Lögmannablaðið - 01.03.1998, Page 10
merkjarétti að hin líku vörumerki
vísi til svipaðrar vöru eða þjónustu.
Þannig getur prentsmiðja tekið
upp svipað vörumerki og hár-
snyrtistofa án þess að það valdi
ruglingi. T.d. gætu bæði Hótel Esja
og Prjónastofan Esja verið með
vörumerki með stílfærðu nafninu
Esja. Hins vegar getur einungis
einn aðili fengið skráð netfangið
„esja.is“.
Af ofangreindum röksemdum
virðist ljóst að reglum vörumerkja-
laga verður ekki beitt beint um út-
hlutun og skráningu svæðisnet-
fanga.
Á móti kemur að algengt er að
skrá orð sem vörumerki. Oft eru
þetta heiti á fyrirtækjunum eða
vöru sem þau selja. Þessum auð-
kennum má að einhverju leyti gera
skil í svæðisnetfangi þótt stafirnir
eða tölurnar séu án sérkenna.
Meginreglur auðkennarétt-
ar, samkeppnislög,
firmalög
Þótt reglum vörumerkjalaga
verði ekki beitt beint um þessi til-
vik liggur hins vegar fyrir að at-
vinnufyrirtæki hafa mjög mikla
hagsmuni af því að heiti þeirra eða
slagorð séu ekki notuð af sam-
keppnisaðila sem hluti af netfangi.
Hagmunir neytenda mæla eindreg-
ið með því að dregið sé úr rugl-
ingshættu sem gæti skapast ef
meginreglan um prior tempori
mundi gilda án undantekninga.
Sem dæmi um hættuna sem get-
ur skapast, má nefna gerðardóms-
málið Kaplan Educational Center
gegn The Princeton Review. Máls-
aðilar voru í samkeppni um sölu á
námskeiðum. Princeton Review
hafði skráð svæðisnetfangið „kapl-
an.com“. Á heimasíðu Princeton
Review sem tengd var þessu net-
fangi var gerður samanburður á
námskeiðum þess og Kaplan Ed-
ucational Center. Að sjálfsögðu var
samanburðurinn mjög hagstæður
Princeton Review. Gerðardómur-
inn komst að þeirri niðurstöðu að
Princeton Review ætti að hætta
notkun á svæðisnetfangi með nafni
samkeppnisaðilans.
Af þessu sökum er eðlilegt að
þau meginsjónarmið sem liggja til
grundvallar auðkennarétti verði
lögð til grundvallar þegar lög
verða sett um þetta tilvik. Þá er
ekki ólíklegt að dómstólar muni
leggja meginreglur auðkennaréttar
til grundvallar lausn ágreinings-
mála á þessu sviði.
Auk þessa mun við úrlausn álita-
efna á þessu sviði litið til sam-
keppnislaga nr. 8/1993. Koma þar
einkum til skoðunar ákvæði 22. og
25. gr. um óréttmæta viðskipta-
hætti. Fyrra ákvæðið bannar hátt-
semi sem brýtur í bága við góða
viðskiptahætti, en hið síðara er al-
mennt ákvæði sem bannar notkun
auðkenna þannig að hætta sé á
ruglingi.
Ef álitaefni snýst um firmanafn,
koma sjónarmið um ruglingshættu,
sem liggja til grundvallar ákvæðum
II. kafla laga nr. 42/1903, um versl-
unarskrár, firmu og prókúruum-
boð, til skoðunar.
Er ruglingshætta fyrir
hendi?
Ef komist er að þeirri niðurstöðu
að meginreglur auðkennaréttar nái
til þessa sviðs þarf að leysa úr því
álitaefni hvort að tilgreining á
firmaheiti, skammstöfun eða slag-
orði í svæðisnetfangi feli í sér rugl-
ingshættu.
Þegar sendur er tölvupóstur
þurfa menn að hafa nákvæmlega
rétt póstfang svo pósturinn rati
rétta leið. Upplýsingar um póst-
föng finna menn í sérstökum net-
fangaskrám í bókarformi eða á net-
inu, símaskrá (‘98) eða í kynning-
argögnum frá viðkomandi aðila. Af
þeim sökum er ekki ruglingshætta
fyrir hendi við póstsendingar.
Við leit að heimasíðum fyrirtækja
nota menn almennt svokallaðar
leitarvélar (Alta Vista, Lychos,
Yahoo o.fl.). Vélarnar fara reglu-
lega í gegnum allan texta sem
tengdur er netinu og taka upp lyk-
ilorð sem notuð er við leit. Venju-
legast mundu viðskiptamenn fyrir-
tækja leita eftir þjónustusviði eða
firmaheiti viðkomandi aðila. Þar
sem leitarvélarnar sýna allar
heimasíður sem hafa að geyma
viðkomandi orð er a.m.k. öruggt
að eigandi firmaheitis eða slagorðs
mun finnast við skoðun á leitarnið-
urstöðum. Sú hætta er ávallt fyrir
hendi að samkeppnisaðili setji inn
lykilorð sem hefur skírskotun til
firmaheitis eða slagorðs sam-
keppnisaðila en það hefur í sjálfu
sér ekkert með ruglingshættu
vegna svæðisnetfanga að gera.
Hugsanlegt er að menn reyni að
giska á svæðisnetfang með því að
nota einhverja útgáfu af firmaheiti,
skammstöfun eða styttingu. Þessi
aðferð er hins vegar ekki sú venju-
lega við leit enda byggir hún á
ágiskunum og tilviljunum háð
hvort hún skili árangri.
Nú er algengt að fyrirtæki til-
greini netfang í auglýsinga- og
kynningargögnum, þannig að við-
semjendur eigi auðveldara með að
fá meiri upplýsingar um þá þjón-
ustu eða vöru sem í boði er. Að
þessu leyti má segja að það sé
mikilvægt fyrir fyrirtæki að svæðis-
netfangið hafi skírskotun til firma-
heitis eða slagorðs. Viðskiptamenn
eiga þá auðveldara með að muna
netfangið og leita að frekari upp-
lýsingum um þjónustu. Þessi þáttur
leiðir hins vegar ekki til ruglings-
hættu nema ef samkeppnisaðili
leggur áherslu á þjónustu sína með
því að auglýsa netfang með firma-
nafni eða slagorði annars fyrirtæk-
is.
10 Lögmannablaðið
Af ofangreindum
röksemdum virðist ljóst
að reglum
vörumerkjalaga verður
ekki beitt . . .
Hagmunir neytenda
mæla eindregið með
því að dregið sé úr
ruglingshættu . . .