Dagblaðið Vísir - DV - 11.10.2013, Blaðsíða 36

36 Fólk 11.–13. október 2013 Helgarblað
B
laðamaður mælir sér mót
við Dag á heimili hjónanna
að Óðinsgötu í Reykjavík
þar sem Dagur var heima frá
vinnu með veikt barn, eins
og hver annar nútíma fjölskyldufaðir.
Hann tekur vel á móti og býður upp á
kaffi í snotru eldhúsi heimilisins, sem
ber með sér skandinavískt yfirbragð.
Birta leikur um hvítmálaða panel-
veggina sem eru prýddir ýmist inn-
lendum listaverkum eða bókahillum.
Hlýjir straumar virðast berast um
húsið sem er gamalt, byggt árið 1909.
Gólfið er rammskakkt og viðarþjal-
irnar gefa frá sér vinalegt brak á leið
okkar inn í stofuna þar sem við tillum
okkur.
Fjögur börn á sjö árum
„Við erum búin að prjóna út kvisti við
gamla risið til þess að koma krökkun-
um fyrir,“ segir Dagur í léttum dúr en
barnalán hefur leikið við fjölskylduna
og eiga hjónin nú fjögur börn, dæt-
urnar Ragnheiði Huldu og Móeiði og
synina Steinar Gauta og Eggert. Að-
eins sjö ár eru á milli elsta barnsins,
Ragnheiðar, sem er níu ára, og þess
yngsta, Móu litlu, sem er tveggja ára.
„Það var eiginlega algjör tilviljun að
við fluttum hingað, við vorum búin að
leita víða eftir að hafa búið um skeið
í Svíþjóð þar sem konan mín var að
læra læknisfræði,“ segir Dagur. Eigin-
kona hans er Arna Dögg Einarsdótt-
ir, sérfræðingur á krabbameinsdeild
og líknardeild Landspítalans. Sjálf-
ur starfar hann í dag sem formaður
borgarráðs í samstarfi Samfylkingar
og Besta flokksins
Flakkað um heiminn
„Ég ætla nú ekki að gera of mikið úr
mínum læknisferli, ég vann hér bara
sem unglæknir og vann meðal annars
á slysa- og bráðadeild Landspítal-
ans um skeið. Síðan prufaði ég að-
eins að vinna úti á landi,“ segir Dagur
sem vann sem læknir ásamt verðandi
konu sinni á Ísafirði sumarið 2001.
„Þá vorum við að vinna okkur inn
fyrir brúðkaupsveislunni og brúð-
kaupsferðinni. Við giftum okkur svo í
september og þvældumst síðan um í
Mexíkó, Gvatemala, Kostaríka og önn-
ur lönd Mið-Ameríku í þrjá mánuði
með bakpoka. Síðan var förinni heitið
til Svíþjóðar aftur en þá bauðst mér að
fara í framboð þannig að við ákváðum
að flytja heim. Ég hafði þá verið kom-
inn með námsstöðu á einni stærstu
smitsjúkdómadeild í Evrópu á Karo-
linska-sjúkrahúsinu. Ég ætlaði að
verða sérfræðingur í smitsjúkdómum
og leggja áherslu á tengsl læknisfræði
og mannréttinda sem ég hef lesið eftir
læknanámið. En kallið kom og mér
fannst þetta vera eitthvað sem ég yrði
að láta á reyna – hvort ætti við mig að
vera í pólitík.“
Var upphaflega óflokksbundinn
Flokkarnir sem stóðu að Reykjavíkur-
listanum á sínum tíma, sem stjórn-
aði borginni í 12 ár, voru sammála
um að bjóða einhverjum einum, sem
væri utan flokka, sæti á listanum. „Ég
varð fyrir valinu og þáði það sæti. Mér
fannst þetta auðvitað ákveðin for-
réttindi að fá að koma inn í pólitík-
ina og hafa svolítið sjálfstæða rödd og
stöðu. Tækifæri til þess að hafa áhrif.
Þarna fann ég þennan jafnaðarstreng
og gekk á endanum til liðs við Sam-
fylkinguna sem er auðvitað jafnaðar-
mannaflokkur. Þá lá fyrir að Reykja-
víkurlistinn myndi ekki bjóða fram
aftur. Framboðsmálin voru komin í
deigluna og ég ákvað að taka skref-
ið inn í flokkspólitíkina og vinna með
fólki sem hafði svipaðar hugsjónir og
ég.“
Hugsjón jafnaðarstefnunnar
Dagur segist sækja fyrirmynd til
hinna Norðurlandanna fyrir hugsjón-
ir sínar um jafnaðarstefnu og velferð.
„Það er í norrænum samfélögum sem
velferðin er hvað sterkust og lífskjör-
in best fyrir sem flesta. Þessi hugsjón
um jöfnuð hefur alltaf höfðað til mín.
Jöfnuður sem tæki til þess að allir geti
spreytt sig á að koma draumum sín-
um í verk. Skóli fyrir alla. Heilbrigð-
isþjónusta fyrir alla. Eitthvað sem
við stundum göngum út frá sem al-
veg sjálfsögðum hlut en þegar mað-
ur horfir á heiminn er það bara alls
ekki svo. Það er undantekning frekar
en hitt. Og jöfnuður er ekki sjálfsagð-
ur á Íslandi í dag. Þetta eru í mínum
huga hlutir sem eru þess virði að berj-
ast fyrir.“
Frelsi einstaklingsins
„Ertu raunverulega frjáls ef þú hefur
ekki aðgang að menntun? Veltur það
á því hvort að foreldrar þínir séu efn-
aðir hvort þú komist í skóla eða há-
skóla? Ertu raunverulega frjáls ef efni
ráða því hvort þú fáir fyrsta flokks
heilbrigðisþjónustu eða þurfir að hafa
áhyggjur af þessum grundvallarþátt-
um? Ræður það úrslitum í lífi barna
þinna hvort þér sjálfum hafi gengið
vel eða illa í þínum fyrirtækjarekstri?
Ég held að samfélög séu raunverulega
frjáls ef þau tryggja ákveðið grunn-
öryggi í gegnum menntun fyrir alla og
aðgengi allra að heilbrigðisþjónustu
og félagslegu öryggi.“
Frjálshyggjan stal frelsishugtakinu
Dagur telur að frelsishugtakið hafi
afbakast á síðastliðnum áratugum.
Velferðarhugsjónir jafnaðarflokka
séu ranglega stimplaðar sem forsjár-
hyggja. „Ég held í raun að frjálshyggj-
an hafi stolið frelsishugtakinu. Er það
forræðishyggja að segja að kynin eigi
að standa jafnfætis? Að fólk eigi að
geta lifað sínu lífi óháð kynhneigð?
Að segja að verkalýðshreyfing eigi
að geta skipulagt sig þannig að ein-
staka atvinnurekendur geti ekki mis-
notað stöðu sína gagnvart einstökum
starfsmönnum? Fyrir mér er rétturinn
til veikinda frá vinnu frelsiskrafa. Þetta
er ekki forræðishyggja. Gott samfélag
í mínum huga er samfélag sem byggir
á frelsi og samábyrgð. Einstaklingar
geta verið sterkir en sem samfélag þá
erum við sterkari.“
Borgarstjórastólnum kippt undan
Dagur tók við embætti borgarstjóra í
október árið 2007 eftir að meirihluti
Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks sprakk. Hann fékk þó aðeins
smjörþefinn af embættinu þar sem
hann varð að víkja frá aðeins 100 dög-
um síðar. Ólafur F. Magnússon, þá-
verandi borgarfulltrúi F-listans, og
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, oddviti
Sjálfstæðisflokksins, höfðu ákveðið að
mynda saman meirihluta með Ólaf
sem borgarstjóra. „Ég held að þessi
skellur hafi á vissan hátt hjálpað mér
til þess að svara því hvernig stjórn-
málamaður ég vildi vera. Ég held að
ég hafi orðið betri borgarfulltrúi og
betri formaður borgarráðs í kjölfar-
ið. Ef sá dagur kemur einhvern tím-
ann aftur að ég verði borgarstjóri þá
held ég að ég muni verða betri borgar-
stjóri með þessa reynslu í farteskinu.
Ég viðurkenni fúslega að þetta var til-
finningalegur rússíbani og á ákveðinn
hátt auðvitað áfall. Við vorum í raun
bara rétt að byrja og fórum á tölu-
vert flug frá fyrsta degi með mikið
af verkefnum sem brunnu á mér en
skyndilega urðum við að hverfa frá
þeim. En ég er enn stoltur af mörgum
þeirra. Strax á fyrsta degi í embætti
lagði ég sem dæmi fram mjög ítarlegar
tillögur um það hvernig hægt væri að
koma til móts við stóru kvennastétt-
irnar hjá borginni og í leikskólum sér-
staklega. Þetta var í miðri bólunni og
fólk fékkst ekki til starfa í velferð eða
skólum. Það fór einnig mikill tími í að
vinda ofan af REI-ævintýri Sjálfstæðis-
flokksins sem í raun varð til þess að ég
varð borgarstjóri.“
Ólafur brást trausti
Dagur tekur sér tíma og hugsar sig vel
um áður en hann ákveður að svara
spurningu blaðamanns um það hvort
hann hafi orðið fyrir vonbrigðum
með þá ákvörðun Ólafs að skipta um
meirihluta. „Við Ólafur höfðum verið
í mjög miklu sambandi á þessum
tíma og í rauninni var hann sá fyrsti
sem stakk upp á því að við myndum
mynda meirihluta þegar að ég varð
borgarstjóri. En ég hef reynt að virða
ákveðinn trúnað um okkar persónu-
legu samskipti í gegnum þetta allt
saman og finnst það í raun ekki vera
mitt að bera þau á torg. Þetta var bara
eins og þetta var. En auðvitað brást
hann trausti mínu. Mér hefur hins
vegar aldrei liðið eins og ég þyrfti að
hafa um það mörg orð umfram það
sem blasti við og allir sáu. Við áttum
í mjög miklum samskiptum daglega í
gegnum meirihlutasamstarfið og svo
gerðist þetta algjörlega eins og þruma
úr heiðskíru lofti. En þar við situr fyrir
mitt leyti. Ég hugsa mjög sjaldan um
þetta í dag, satt best að segja, enda
hélt ég bara áfram.“
Forðaðist persónulega heift og reiði
Dagur segist hafa eflst sem stjórn-
málamaður eftir reynsluna. „Það að
fótunum var kippt undan þessum
meirihluta og stólnum undan mér
var um leið þroskandi fyrir mig bæði
sem stjórnmálamann og mann-
eskju. Það sem ég fann í kjölfarið var
að maður þarf ekki einhver tiltekinn
stól eða jafnvel ekki formlega stöðu
til þess að geta haft áhrif og mótað
samfélagið,“ segir Dagur. „Mér fannst
rosalega mikilvægt á þessum tíma
að bregðast ekki við með persónu-
legri heift eða reiði. Ég hef kannski
aldrei verið maður stórra orða í garð
annarra og eftir því sem að umræð-
an í pólitíkinni hefur harðnað þá hef
ég verið ánægðari með þá ákvörðun.
Hvort viljum við þessa ofboðslega
harkalegu orðræðu eða mildara
orðalag og meiri hlustun? Á meðan
það ríkir svona mikil harka og óbil-
girni þá vantar hlustun. Hlustun
er leiðin áfram, hvort sem það er í
persónulegum samböndum eða til
þess að þróa samfélagið. Það eru
auðvitað ekki allir sammála og hug-
myndir eru mismunandi en í mínum
huga getur maður notað hlustun og
samtal til að átta sig á áhyggjum sem
aðrir kunna að hafa og finna þá leiðir
sem eru líklegri til þess að sætta sjón-
armiðin.“
Dagur B. Eggertsson segir það hafa verið
ákveðið áfall þegar borgarstjórastólnum var kippt
undan honum eftir aðeins 100 daga í embætti. Hann
segist þó hafa styrkst sem stjórnmálamaður í kjöl-
farið og er í dag ánægður með að koma að þróun
borgarinnar sem formaður borgarráðs Reykjavíkur-
borgar. Blaðamaður settist niður með Degi þar sem
hann ræðir bæði fjölskyldulíf og glæsilegan feril
þeirra hjóna. Hvernig tekist er á við hversdagslífið
með fjögur lítil börn á heimilinu og hvernig hann
hefur mótað einstaka pólitíska hugsjón sína út frá
læknisfræðilegum bakgrunni sínum.
Svala Magnea Georgsdóttir
svala@dv.is
Viðtal
Tekur púlsinn á Reykjavík„Þarna fer
pólitíska
hjartað mitt að
slá mjög hratt