Lögmannablaðið - 01.03.1998, Page 11
Niðurstaðan af þessu er sú að al-
mennt er lítil hætta á ruglingi
vegna svæðisnetfanga þó finna
megi tilvik þar sem ruglingshætta
getur verið fyrir hendi.
Hvaða reglur munu gilda?
Þar sem dómstólar hér á landi
hafa ekki tekið á álitaefnum af
þessum toga er erfitt að fullyrða
hvar línurnar verða lagðar í þess-
um málaflokki. Út frá þeim sjónar-
miðum sem sett eru fram hér að
ofan og niðurstöðum erlendra
dómstóla, má hins vegar gera ráð
fyrir nokkrum meginreglum.
Erlendis er að finna mörg dæmi
um tilvik þar sem aðilar, einkum
atvinnufyrirtæki, hafa reynt að
hnekkja rétti annars aðila til svæð-
isnetfangs, sem fengist hefur út-
hlutað á grundvelli reglunnar um
prior tempori. Þekkt eru mörg til-
vik þar sem svokallaðir netfanga-
ræningjar hafa með skipulögðum
hætti og í hagnaðarskyni skráð net-
föng með frægum firmaheitum.
Dæmi um þetta er t.d. ágreiningur
um svæðisnetfangið „mcdon-
alds.com“ sem lauk með sátt (rétt-
urinn til netfangs keyptur og
greiðsla rann til góðgerðarstarf-
semi). Dómstólar ýmissa landa
hafa kveðið upp dóma um þessi
tilvik. Frá Bandaríkjunum má
nefna málið Panavision Inter-
national LP gegn Dennis Toppen
(938 F. Supp. 616 (C.D. Cal., 1996)
vegna svæðisnetfangsins „pana-
vision.com“. Í Bretlandi stefndi
Harrods Ltd. fyrirtækinu UK Net-
work Service Ltd. (No:1996 H
5453) vegna svæðisnetfangsins
„harrods.co.uk“. Í Þýskalandi höfð-
aði Epson Germany GmbH mál
gegn Engelke (34 0 191/1996 frá
4/4/97) vegna „epson.de“. Þá hef-
ur bæjarþing Kaupmannahafnar
kveðið upp dóm í máli Beologice
A/S gegn Dennis Willardt Zewillis
(2. desember 1997) vegna svæðis-
netfangsins „beologice.com“.
Í þeim dómsmálum sem gengið
hafa í ofangreindum málum hefur
niðurstaðan verið sú að meginregl-
unni um prior tempori hefur verið
vikið til hliðar. Sameiginlegt með
öllum þessum tilvikum er að sann-
aður er ásetningur til þess að hagn-
ast með því að skrá firmanafn ann-
ars aðila. Í öllum tilvikum var um
að ræða aðila sem höfðu skráð
mörg svæðisnetföng með nöfnum
þekktra fyrirtækja. Röksemdafærsl-
ur dómaranna fyrir niðurstöðunum
eru nokkuð mismunandi. Þannig
komst dómarinn í Panavision-mál-
inu að því að brotið hefði verið
gegn vörumerkjarétti Panavison
þar sem um væri að ræða frægt
nafn (rík markaðsfesta). Rétt er að
benda á að niðurstaðan byggðist á
sérstakri löggjöf sem veitir frægum
nöfnum aukna vernd, „Trademark
Dillution Act“. Danski dómurinn í
máli Beologice A/S reisti niður-
stöðu sína hins vegar á því að hátt-
semi netfangaræningjans bryti í
bága við góða viðskiptahætti.
Gera má ráð fyrir því að íslensk-
ir dómstólar muni fylgja þessum
niðurstöðum. Að vísu hefur Intís
séð við þessari hættu að hluta,
með þeirri reglu að hver aðili fær
að jafnaði einungis úthlutað einu
svæðisnetfangi. Niðurstöðuna má
þá rökstyðja með tilvísun í megin-
reglur auðkennaréttar og laga-
reglna um firmaheiti sem stefna að
takmörkun á ruglingshættu og
verndun þeirra hagsmuna sem
fylgja rétti til auðkennis. Einnig má
styðja þessa niðurstöðu við 22. gr.
samkeppnislaga um að háttsemin
brjóti í bága við góða viðskipta-
hætti.
Meira álitaefni er um niðurstöður
í málum þegar ekki er fyrir hendi
þessi sérstaki tilgangur með skrán-
ingu netfangs. Þegar atvik eru með
þeim hætti að svæðisnetfangið er
firmaheiti, skammstöfun, stytting
eða slagorð tveggja aðila, eða með
öðrum orðum að eðlilegir við-
skiptalegir hagsmunir liggja til
grundvallar úthlutun, er eðlilegt að
meginreglan um prior tempori
ráði. Á þetta einkum við þegar um
er að ræða fyrirtæki á sitt hvoru at-
vinnusviðinu og ruglingshættan
hverfandi.
Ef aðili fær skráð svæðisnetfang
með firmaheiti eða slagorði annars
aðila, sem á ekki að vera hægt skv.
núgildandi úthlutunarreglum, án
þess að áðurgreindur hagnaðartil-
gangur teljist sannaður, er mestur
vandi á höndum. Í þessum tilvik-
um verður að meta hvort megin-
reglur um verndun auðkenna og
firmaheita séu svo ríkar að beita
megi þeim um þessi tilvik. Að öðr-
um kosti heldur sá réttinum sem
skráir fyrst.
Helstu heimildir sem byggt er á í
greininni:
Jón Arnalds, Vörumerkjaréttur,
Reykjavík 1995.
Kasper Heine ofl., Internet.Jura,
Kaupmannahöfn 1997, bls. 263-279.
Mark Batistich, Domain Name Dis-
putes - It´s About Time The Internet
Grew Up.
Vefslóðartilvísun:
(http://139.130.50.22/DomainNames/
DomainNames.htm)
Sally M. Abel o.fl., Trademark Issues
In Cyperspace.
Vefslóðartilvísun:
(http://www.fenwick.com/pub/cyper.ht
ml).
11Lögmannablaðið
Gera má ráð fyrir því að
íslenskir dómstólar
muni fylgja þessum
niðurstöðum.
Sameiginlegt með öllum
þessum tilvikum er að
sannaður er ásetningur
til þess að hagnast . . .