Dagblaðið Vísir - DV - 03.12.2013, Blaðsíða 23

Vikublað 3.–5. desember 2013 Umræða Stjórnmál 23
Sandkorn
Heimsmetið sem hvarf
SMS-kóngurinn
Það voru fáir þingmenn jafn
iðnir við SMS-smáskilaboða-
sendingar eins og Gunnar Bragi
Sveinsson, núver-
andi utanríkis-
ráðherra, var
árið 2011.
Þetta sýna
gögn í um-
fangsmiklum
leka úr netkerfum
Vodafone á Íslandi. Símanúm-
er ráðherrans, sem var á þessum
tíma þingflokksformaður Fram-
sóknarflokksins, kom fyrir í rúm-
lega 300 smáskilaboðum í gögn-
unum. Flest skilaboðin voru bara
einfaldar upplýsingar til þing-
flokksins en önnur hafa vakið
meiri athygli.
Lungnabólginn
ráðherra
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
forsætisráðherra lét lungnabólg-
una ekki stöðva
sig þegar kom
að skuldalausn-
um ríkisstjórnar-
innar. Hann gekk
galvaskur upp á
svið í Hörpu þar
sem hann kynnti
aðgerðir ríkisstjórnarinnar í þágu
skuldugra fasteignaeigenda á Ís-
landi. Ráðherrann liggur í rúm-
inu voru hins vegar skilaboðin
sem blaðamaður fékk þegar eftir
því var leitað að fá ráðherrann á
Beina línu á DV.is á mánudag.
Sjálfshjálparbók
Guðmundur Rúnar Árnason, fyrr-
verandi bæjarstjóri í Hafnarfirði,
leggur félaga sínum Gunnari Axel
Axelssyni, bæjarfulltrúa í bænum
og fyrrverandi aðstoðarmanni
velferðarráðherra, línurnar á
Facebook þar sem sá síðarnefndi
býsnast yfir dagsetningu tilkynn-
ingar skuldaleiðréttinga. Hann
segir að ekki sé í lagi að vera ön-
ugur. „Miklu betra bara að vera
gegt hress og svona, horfa á ÍNN
og hlusta á Bylgjuna. Kauptu þér
sjálfshjálparbók,“ ráðleggur hann
bæjarfulltrúanum.
Hvað er hægt að
gera við peningana?
S
kuldaniðurfellingar rík-
isstjórnarinnar nema 80
milljörðum á næstu fjór-
um árum. Þá verður ríkið
af samtals 40 milljörðum
króna vegna tapaðra skatttekna af
séreignalífeyrissparnaðarleið stjórn-
arinnar. Samtals nemur því kostn-
aður af aðgerðunum 120 milljörð-
um króna, sem að hluta dreifast
yfir nokkuð langan tíma. En hvað
er hægt að gera við þessa peninga
annað en að greiða skuldir þeirra
heimila sem skulda verðtryggð fast-
eignalán? Hér eru nokkrar stærðir úr
fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinn-
ar fyrir næsta ár. Rétt er að taka skýrt
fram að skuldaniðurfærslukostnað-
urinn dreifist á meira en eitt ár. n
Öll fjárútlát ríkisins
587
milljarðar
Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu
4 milljarðar
Skuldaaðgerð
ríkisstjórnarinnar
120
milljarðar
Vaxtagjöld
76
milljarðar
U
m helgina voru kynntar tillögur
um aðgerðir ríkisstjórnarinnar
til að lækka skuldir heimila. Í
kosningabaráttunni í vor féllu
stór orð. Leiðrétta átti forsendubrest
heimilanna. Gefnar voru væntingar
um almenna niðurfellingu skulda í
boði kröfuhafa föllnu bankanna. Í
Fréttablaðinu sagði Sigmundur Davíð
að pakkinn gæti verið í kringum 240
milljarða. Í viðtölum ræddi hann um
að leiðréttingin gæti verið mismun-
andi eftir því hvenær fólk tók lán en
minnti á að 20% hefði verið loforðið
fyrir kosningarnar 2009. Hann boðaði
heimsmet í úrlausn í skuldamálum.
Annar veruleiki
Almenn niðurfellingin nú er um 5% af
verðtryggðum skuldum heimilanna,
ef miðað er við verðtryggðar skuldir
heimila árið 2010 á verðlagi dagsins í
dag. Hún er ekki 20%.
Fjárhæð niðurfellingarinnar er
ekki 240 milljarðar heldur 80 millj-
arðar.
Á síðasta kjörtímabili lækkuðu
skuldir heimilanna um 300 milljarða
króna. Þar af skiluðu viðbótarvaxta-
bætur, sérstök vaxtaniðurgreiðsla,
sértæk skuldaaðlögun og 110% leiðin
80 milljörðum króna.
Niðurfærsla Sigmundar er óra-
langt frá nokkru heimsmeti.
Það eru ekki kröfuhafar föllnu
bankanna sem borga. Þvert á móti
eru skatttekjur ríkisins notaðar til að
fjármagna þessa millifærslu.
Niðurfellingin er ekki almenn
heldur er allt dregið frá sem hægt er
að draga frá.
Dregin eru frá öll sértæk úrræði
sem þeir verst settu hafa fengið og
hafa skilað þeim um 50 milljörðum
króna.
Dregin eru frá almenn úrræði
sem þegar hefur verið gripið til, eins
og sérstaka vaxtaniðurgreiðslan árin
2011 og 2012, sem flutti 12 milljarða
til allra skuldara óháð tekjum.
Í sömu kosningabaráttu og stóru
orðin um skuldir heimilanna féllu lof-
uðu Framsóknarflokkurinn og Sjálf-
stæðisflokkurinn meiri peningum í
heilbrigðismál, menntamál og vel-
ferðarkerfið og lækkun skatta á al-
menning. Munið þið ekki þjóðar-
sáttina um Landspítalann í forgang?
Nú liggja fyrir fjárlög sem sýna allt
annan veruleika.
Að lesa smáa letrið
Það er gott að tillögurnar hafi litið
dagsins ljós. Nú þarf að fara vel yfir
þær og skoða betur áhrif þeirra eftir
tekjum og eignastöðu. Sérstaklega
þegar haft er í huga að ríkisstjórnin
hefur lagt fram fjárlagafrumvarp sem
færir byrðar af þeim sem mest hafa
milli handanna yfir á millistéttina.
Það er ófært að láta venjulegt fólk
fá smávægilega skuldalækkun, ef það
endar síðan sjálft á að borga reikn-
inginn.
Við vitum af reynslunni að það
borgar sig að lesa smáa letrið þegar
þessir flokkar eiga í hlut. n
Árni Páll Árnason
formaður Samfylkingarinnar
Kjallari „Niðurfærsla
Sigmundar
er óralangt frá
nokkru heimsmeti
Landspítali
39
milljarðar
I
llugi Gunnarsson, mennta- og
menningarmálaráðherra, segist
ekki vilja skilyrða lán til einstak-
linga sem stunda nám erlendis
þannig að þeir þurfi að greiða hærri
vexti af lánunum ef þeir koma ekki
aftur heim að loknu námi. Þetta seg-
ir hann í svari við fyrirspurn Vigdísar
Hauksdóttur, þingkonu Framsóknar-
flokksins.
Illugi bendir Vigdísi meðal
annars á að Ísland greiði ekki nema
hluta af þeim námskostnaði vegna
menntunar þessara íslensku nem-
enda. „Viðtökuríki innan EES (nema
Bretland) bera stóran hluta af kostn-
aði við menntun þessara nema þar
sem skólagjöld eru að jafnaði ekki til
staðar,“ segir hann.
Í svarinu kemur einnig fram að
34,9 prósent af heildarútlánum
Lánasjóðs íslenskra námsmanna
fyrir skólaárið 2011 til 2012 hafi ver-
ið til námsmanna erlendis. Helming-
ur þeirra fjármuna sem eru lánaðir
til skólagjalda er svo til þessara sömu
nemenda en aðeins um þriðjungur
af lánum án skólagjalda.
Stúdentar erlendis fengu á þess-
um tíma alls 5.723 milljónir króna í
námslán á meðan nemendur hér á
landi fengu 10.674 milljónir. n
Ekki ástæða til að skikka fólk heim eftir nám segir ráðherra
35 prósent námslána erlendis
5.723
milljónir
Námslán til námsmanna erlendis
skólaárið 2011–2012
10.674
milljónir
Námslán til námsmanna hérlendis
skólaárið 2011–2012
Ekki heim Illugi vill ekki þvinga
fólk heim til Íslands eftir nám með
því að láta það borga meira fyrir
námslán sín en annað námsfólk.