Lögmannablaðið - 01.03.2014, Blaðsíða 20

20 lögMannaBlaðið tBl 01/14
konur í lögmennsku
Í dag eru konur þrjár af fimm stjórnar­
mönnum í lögmannafélagi Íslands.
Aldrei áður í sögu félagsins hafa svo
margar konur setið í stjórn þess. Konur
eru nú tæplega 1/3 hluti félagsmanna,
en voru rúmlega 1/10 hluti fyrir 30 árum.
með nokkurri einföldun má segja að
síðastliðna tvo og hálfan áratug eða svo
hafi ýmist verið ein eða tvær konur í
stjórninni. Frá því eru þó undantekningar
í örfá skipti, þegar engin kona sat í
stjórn. Áður fyrr, þegar karlar voru
yfirgnæfandi hluti félagsmanna, voru
stjórnir félagsins hreinar karlastjórnir.
Nú eru breyttir tímar.
Konum hefur fjölgað hægt en örugg­
lega í stétt lögmanna undanfarna þrjá
áratugi. Ekkert bendir til annars en
að sú þróun haldi áfram næstu árin
og áratugina og herði heldur á sér ef
eitthvað er, að minnsta kosti ef mið
er tekið af fjölda kvenna og karla í
laganámi um þessar mundir. Æskilegt
er að kynjahlutföll í stjórn lögmanna­
félagsins fylgi þróuninni og endurspegli
að jafnaði skiptingu félagsmanna í konur
og karla.
verjenda- og
réttargæslustörf
Stjórn lögmannafélagsins hefur krafist
þess að innanríkisráðherra felli úr
gildi reglugerð nr. 715/2009. Í henni
segir að við ákvörðun þóknunar fyrir
störf verjenda og réttargæslumanna
skuli miða við að fyrir hverja byrjaða
klukkustund séu greiddar kr. 10.000.
Þessi fjárhæð hefur verið óbreytt í
tæpan hálfan áratug, eða allt frá því
að með lögum nr. 70/2009 var bætt við
lög nr. 88/2008 um meðferð sakamála
heimild fyrir ráðherra til þess að mæla
fyrir um tímagjaldið. Svo sem kunnugt
er var fyrir setningu reglugerðarinnar
mælt fyrir um fjárhæð þóknunarinnar
í viðmiðunarreglum dómstólaráðs fyrir
héraðsdómstóla, en þær voru fyrst settar
árið 2000. Fyrir þann tíma var ákvörðun
þóknunar fyrir hverja klukkustund í
höndum dómara í hverju einstöku
sakamáli.
Áður hefur verið fjallað um þóknun
fyrir störf verjenda og réttargæslumanna
á þessum vettvangi (sjá 3. tbl. 2013).
Þar var þess getið að innanríkisráðherra
(þar áður dómsmálaráðherra) hefur
ekki orðið við málaleitan félagsins um
hækkun tímagjaldsins og að á þeirri
afstöðu hafa ekki verið gefnar haldbærar
skýringar. Nú er beðið viðbragða ráð­
herra við áðurnefndri kröfu félagsins um
niðurfellingu reglugerðarinnar.
sjálfstæði dómstóla
Fjárveitingar til dómstóla hafa verið
til umræðu undanfarið. upplýst hefur
verið að þær eru ófullnægjandi. Í
grein um fjárveitingar og málefni
dómstóla sem Skúli magnússon,
formaður dómarafélags Íslands, ritaði
í morgunblaðið 31. janúar síðastliðinn
ásamt þeim sem þetta skrifar segir meðal
annars:
„dómstólaráði var komið á fót með
nýjum lögum um dómstóla árið 1998,
en hlutverk þess er meðal annars að
gera tillögu til innanríkisráðherra um
fjárveitingu til héraðsdómstóla. lögin
miðuðu að því að færa ákvörðunarvald
um ýmis mikilvæg atriði er lúta að
starfsemi dómstólanna, þar á meðal
varðandi fjárreiður þeirra, frá ráðherra
til þessa sjálfstæða stjórnvalds.
Ráðið átti þannig að styrkja stöðu
og sjálfstæði dómstólanna gagnvart
öðrum valdþáttum ríkisins og auka
tiltrú almennings á starfsemi þeirra.
Sú spurning hlýtur að vakna hvort
þetta markmið hafi náðst í reynd. Í því
sambandi er nauðsynlegt að skoða hvort
styrkja þarf stöðu dómstólaráðs við
tillögugerð um fjárveitingar til dómstóla
og koma meiri festu og öryggi á þær í
fjárlögum, í stað þess að dómstólarnir
eigi hagsmuni sína á jafn beinan hátt og
raun ber vitni undir skilningi ráðherra
frá ári til árs.
Einnig er tilefni til þess að meta
hvort nægilega vel sé búið að mál­
efnum dómstóla og réttarfars í yfirstjórn
ríkisins og þá einkum í nýju innan­
ríkisráðuneyti sem tók til starfa í
ársbyrjun 2011. Því miður bendir margt
til þess að sú breyting á Stjórnarráðinu
sem þá var gerð hafi leitt til þess að
mála flokkurinn fái nú minna vægi og
athygli en áður. Er þá vitaskuld ekki
verið að sakast við starfsmenn þeirrar
skrifstofu ráðuneytisins sem fer með
málaflokkinn. takist ekki að bæta
stöðu dómstólanna hlýtur að koma til
skoðunar hvort ástæða sé til þess að
endurskoða yfirstjórn dómsmála, þar á
meðal hvort endurvekja eigi sjálfstætt
dómsmálaráðuneyti.“
Það segir sína sögu í þessu efni að
innan ríkisráðherra hefur fallist á að ræða,
Pistill forMAnns
af vettvangi félagsins
JónAs Þór GUðMUndsson Hrl.