Frjáls verslun - 01.11.2014, Blaðsíða 126

126 FRJÁLS VERSLUN 11 tbl. 2014
Jack Welch, sem lengi var forstjóri General Electric í Bandaríkjun ­um, skrifaði árið 2000
í árs skýrslu fyrir tæk isins um
fjórar gerðir yfirmanna. Þær
voru fram settar út frá tveimur
breytum, árangri og viðhorf­
um eða samsömun við gildi
vinnustaðarins. Síðan þá hafa
margir tekið þessa nálgun upp,
víkkað hana út og útfært til
notkunar í mun víðara sam ­
hengi, til dæmis við mat á öllum
starfs mönnum vinnustaða.
1. Ófullnægjandi árang­
ur, lítil samsvörun við gildi
vinnu staðarins og viðhorf
ekki í takt við æskilega menn­
ingu.
Að mati Jacks Welch átti að láta
þá starfsmenn fara samstundis
sem væru metnir í þessum flokki.
Þeir starfsmenn sem eru
stadd ir þarna skila ekki tilætl uð­
um árangri í starfi, starfa ekki í
samræmi við gildi vinnustaðar­
ins og sýna það ekki með
viðhorfi sínu að þeir séu líklegir
til að leggja mikið til vinnustaða­
rins, samstarfsfélaganna eða
starfsandans.
Áður en þeir eru látnir fara
væri ekki úr vegi að skoða af
hverju þeir eru staddir þarna,
hvar liggur skýringin?
Hafa þeir ekki fengið nægjan­
lega kennslu á verkefni sín,
hafa þeir ekki tæki og tól til að
sinna starfi sínu, þekkja þeir
gild in, eru viðhorfin slök af því
að þeir njóta ekki stuðnings eða
fá ekki athygli frá sínum yfir­
manni? Er hægt að koma þeim
yfir í flokk 3 og svo flokk 4?
2. Góður árangur en lítil
sam svör un við gildi og
viðhorf ekki í takt við æski­
lega menn ingu.
Að mati Jacks Welch á líka að
láta þessa starfsmenn fara.
Hans sýn er að þetta séu
starfs menn sem nái hugsanlega
ár angri til skamms tíma en ekki
til lengri tíma. Árangur þeirra
miðast líka alltaf við þá sjálfa
sem einstaklinga en þeir hafa
heildina því miður ekki í huga.
Jack segir að þetta séu
starfsmenn sem ekki hægt
sé að koma yfir í flokk 4 því
vandinn liggi dýpra en svo að
það sé hægt að þjálfa þá með
einh verjum þeim hætti að þeir
komist yfir í flokk 4.
Notað hefur verið dæmi um
sölumann sem selur mikið
og skapar miklar tekjur en er
tilbúinn til að gera nánast hvað
sem er til að ná sölunni; líka
fara á skjön við gildi og viðmið
vinnustaðarins um hvernig
skuli staðið að sölu og þjónustu
til viðskiptavina. Ýmsir hafa
gagnrýnt þetta sjónarmið Welch
og haldið því fram að það hafi
ekkert fyrirtæki efni á að láta,
eins og í þessu tilviki, góða
sölumenn fara. Þessi gerð af
starfsmanni kalli bara á meiri
stjórnun og aðhald af hálfu yfir­
manns.
Hér er heldur ekki verið að
segja að starfsfólk megi ekki
hafa skoðanir og benda á það
sem betur megi fara. Þeir sem
eru í þessum flokki benda hins
vegar gjarnan á það sem betur
megi fara en koma aldrei með
tillögu að lausn. Þeir eru heldur
ekki líklegir til að aðstoða sam­
starfsfólk, hugsa um hagsmuni
heildarinnar, hafa góð áhrif á
starfsandann eða leggja sitt
af mörkum til að gera góðan
vinnustað betri.
3. Mikil samsvörun við gildi
og viðhorf í takt við æskilega
menningu en árangur ófull­
nægjandi.
Að mati Jacks Welch eru þetta
starfsmenn sem fyrirtæki ættu
að leggja áherslu á að kenna
og þjálfa betur í starfinu. Þessir
starfsmenn séu mun líklegri til
að ná í flokk 4 en starfsmenn í
flokki 2.
Þetta eru hugsanlega starfs­
menn sem eru nýir í starfi
eða með ný verkefni en þeir
þurfa meiri þjálfun, tilsögn eða
stuðning. Þeir hafa hins vegar
þá sýn og viðhorf að það ætti
að vera tiltölulega einfalt mál að
koma þeim í flokk 4.
4. Mikil samsvörun við
gildi, viðhorf í takt við æski­
lega menningu og árangur
góður.
Hér erum við að tala um stjörnu­
starfsmenn. Hér eru starfs­
menn sem ná góðum árangri í
verkefn um sínum, vinna í sam­
ræmi við gildi vinnustaðarins,
hafa vilja til að vinnustaðnum
gangi vel, benda á það sem
betur má fara með tillögum að
lausnum, aðstoða samstarfsfólk
sitt og taka þátt í að skapa góða
og uppbyggjandi menningu og
góðan starfsanda. Þetta eru
starfs menn sem vinnustaðir
ættu að halda vel í.
Starfsfólk getur færst á milli
flokka frá einum tíma til annars.
Það getur verið vegna einhvers
í einkalífi starfsmanns sem
truflar hann, nýrra verkefna eða
annarra þátta.
Þessi nálgun er því ekki yfir
gagnrýni hafin og ætti ekki að
nota eina og sér til að taka
afdrifaríkar ákvarðanir um
framtíð starfsfólks á vinnustaðn­
um. Nálg unin er þó góð viðbót
við aðrar tegundir af frammi­
stöðumati eða almennu mati á
starfsfólki.
Að sama skapi er hollt fyrir allt
starfsfólk að líta annað slagið í
spegilinn og spegla sig í þessari
mynd. Það er ekki nægjanlegt
í nútímastarfsumhverfi að ná
góðum árangri í daglegum verk­
efnum.
Í nútímastarfsumhverfi er þess
líka krafist að starfsfólk geti átt
í góðum samskiptum og unnið
vel með öðru fólki, hafi góð
áhrif á starfsandann, komi með
tillögur að lausnum á því sem
betur má fara, hafi hagsmuni
vinnustaðarins að leiðarljósi
og séu almennt góðir fulltrúar
vinnustaðarins.
HERDÍS PÁLA
MBA, markþjálfi.
Jack Welch, fyrrverandi forstjóri GE, metur starfs­
menn út frá árangri og viðhorfum til vinnustaðarins.
Fjórar gerðir yfirmanna
Árangur – gildi og viðhorf:
Jack Welch, sem lengi var forstjóri General Electric í Bandaríkjunum,
skrifaði árið 2000 í ársskýrslu fyrirtækisins um fjórar gerðir yfirmanna.
Þær voru fram settar út frá tveimur breytum, árangri og viðhorfum
eða samsömun við gildi vinnustaðarins.
stjÓrnun
Oddi – umhverfisvottað fyrirtæki.
Höfðabakka 7, 110 Reykjavík, sími 515 5000, www.oddi.is
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
O
D
D
7
21
09
1
2/
14