem þáðu verktakagreiðslur
frá ráðuneytunum. Þessar fjárhæðir,
sem runnu til félaga á vegum starfs-
manna, eru umtalsverðar og nema
37 milljónum króna.
Þó er tekið fram í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar að ekki sé sérstök
ástæða til að ætla að upplýsingum
hafi vísvitandi verið leynt í svari for-
sætisráðherra.
Í tilkynningu frá Guðlaugi Þór
kemur fram að skýrslan sé áfellis-
dómur yfir vinnubrögðum forsætis-
ráðherra. 
„Þetta er áfellisdómur yfir vinnu-
brögðum forsætisráðherra, Þetta
er gott dæmi um mikilvægi þess að
þingið hafi eftirlit með framkvæmd-
arvaldinu. Það er mikilvægt að farið
verði eftir ábendingunum sem koma
fram í skýrslunni“.
Guðlaugur Þór