Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1900, Qupperneq 130

128
Þeim hefir fjölgaS næstum helmingi meira en heimilafjölguninni svarar, og þaS s/nir aS fleiri
yfirgefa sveitir og sveitabúskap, en fólksfjölguninni svarar.
Virðingarverð húseigna, hefir hrekkaö árlega frá 1879—99, eSa í 20 ár. ÞaS var:
1879 1.665 þús. kr. 1896 5.269 þús. kr.
1880 1.796 - — 1897 5.816
1885 3.476 1898 ... ... 6.460 — —
1890 4.143 1899 7.213
1895 4.976
Eignin sem stendur í þessum húsum hjer á landi hefir hækkaS um 5.548 þús. kr. á 20 ár-
um, aS jafuaSi um 277 þús. kr. á bverju ári, eSa 1.110 þús. kr. á hverjum 4 árum.
VirSingarverSiS 1879 hefir tvófaidast 1884—85, þrefaldast 1895, og ferfaldast seint
á árinu 1898 eptir manntalsþing. ÞaS vex mjög misjafnt eptir árferSi og ymsuni kriugum-
stæSum. Við virSingarverðið hafa bæzt á einstökum árum:
frá 1881-82 ......................................................GOOþús.kr.
— 1896—97 ............................................... 547 ---------
— 1897—98 ...................................................... 644 ------
— 1898—99 ............................... ............... 753 ---------
þrjú síSustu árin í röð eru öll óvenjulega há. Vöxturinn síðustu árin mun koma af þröngura
búnaðarhögum í sveitunum, af því að bátfiski er eyðilagt við Faxaflóa, og þar komin þil-
skipaútvegur í staðinn, sem dregur fiskimenn til Reykjavíkur. Vesturheimsflutningar liafa svo
að segja engir verið nema árið 1899, svo að þeir sem hafa yfirgefið landbúnaðinn hafa aS-
eins fariS til kaupstaðanna við sjóinn. 1881—82 eptir hörðu árin kom það sama fram, að
kaupstaöirnir uxu á einu ári um 600 þús. kr., eða J/4 af því sem þeir kostuðu þá. — Þegar þrengt
hefir að hag sveitabæuda, vaxa kaupstaðirnir á eptir, en þegar kaupstaðirnir hafa fengið fleira
fólk, en þeir geta fætt, klætt og hýst, má búast við fólksflutningum af landi burt, nema
eiuhverjir gamlir atvinnuvegir verði breikkaöir, eða nyir atvinnuvegir lagðir.
Af húsunum sem talin eru
eru skattskyldar þessar:
I Reykjí
skýrslunum eru opinberar bj'ggingar 1899 sem ekki
Alþingishúsið virt á kr. 110.000
Latínuskólinn virtur á .. — 77.520
Dómkirkjan virt á — 56.403
Hegningarhúsið virt á .. — 30.900
Landshöfðingjahúsið virt á — 26.751
Póststofan virt á .. — 28.851
Barnaskólahúsið virt á — 61.413
Stýrimanuaskólinn virtur á ... ... ... ... . . • .. — 20.805
Sjúkrahúsið - 17.703
Holdsveikraspítalinn virtur á ... .. — 130.265
Landsbankinu virtur á ... ... ... — 83.000
Bókhlaða latínuskólans virt á ... .. — 17.001
Prestaskólahúsið virt á ... — 2.481
Líkhúsið virt á . .. .. — 1.401
Leikfimishús barnaskólans virt á — 2.349
Samtals kr. 666.843