Fréttatíminn - 10.10.2014, Blaðsíða 48

48 fjölskyldan Helgin 10.-12. október 2014
Barna- og fjölskylduvernd
M ér finnst óþægilegt þegar stjúpsonur minn lokar sig af inni í herbergi. Hann stjórnar bæði manninum mínum og heimilinu með fýlu, ekki hjálpar mamma hans til með illu umtali.
Það er nú flestum kunnugt að baknag og langvarandi ágreiningur foreldra og er
ekki eingöngu til ama og leiðinda, ágreiningurinn er líka börnum beinlínis skaðlegur
og flækir líf þeirra stundum langt fram á fullorðinsár. Geta þeir verið á sama tíma í
afmæli barnabarnanna þegar þar að kemur?
Við skilnað hafa foreldrar ekki lengur sömu yfirsýn yfir líf barna sinna og áður,
séu deilur á milli þeirra verður hún enn minni. Börn læra að rugga ekki bátnum „að
óþörfu“ með umræðum um hvað eigi sér stað á hinu heimili þeirra. Þó hlutirnir lagist
eitthvað upplifa sum að þeim sé ekki trúað. En hann var frekar daufur drengur-
inn sem var þreyttur á því að þurfa sífellt að verja mömmu sína, þegar pabbi hans
og stjúpa sögðu hana tala illa um þau. „Það er ekki satt, ekki lengur,“ sagði hann
brostinni röddu. Mamma hans hafði talað illa um þau í fyrstu en hún var löngu
hætt því og hvatti hann frekar en latti að fara til pabba síns. Þeir feðgar höfðu allt-
af átt gott samband og fannst mömmu hans sorglegt að pabbi hans virtist sjaldan
gefa sér tíma fyrir son sinn eftir að hann fór í nýtt samband. Mamma hans hafið
reynt að ræða um það við pabba hans en hann tók því illa og sagði hana ekki geta
unnt sér þess að hann væri ástfangin. Hún yrði að hætta að beita syni þeirra gegn
honum. Strákurinn fann sig ekki lengur heima hjá pabba sínum eftir að hann fór í
nýtt samband. Stjúpan hafið verið mjög skemmtileg fyrst og pabbi hans glaður, en
nú var andrúmsloftið þrungið spennu þegar hann var hjá þeim.
Streitan og áreitið sem fylgir erfiðum samskiptum foreldra veldur líka ósjaldan
kvíða og pirringi hjá stjúpforeldrinu. Koma stjúpbarna á heimilið, sem í fyrstu
fylgdi eftirvænting og áhugi, breytist gjarnan í kvíðahnút á mánudegi sé von á
þeim á föstudegi. Sé samstarf foreldris og stjúpforeldrisins á heimilinu ábótavant,
fylgir veru barnanna enn meiri streita og kvíði. Börn, rétt eins og fullorðnir, reyna
að forðast slíkar aðstæður sé ekkert að gert.
Áður en fyrrverandi er kennt alfarið um að börn séu ósátt á heimilinu eða vilja
ekki koma er ástæða til að skoða með opnum huga hvort framkoma okkar sjálfra ýti
undir deilur, sem og aðstæður barna/stjúpbarna á heimilinu.
Algengt umkvörtunarefni barna í stjúpfjölskyldum er að þau fái sjaldan eða aldrei
tíma ein með foreldri sínu, ekki sé gert ráð fyrir þeim, stjúpforeldri grípi sífellt inni í
samskipti þeirra við foreldrið sitt og hlutirnir hafi gerst allt of hratt. Settar séu reglur
og venjur sem þau eigi að tileinka sér á stuttum tíma. Sumum finnst að það sé gert upp
á milli barna og þau fái litlar upplýsingar. En efinn um ást foreldris og að það muni
standi með því þegar á þarf að halda, reynist þeim erfiðastur.
Börn láta gjarnan líðan sína í ljós með hegðun sinni. Sé lítill skilningur á stöðu
þeirra og þá fullorðnu skortir „verkfæri“ til að leysa málið á uppbyggilegan máta,
lenda sum hver í hlutverki blórabögguls á heimilinu. Stjúpforeldri getur átt það til að
réttlæta framkomu sína og slæma líðan með hegðun barnsins og leita sífellt að vís-
bendingum, stundum raunverulegum en oftast ímynduðum, um að eitthvað sé að
barninu. Finni foreldri og stjúpforeldri ekki viðeigandi leiðir til að takast á við þessar
aðstæður eða læra að fyrirbyggja þær, er hætta á að „lausn vandans“, felist í stopulum
samskiptum eða skorið sé á öll tengsl við barnið.
Börn þurfa fullvissu um að þau skipti foreldra sína máli og ekki sé skorið á tengslin
við þau vegna erfiðra samskipta milli foreldra eða í stjúpfjölskyldunni sjálfri. Þegar
horft er á hegðun og líðan barna í stjúpfjölskyldum má hafa í huga að þau hafa upplifað
margvíslegan missi og sum óttast að missa enn meira.
Félag stjúpfjölskyldna, með stoð og styrk velferðarráðuneytisins, býður upp á
ókeypis símaráðgjöf – og fyrirlestra víða um land. Líttu við á www.stjuptengsl.is
Finni foreldri og stjúpforeldri ekki viðeigandi leiðir til
að takast á við þessar aðstæður eða læra að fyrirbyggja
þær, er hætta á að „lausn vandans“, felist í stopulum
samskiptum eða skorið sé á öll tengsl við barnið.
Er blóraböggull í fjölskyldunni?
Valgerður
Halldórs-
dóttir
félagsráðgjafi
og kennari
heiMur barna
Börn þurfa full-
vissu um að þau
skipti foreldra sína
máli og ekki sé
skorið á tengslin
við þau vegna
erfiðra samskipta
milli foreldra eða í
stjúpfjölskyldunni
sjálfri.
SPECIALIZED BICYCLES & COMPONENTS
KRÍA HJÓL GRANDAÐGARÐUR 7 101 REYKJAVÍK s.5349164
Á Kjarvalsstöðum stendur nú yfir sýning á verkum
eins virtasta listamanns Svía af sinni kynslóð, Andr-
eas Eriksson (f.1975). Eriksson, sem meðal annars
var fulltrúi Svíþjóðar í norræna skálanum á Feneyjar-
tvíæringnum árið 2011, hefur aðallega unnið að mál-
aralist síðastliðna tvo áratugi en á yfirlitssýningunni
eru líka ljósmyndir, höggmyndir, kvikmyndir og
vefnaður. Yfirlitssýningin er útgangspunktur Ör-nám-
skeiðs sem haldið verður fyrir börn á aldrinum 5-7 ára
í Hugmyndasmiðjunni á Kjarvalsstöðum um helgina.
Hugmyndasmiðjan er opin smiðja fyrir alla og til-
gangur hennar er að veita börnum innblástur í skap-
andi samvinnu við að skoða og rannsaka myndlist,
uppgötva eitthvað nýtt og verða fyrir áhrifum af heimi
listarinnar. Leiðbeinandi um helgina er Unnur Mjöll
S. Leifsdóttir myndlistarmaður en hún vinnur með
gjörninga í verkum sínum þar sem hún skoðar m.a.
það hugmyndaferðalag sem listamaðurinn leggur í
við vinnslu á listaverki. Á námskeiðinu verður lagt í
þetta hugmyndaferðalag listarinnar og ef veður leyfir
verður einnig farið í stutta rannsóknarferð um
Klambratún áður en hafist er handa í smiðjunni.
Námskeiðið fer fram á Kjarvalsstöðum laugardag-
inn 11. október milli klukkan 13 og 16. Aðgangur er
ókeypis og óþarfi er að skrá sig. -hh
Hugmyndaferðalag fyrir börn á aldrinum 5-7 ára
Leitið upplýsinga á auglýsingadeild
Fréttatímans í síma 531 3310 eða á
auglysingar@frettatiminn.is
Fréttatímanum er dreift á
heimili á höfuðborgarsvæðinu
og Akureyri auk lausadreifingar
um land allt.
Dreifing með Fréttatímanum
á bæklingum og fylgiblöðum
er hagkvæmur kostur.
Ert þú að huga
að dreifingu?