Lögmannablaðið - 01.03.2007, Qupperneq 28

2 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 1 / 2007
Þegar ég var í lagadeild HÍ var almennt
álitið að námið fæli í sér hálfgerða átt-
hagafjötra og að einu möguleikarnir til
þess að starfa sem íslenskur lögfræðing-
ur erlendis væru í sendiráðum Íslands
eða hjá alþjóðastofnunum. Á þessum
árum var EES-samningurinn tiltölu-
lega nýr af nálinni og ekki margir sem
sáu fyrir þá byltingu sem síðar varð í
lagasetningu vegna skuldbindinga
Íslands sem eiga rætur að rekja til EES-
samningsins. Í dag gætir áhrifa EES-
samningsins víða og hafa ákvæði hans
um frjálsa för fólks, þjónustufrelsið
og stofnsetningarréttinn skapað aukin
tækifæri fyrir lögmenn sem hafa öðl-
ast lögmannsréttindi í einu EES-ríki
til þess að vinna sem lögmenn í öðru
EES-ríki.
Á haustmánuðum 2006 þurfti ég að
kynna mér hvernig íslensk héraðs-
dómslögmannsréttindi gætu nýst mér í
Noregi. Ástæðan var sú að ég var ráðin
til starfa í samkeppnis- og evrópurétt-
ardeild norsku lögmannsstofunnar
Thommessen Krefting Greve Lund AS
(Thommessen). Mér stóð til boða að
fara sömu leið og aðrir fulltrúar á lög-
mannsstofum í Noregi, það er að vinna
sem fulltrúi í tvö ár, sækja norskt lög-
mannanámskeið og flytja þrjú prófmál.
Það hefði þó að mínu mati verið tví-
verknaður þar sem ég hafði þegar sótt
lögmannanámskeið á Íslandi og auk
þess flutt fjölda mála í héraði meðan ég
starfaði sem lögmaður á Íslandi.
Ég kannaði því hvaða leiðir væru í
boði. Norðmenn, eins og Íslendingar,
hafa innleitt tilskipanir 89/48/EBE
og 98/5/EB í landsrétt á þann hátt
að lögmanni með lögmannsréttindi
á EES-svæðinu standa tveir kost-
ir til boða. Annars vegar getur hann
sótt um það til Lögmannaeftirlitsins
(Advokattilsynsrådet) að lögmannsrétt-
indin séu yfirfærð þannig að viðkom-
andi, ef fallist er á ósk hans, starfi sem
lögmaður undir innlendu starfsheiti,
sem í Noregi er advokat. Hins vegar
getur hann boðið fram lögmannsþjón-
ustu undir starfsheiti síns heimaríkis,
sem í mínu tilfelli er héraðsdómslög-
maður. Geri hann það verður hann fyrst
að skrá sig hjá Lögmannaeftirlitinu.
Eftir þrjú ár getur hann síðan sótt um
yfirfærslu réttindanna samkvæmt fyrri
leiðinni. Vitaskuld var fyrri kosturinn
talinn vænlegri enda hefði ég annars
þurft að starfa undir íslenska starfsheit-
inu héraðsdómslögmaður. Þó að norska
sé náskyld íslenskunni er hætt við að
mörgum hefði vafist tunga um tönn.
Það varð því úr að ég kannaði hvaða
gögn þyrftu að fylgja umsókn til
Lögmannaeftirlitsins um yfirfærslu lög-
mannsréttinda minna milli Íslandi og
Noregs. Samkvæmt 9. kafla reglugerðar
nr 1161 frá 1996 (Advokatforskriften)
skal umsækjandi um norsk lögmanns-
réttindi leggja fram gögn sem sýna
fram á ríkisborgararétt í EES-ríki og
staðfestingu á lögmannsréttindum. Þá
skal umsækjandi sýna fram á eitt af eft-
irfarandi þremur atriðum:
a) Að hafa þreytt stöðupróf sem sýni
fram á kunnáttu í norskum rétti.
b) Að hafa boðið fram þjónustu sem
lögmaður í Noregi í 3 ár að því
gefnu að viðkomandi hafi unnið að
málum á þessum tíma sem reyna á
norskan rétt eða Evrópurétt.
c) Þá er gert ráð fyrir því að hafi við-
komandi boðið fram þjónustu sem
lögmaður í Noregi í þrjú ár en
ekki unnið að málum sem reyna á
norskan rétt eða Evrópurétt nema í
skamman tíma eigi hann þess kost
að sýna fram á að hann hafi aflað
sér þekkingar á norskum rétti á
annan hátt.
Með hliðsjón af þessu taldi ég nokkuð
öruggt að ég þyrfti að taka stöðupróf,
samkvæmt a-lið, þar sem ég uppfyllti
ekki skilyrði b og c. Samkvæmt reglu-
gerðinni getur Lögmannaeftirlitið
þó veitt undanþágu frá prófrauninni,
annað hvort að öllu leyti eða að hluta,
án þess að nánar sé tilgreint hvaða
tilvik falli þar undir. Þegar ég spurði
Lögmannaeftirlitið nánar um þessa
Margrét Gunnarsdóttir advokat
Hvernig
héraðsdómslögmaðurinn
varð advokat í Noregi