Öldrun - 01.05.2007, Blaðsíða 32

2
www.oldrun.net ÖLDRUN – 25. árg. 1. tbl. 2007
Félagsliðar
– vaxandi starfsstétt á heilbrigðis-
og félagssviði
Guðmundína Einarsdóttir
formaður Félags íslenskra félagsliða
Félag íslenskra félagsliða var stofnað í Reykjavík 10. apríl
2003. Félagið okkar er ungt en kröftugt og höldum við
fræðslufundi tvisvar á vetri og fáum þá góða fyrirlesara
sem hafa frætt okkur um ýmis mál sem tengjast okkar
starfsvettvangi. Mjög vel er mætt á þessa fundi sem sýnir
okkur að félagsliðar eru öflugur hópur sem vill láta til sín
taka í umönnunargeiranum. Félagsliðar hafa flestir ára­
langa reynslu í starfi og hafa mikla þekkingu í farteskinu.
Félagsliðar vinna á heilbrigðis­ og velferðarsviði og má
þar nefna félagsþjónustu, sambýli fyrir fatlaða, hjúkrunar­
heimili og geðdeildir.
Starfsvettvangur félagsliða miðast við að hjálpa fólki
til sjálfshjálpar og efla félagslega virkni einstaklingsins. Í
félagsþjónustu miðar aðstoðin við að rjúfa félagslega ein­
angrun og sjá um þarfir einstaklingsins, t.d. aðstoða við
heimilishald, líkamlega umhirðu og fylgja viðkomandi í
félagsstarf og ýmsar útréttingar og meðhöndlun. Félags­
liði setur sig inn í sérstakar aðstæður viðkomandi, fylgist
með heilsu og líðan og á í raun að vera nokkurs konar
„tengill“ sem lætur vita ef breytingar verða á þessum þátt­
um og þarf þá að þekkja leiðir og úrræði til þess. Því mið­
ur hafa kraftar félagsliða innan félagsþjónustu ekki verið
nýttir sem skyldi og hafa margir félagsliðar kvartað undan
því að starfsvettvangur þeirra hefur ekkert breyst eftir
námið, þær hafa eingöngu verið látnar þrífa. Það sama
má segja um hjúkrunarheimili en þar eru félagsliðar ekki
nýttir í þessa félagslegu umönnun sem er svo mikilvæg.
Það mun ekki breytast fyrr en félagsliðar fá föst stöðugildi
þar sem lögð er áhersla á heildræna aðstoð og þjónustu
við einstaklinginn. Til þess að einstaklingi líði vel þurfa
allir hlutir að vera í lagi, stórir sem smáir. Það þarf að auka
vellíðan og hamingju einstaklinga með því að hlusta á ósk­
ir þeirra og langanir og hjálpa þeim að finna leiðir til að
koma til móts við þær. Einnig þarf að sýna viðfangsefnum
þeirra áhuga og spjalla um lífið og tilveruna, því maður
er manns gaman stendur einhvers staðar. Félagsliðar eru
í nærþjónustu við einstaklinginn og eiga að nýtast miklu
betur. Vonandi verður þess ekki langt að bíða að þetta
breytist til batnaðar. Við í stjórn félagsins erum að berjast
fyrir því að fá lögbundið starfsheiti. Það er forsendan fyrir
því að fólk fari í þetta nám sem er ótrúlega skemmtilegt
og veitir mikla innsýn í hin ýmsu svið þjóðfélagsins. Heil­
brigðis­ og félagsmál þurfa líka nauðsynlega að heyra und­
ir sama ráðuneytið því báðir málaflokkarnir heyra undir
velferðarmál. Eitthvað er að vefjast fyrir ráðamönnum að
þar sem við heitum félagsliðar þá getum við ekki fengið
lögbundið starfsheiti á heilbrigðissviði. Samt vinnum við
m.a. á hjúkrunarheimilum og geðdeildum. Nú er rétti tím­
inn fyrir stjórnvöld að bregðast við og byggja upp öfluga
fagstétt sem getur komið að nærþjónustu við þá sem þurfa
á aðstoð og umönnun að halda á hinum ýmsu stöðum í
þjóðfélaginu. Öldruðum og öryrkjum fjölgar sífellt og
það kallar á fleiri og fjölbreyttari úrræði í formi stoðþjón­
ustu sem sniðin er að einstaklingnum sjálfum. Til þess
þarf hæft starfsfólk. Það virðist vera visst sinnusleysi hjá
stjórnvöldum í þessum málaflokki. Það er ekki nóg að
útbúa fínar skýrslur og taka fyrstu skóflustungurnar að
nýjum hjúkrunarheimilum það verður að hugsa lengra
og framkvæma svo í framhaldinu. Hverjir eiga að sinna
fyrirhugaðri þjónustu? Hvernig og hvar er þessum mál­
um best háttað í stjórnkerfinu? Hvar eiga þau að vera í
framtíðinni? Er hugsað um heildarmyndina þegar kemur
að velferð einstaklingsins eða eru þessi mál endalaust í
vinnslu og enda síðan í ofan í skúffu í einhverju ráðuneyt­
inu? Er nema von að spurt sé miðað við ástandið í þessum
málum?
Félagsliðar eiga sér ekki enn skilgreint hlutverk í
félags­ og heilbrigðiskerfinu. Þarna er þörf á úrbótum ef
þessi stétt á að eflast og dafna. Enginn vafi er og verður á
því að mikil þörf er á starfskröftum félagsliða í nútíð og
framtíð. Þess vegna á að viðurkenna starfsheiti félagsliða
og nýta menntun þeirra til hagsbóta fyrir þá sem þurfa á
aðstoð og umhyggju að halda.