Lögmannablaðið - 01.03.1998, Síða 16

Frumvarp til laga um lög-menn, sem nú liggur fyrirAlþingi, var sent til um-
sagnar til nokkurra aðila, þ. á
m. Orators, félags laganema. Fé-
lagið skilaði nýlega umsögn
sinni um frumvarpið og tak-
markaði umfjöllun sína við þau
ákvæði, sem fjalla um öflun
málflutningsréttinda fyrir hér-
aðsdómi. Í þessari grein Hjör-
dísar Halldórsdóttur, laganema,
er fjallað um helstu atriði um-
sagnarinnar.
Umsögn ORATORS1 takmarkast
við 6. og 7. gr. 3. kafla frumvarps-
ins, um lögmannsréttindi. Ljóst má
vera að ný og breytt skilyrði til að
öðlast lögmannsréttindi varða laga-
nema afar miklu, sem og lögfræð-
inga sem eru án lögmannsréttinda.
Ákvarðanir löggjafans um þennan
þátt frumvarpsins munu varða at-
vinnuréttindi og atvinnufrelsi þessa
hóps og verður seint of mikil
áhersla lögð á gildi þess að reglur
um öflun lögmannsréttinda verði
bæði gagnsæjar og til þess fallnar
að standa vörð um jafnrétti og at-
vinnufrelsi lögfræðinga. Nauðsyn-
legt er að löggjafinn girði ákveðið
fyrir alla möguleika á að stéttarleg-
ir hagsmunir hafi í raun áhrif á val
nýliða í lögmannastéttina. Enn-
fremur ber löggjafanum að gæta
þess að aðgangur manna að lög-
mannsréttindum þrengist ekki frá
því sem verið hefur.
ORATOR telur að mikilvægt sé
að kanna hversu vel umrædd
ákvæði 3. kafla séu til þess fallin
að ná þeim markmiðum sem að er
stefnt og fram koma í athugasemd-
um frumvarpsins:
„Þessi skipan er að flestra áliti
gengin sér til húðar og þörf er á
markvissari undirbúningi við
veitingu lögmannsréttinda en
flutningur prófmála hefur upp á
að bjóða. Gagnrýnin hefur jafn-
framt beinst að því að aðstaða
manna til að fá leyfi lögmanna og
umbjóðenda þeirra til að flytja
mál sem prófmál sé misjöfn. Feli
gildandi fyrirkomulag því í sér
mismunun og úr því þurfi að
bæta með því að gera aðgang
manna að þessum réttindum al-
mennari.“
ORATOR vekur athygli á að ekki
hefur verið kannað með neinum
fullnægjandi hætti hver þörfin er á
breyttu fyrirkomulagi. Enga um-
fjöllun er að finna í athugasemdum
frumvarps um það hvers vegna nú-
verandi kerfi er „gengið sér til húð-
ar“ og engan samanburð er að
finna á núverandi kerfi og því sem
lagt er til að tekið verði upp. Mik-
ilvægt hlýtur að teljast að gerð
verði fagleg úttekt á núverandi
kerfi áður en ráðist er í jafn viður-
hlutamiklar breytingar og hér um
ræðir. Ekki verður talið ásættanlegt
í nútímaþjóðfélagi að afdrifaríkar
ákvarðanir sem varða hag fjölda
fólks miklu verði teknar með
hyggjuvitið eitt að vopni.
Sú tillaga sem frumvarpshöfund-
ar gera til úrbóta á gildandi fyrir-
komulagi er að komið verði á
námskeiði og jafnframt að núver-
andi kerfi prófmála verði lagt nið-
ur. ORATOR telur að sú skipan,
sem lögð er til í frumvarpinu, geti
ekki bætt úr þeim aðstöðumun
sem fyrir er og réttilega er gagn-
rýndur í athugsemdum frumvarps.
Til þess liggja fyrst og fremst tvær
ástæður. Í fyrsta lagi verður um að
ræða í nýju kerfi fjárhagslega mis-
munun og í öðru lagi búsetumis-
munun. Er í raun óforsvaranlegt
annað en að löggjafinn leiði hug-
ann að þeirri aðstöðu sem nýút-
skrifaður lögfræðingur, sem starfar
á landsbyggðinni, væri í, hefði
hann hug á að öðlast lögmanns-
réttindi í því kerfi sem frumvarpið
gerir ráð fyrir. Fyrir utan þá fjár-
hagslegu mismunun sem er sjálf-
krafa innifalin í búsetumismunun-
inni bendir ORATOR á að nám-
skeið af þessu tagi kemur til með
að standa undir sér sjálfu og því er
óhjákvæmilegt að af því leiði fjár-
hagsleg mismunun sem ekki er
fyrir hendi í núverandi kerfi.
ORATOR telur þetta vera alvarleg-
an meinbug á frumvarpinu og í
andstöðu við þau markmið sem
stefnt er að.
Auk þessara athugasemda gagn-
16 Lögmannablaðið
Hjördís Halldórsdóttir, laganemi
Betur skal að gáð, áður en af
stað er farið
1 Auk greinarhöfundar unnu laganem-
arnir Ólafur Jóhannesson og Tómas N.
Möller umsögn þá sem lögð var fyrir
allsherjarnefnd. Umsögnin var sam-
þykkt á félagsfundi ORATORS þann 30.
janúar s.l.
Hjördís
Halldórsdóttir,
laganemi.
ORATOR vekur athygli á
að ekki hefur verið kann-
að með neinum fullnægj-
andi hætti hver þörfin er
á breyttu fyrirkomulagi.