Öldrun - 01.05.2007, Blaðsíða 20

20
www.oldrun.net ÖLDRUN – 25. árg. 1. tbl. 2007
Menntun hjúkrunarfræðinga í öldrunarhjúkrun hér á
landi hefur að miklu leyti tekið mið af þróun rannsókna og
skrifum um öldrunarhjúkrun í Bandaríkjunum. Margrét
Gústafsdóttir hefur lengst af gegnt kennslustöðu í grein­
inni, en hún stundaði nám við Kaliforníuháskóla í San
Francisco og varð fyrst íslenskra hjúkrunarfræðinga til að
ljúka meistaraprófi (1983) og síðan doktorsprófi (1999) á
þessu sviði.
Í BS námi hjúkrunarfræðinema hefur verið leitast
við að skapa umræðu um viðhorf til aldurs, aldraðra og
öldrunarhjúkrunar og megináhersla lögð á að auka kunn­
áttu nemenda í að gera hjúkrunarmat fyrir eldra fólk, þróa
færni þeirra í samvinnu við aðstandendur aldraðra og veita
þeim tækifæri til þess að læra að miðla fræðslu til ýmissa
aðila sem njóta eða koma að öldrunarþjónustu.
Klínísk kennsla hefur farið fram á fjölmörgum stofn­
unum sem sinna öldrunarþjónustu og með því móti hafa
stofnanirnar tengst þróun kennslu í faggreininni. Jafn­
framt kennslu hafa rannsóknir alla tíð verið stundaðar í
greininni og hefur fjöldi nemenda í BS námi unnið smærri
rannsóknir sem lokaverkefni í hjúkrunarfræði. Viðfangs­
efni þessara rannsóknaverkefna hafa mótast af þeim þekk­
ingargrunni sem hjúkrunarfræðingar hafa verið að þróa
innan öldrunarþjónustunnar hér á landi og erlendis. Með­
al þess sem nemendur hafa fjallað um í rannsóknarverk­
efnum er beiting hafta, þvagleki, umönnun sjúklinga með
Alzheimersjúkdóm, fjölskylduumönn­
un, næring, heilsuefling, umönnunar­
umhverfi, líkamleg og tilfinningaleg
heilsa og endurminningameðferð.
Rannsóknavirkni í öldrunar­
hjúkrun hefur aukist mjög með fjölg­
un meistaranemenda í hjúkrunar­
fræði. Hjúkrunarfræðideild Háskóla
Íslands útskrifaði fyrsta nemand­
ann með meistaragráðu í öldrunar­
hjúkrun árið 2001 og annar nemandi
með meistaragráðu í öldrunarhjúkr­
un útskrifaðist síðar þetta sama ár frá
Háskólanum á Akureyri í samvinnu
við Royal College of Nursing í Eng­
landi. Síðan hafa fjórir nemendur til
viðbótar lokið meistarnámi á þessu
sviði frá Háskóla Íslands.
Á haustönn 2007 verður boðið upp á diplómanám í
öldrunarhjúkrun við hjúkrunarfræðideild Háskóla Ís­
lands og þannig gefst fleiri hjúkrunarfræðingum kostur á
að auka þekkingu sína og færni í faginu hér á landi.
Segja má að nýja diplómanámið eigi sér ákveðna for­
sögu í Nýja hjúkrunarskólanum því þar fór fyrst fram
framhaldsnám í öldrunarhjúkrun á árunum 1982­1983.
Loks má geta þess að fjöldi hjúkrunarfræðinga sótti
tveggja vikna námskeið Hjúkrunarfélags Íslands um
hjúkrun aldraðra sem haldið var árlega á tímabilinu 1986
–1991 með 15­20 þátttakendum hverju sinni. Á þessum
árum héldu einnig ýmsar svæðisdeildir víða um landið
tveggja daga námskeið um þetta efni.
Starfsumhverfi
Hjúkrunarfræðingar sinna öldruðum bæði innan sér­
hæfðrar öldrunarþjónustu og á öðrum sviðum heilbrigð­
isþjónustunnar. Starfið er fjölbreytt og starfsumhverfið
mismunandi eftir því hvar viðkomandi starfar, hvort sem
það er úti í samfélaginu eða innan stofnana. Starfsvett­
vangur hjúkrunarfræðinga við öldrunarhjúkrun er m.a.
heilsugæslustöðvar, heimahjúkrun, dagdeildir, stofnanir
eins og dvalar­ og hjúkrunarheimili og sjúkrastofnanir,
auk kirkju­ og félagsstarfs. Starfsþættir eins og stjórnun,
kennsla og rannsóknir eru jafnan samtvinnaðir öðrum
störfum hjúkrunarfræðinga í öldrunarþjónustu. Í þessu
sambandi má nefna að hópur hjúkr­
unarfræðinga með sérmenntun í
öldrunarhjúkrun hefur unnið mikið
þróunarstarf við innleiðingu RAI­
mælitækja hér á landi.
Hjúkrunarfræðingar í öldrunar­
þjónustu vinna með fjölbreyttum
hópi samstarfsfólks við að veita
öldruðum og fjölskyldum þeirra með­
ferð, stuðning og ráðgjöf og taka iðu­
lega þátt í þverfaglegri teymisvinnu
fagfólks á þessum vettvangi.
Með kæru þakklæti til dr. Margrétar
Gústafsdóttur sem veitti okkur góðar
ábendingar.