Dagblaðið Vísir - DV - 12.08.2014, Blaðsíða 24

Vikublað 12.–14. ágúst 201424 Neytendur
Heil bringa getur gufað upp á pönnunni
n Dýrustu kjúklingabringurnar rýrnuðu minnst í prófi DV n Bringur Krónunnar rýrnuðu um rúmlega 30 prósent á pönnu n Eldunaraðferð skiptir öllu máli
Sigurður Mikael Jónsson
mikael@dv.is
L
itlu getur munað þegar
litið er til þeirrar rýrn­
unar sem verður við
matreiðslu á kjúklinga­
bringum sem spraut­
aðar eru með vatni og öðrum
aukaefnum og þeim sem inni­
halda engin aukaefni. Þetta er
meðal þess sem kjúklinga­
bringupróf DV leiddi í ljós.
Sjö vörumerki voru próf­
uð og bringurnar eld­
aðar ferskar bæði í
ofni og á steikingar­
pönnu. Dýrasta
tegundin rýrnaði
minnst en
bringurnar
sem rýrnuðu
mest
skruppu
saman um
rúmlega þrjátíu
prósent við pönnu­
steikingu.
Í prófinu voru
þrenns konar
tegundir af hrein­
um kjúklinga­
bringum án
allra aukaefna
prófaðar. Þetta
eru hreinar
bringur frá Holta
kjúklingum, Fersk­
um kjúklingum og Bón­
us 100% kjúklingabringur.
Svo voru fjórar tegundir sem
innihalda einnig blöndu af vatni,
sykri, rotvarnarefnum og þess
háttar. Þær eru frá Bónus, Kjör­
fugli, Krónunni og Íslenskum mat­
vælum. Bringurnar voru keyptar í
Bónus og Krónunni. Þegar litið er
til rýrnunar í prósentum þá héldu
þær dýrari og aukaefnalausu
eilítið betur velli en þó munaði að
jafnaði sáralitlu á þeim og ódýrari
tegundunum, sérstaklega þegar
eldað var í ofni.
Prófað við eðlilegar aðstæður
Blaðamaður eldaði bringurnar
við venjulegar íslenskar heimilis­
aðstæður með klassískri Rafha­
eldavél og var stuðst við eldunar­
leiðbeiningar sem finna má á
heimasíðu eins framleiðandans.
Það er nú einu sinni svo að þannig
elda flestir landsmenn matinn sinn
– sjálfir, á heimili sínu án aðstoð­
ar faglærðra matreiðslumanna og
þeirra
flottu,
dýru at­
vinnutækja.
Annars vegar
voru allar bringurnar
sjö settar á grind beint úr pakkn­
ingunni, þar sem hver þeirra var
sett á merktan stað og inn í 180°C
heitan ofn í 35 mínútur. Bringurnar
voru vigtaðar fyrir og eftir eldun
og rýrnun þeirra í prósentum
fundin út frá því. Hins vegar voru
bringurnar steiktar í heilu lagi á
pönnu við miðlungshita í 10 mín­
útur á hvorri hlið. Staðsetning
hverrar bringu á pönnunni eftir
tegund var skráð niður fyrirfram
og var haldið vandlega utan um að
enginn ruglingur yrði á tegundum.
Fyrst voru fjórar bringur eldað­
ar samtímis á pönnunni og síðan
þrjár, þar sem þær komust ekki all­
ar sjö í einu á steikingarpönnuna.
Rýrnun var svo fundin út með
sama hætti og í ofnprófinu.
Hvað er ásættanleg
rýrnun?
En hvað getur talist ásættanleg
rýrnun á ferskum kjúklingabring­
um við eldun? Meistarakokkar
sem DV ráðfærði sig við sögðu að
í ferskum bringum sem ekki eru
sprautaðar með vatni og öðrum
íblöndunarefnum sé hlutfallið um
8 til 12 prósent. Ferskar bringur
sem sprautaðar eru að utan sem
innan með vatni geta hins vegar
rýrnað um allt að 25 til 30 pró­
sent. Þeir leggja þó höfuðáherslu
á að eldun skipti öllu máli. Gagn­
legt sé til dæmis að steikja bring­
ur vel, loka þeim á pönnu og elda
síðan lengur á lágum hita. Síðan
er gott ráð að hvíla bringurnar að­
eins eftir eldun áður en skorið er
í þær. Það er því ekki óeðlilegt að
kjúklingabringur rýrni, en áhuga­
vert er fyrir neytendur að vita
hversu mikil sú rýrnun er og bera
saman nokkrar vin­
sælar tegundir.
Tapar mest á pönnunni
Eins og við var að búast var tals­
vert meiri rýrnun þegar steikt
var á pönnu þar sem á sér með­
al annars stað meiri uppgufun
en í ofni. Þegar litið er til rýrn­
unar á bringunum í ofni þá varð
minnst rýrnun á hreinu kjúklinga­
bringunum frá Ferskum kjúkling­
um sem rýrnuðu um slétt 9 pró­
sent. Þær eru jafnframt dýrastar
allra, 2.869 krónur kílóið. Athygli
vekur að hreinu bringurnar frá
Bónus komu verst út úr ofnpróf­
inu af öllum og rýrnuðu um 13,3
prósent. Til samanburðar þá rýrn­
uðu venjulegu bringurnar frá Bón­
us um 11,3 prósent en samt er
kílóið af þeim 400 krónum ódýrara
en þeim hreinu.
Prósentutölurnar voru heldur
hærri þegar komið var yfir á
pönnuna. Þar héldu hreinu
bringurnar frá Ferskum kjúkling­
um best velli en rýrnuðu þó um
15 prósent. Venjulegu bringurnar
frá Krónunni komu hins vegar
langverst út en þær rýrnuðu um
30,4 prósent. Til samanburðar þá
munar miklu á bringunum sem
komu næstverst út úr pönnusteik­
ingunni, Kjörfugli sem rýrnaði um
24,4 prósent.
Heil bringa getur gufað upp
Niðurstaðan er því á heildina litið
að þegar bringur eru eldaðar í
ofni þá má búast við rýrnun á bil­
inu 9–13 prósent á hverri bringu
og rýrnun á bilinu 15–30 prósent
séu þær steiktar á pönnu. Vanda­
málið er auðvitað að neytandinn
greiðir fyrir kjötið eftir þyngd og í
hverjum pakka með fjórum bring­
um gæti samtals heil 250 gramma
bringa verið að tapast í uppgufun,
eins og versta tilfellið með Krónu­
bringurnar sýnir. Það eru umtals­
verð afföll. n
Pottur brotinn Hér má sjá bæklingana
sem sýndu að eitthvað var bogið við verðin
á Lillevilla-smáhýsunum hjá Bauhaus.
Bauhaus sektað um hálfa milljón
Ekki um raunverulega verðlækkun að ræða á smáhýsum
N
eytendastofa hefur sektað
byggingavöruverslunina Bau­
haus um hálfa milljón fyrir að
hafa auglýst fjögur smáhýsi á
lækkuðu verði í fyrra án þess að um
raunverulega verðlækkun hafi verið
að ræða. Neytendastofa krafðist þess
að Bauhaus færði sönnur á að fjórar
vörur hefðu verið seldar á tilgreindu
fyrra verði líkt og lög gera ráð fyrir.
Að mati Neytendastofu gátu forráða­
menn Bauhaus ekki sýnt fram á þetta
og var því stjórnvaldssekt lögð á fyrir­
tækið.
Um einn anga þessa máls var fjall­
að á DV.is í ágúst í fyrra undir fyrir­
sögninni „einkennileg útsala“ en nú
liggur fyrir að fleiri brot var að finna í
auglýsingabæklingum Bauhaus.
Í fyrsta lagi var um að ræða
„Leikjahús“ sem í þremur auglýsinga­
bæklingum Bauhaus frá miðjum júlí
fram í lok ágúst í fyrra var auglýst á
20% afslætti á 99.995 krónur þar sem
fyrra verð var tilgreint 127.995 krón­
ur. Í auglýsingabæklingi í júní þar á
undan hafði varan hins vegar ver­
ið auglýst á 99.995 krónur án þess að
fram kæmi að um afsláttarverð væri
að ræða. Var þess krafist að Bauhaus
sannaði að fyrirtækið hefði selt húsið
á 127.995 krónur áður en til afsláttar
kom.
Sama átti við um Lillevilla 70 smá­
hýsi sem auglýst var með 20% afslætti
á 419.995 krónur og fyrra verð til­
greint 524.995 krónur. Í auglýsinga­
bæklingum í maí og júní var sama
hús auglýst á 499.995 krónur án
þess að fram kæmi að um afsláttar­
verð væri að ræða. Var þess krafist að
Bauhaus sannaði að fyrirtækið hefði
selt húsið á 524.995 krónur áður en til
afsláttar kom.
Um Lillevilla 12 húsið var fjallað
á DV.is á sínum tíma. Það var í aug­
lýsingabæklingi Bauhaus með gild­
istíma 13.–25. ágúst auglýst með 20%
afslætti á 335.995 krónur og fyrra verð
tilgreint 419.995. Hins vegar var hús­
ið auglýst á 279.995 krónur án þess
að fram kæmi að um afsláttarverð
væri að ræða í nokkrum bæklingum
fyrirtækisins þar áður, frá maí og til
loka júní. Var þess krafist að Bauhaus
sannaði að fyrirtækið hefði selt húsið
á 419.995 krónur áður en til afsláttar
kom.
Loks var Lillevilla bílskúr auglýstur
með 20% afslætti á 648.995 krónur þar
sem fyrra verð var tilgreint 811.750
krónur í lok júlí og byrjun ágúst. Í
bæklingi frá maí var varan auglýst á
799.995 krónur án þess að fram kæmi
að um afsláttarverð væri að ræða. Var
Bauhaus gert að sanna að bílskúrinn
hefði verið seldur á 811.750 krónur
áður en til afsláttar kom.
Sem fyrr segir metur Neytenda­
stofa það sem svo að Bauhaus hafi
ekki tekist að sanna neitt af þessu og
fyrirtækið því sektað og „bannað að
viðhafa slíka viðskiptahætti“ eins og
það er orðað á vef Neytendastofu. n
mikael@dv.is
Ekki raunveruleg verðlækkun Neyt-
endastofa lagði 500 þúsund króna stjórn-
valdssekt á Bauhaus fyrir auglýsingarnar.