Öldrun - 01.05.2007, Blaðsíða 39


ÖLDRUN – 25. árg. 1. tbl. 2007 www.oldrun.net
fræðilegu prófunum en enginn í viðmiðunarhópi skoraði
á svipaðan hátt.
Helstu niðurstöður rannsóknarinnar bentu því til að
það væri ákveðinn hópur systkina sem sýndi svipaða
frammistöðu og nýgreindir Alzheimers­sjúklingar. Hins­
vegar virtist afgangurinn af hópnum skora svipað og við­
miðunarhópurinn.
Endurprófun árið 2005
Í þessari rannsókn sem fram fór árið 2005 voru end­
urprófuð systkini Alzheimers­sjúklinga og viðmiðunar­
hópur sem prófuð voru sex árum áður. Í þessari rannsókn
var búist við því að frammistaða systkina væri slakari en
frammistaða fólks í viðmiðunarhóp líkt og áður hafði sést.
Einnig var búist við því að frammistöðu systkina hefði
jafnvel hrakað hraðar en frammistöðu viðmiðunarhóps.
Við svo búið væri hægt að draga þá ályktun að undanfar­
ar sjúkdómsins hefðu verið greinanlegir hjá einhverjum
systkinanna í fyrri prófun og sjúkdómurinn hefði svo gert
vart við sig með tilheyrandi hrörnun hugarstarfs.
Þegar kom að endurprófun kom í ljós að yfir tugur
þátttakenda hafði látist á þessum sex árum. Einnig bjuggu
margir úti á landi og því var ekki haft samband við þá varð­
andi þátttöku. Haft var samband við 144 einstaklinga til
að taka þátt í endurprófun, af þeim tóku 57 þátt (40%), 37
voru í systkinahóp og 20 í viðmiðunarhóp. Þeir sem áttu
við skerðingu að stríða sem gæti haft áhrif á frammistöðu,
t.d. líkamlega skerðingu, heilaáfall eða taugasjúkdóm3,
voru felldir út úr rannsókninni. Fyrir tölfræðigreiningu
stóðu því alls 53 þátttakendur eftir, 34 í systkinahóp og 19
í viðmiðunarhóp.
Í töflu 3 sést að systkina­ og viðmiðunarhópur voru
svipaðir hvað varðar aldur, kyn og menntun, en ekki var
um tölfræðilega marktækan mun að ræða á milli hópanna
á þessum lýðfræðilegu breytum.
Byrjað var á að athuga hvað hafði orðið um þau syst­
kini sem mældust svipað skert og nýgreindir Alzheimers­
sjúklingar í fyrri prófuninni. Sú athugun leiddi í ljós að
af þeim 11 einstaklingum sem voru taldir skertir í fyrri
prófun höfðu átta komið á minnismóttöku Landakots og
fengið greiningu um heilabilun, einn var látinn, en ekkert
var vitað um afdrif tveggja þeirra. Þar sem einungis 40%
þátttakenda úr fyrri prófun komu í seinni prófun var at­
hugað hvort munur hefði verið á frammistöðu í fyrri próf­
un á milli þeirra sem komu aftur og hinna sem ekki komu.
Sú athugun leiddi í ljós að þau systkini sem sýnt höfðu
slökustu frammistöðu á taugasálfræðilegu prófunum fyrir
um 6­7 árum síðan komu mun síður í seinni prófun og því
náði rannsóknin ekki að fylgja þessum hóp eftir. Enginn
munur var hins vegar á frammistöðu fólks í viðmiðunar­
hópi sem kom í endurprófun og þeirra sem ekki tóku þátt
í endurprófun. Ekki reyndist marktækur munur á aldri
systkina sem komu í endurprófun og hinna sem ekki tóku
þátt í endurprófun.
Niðurstöður endurprófunar sýndu að systkinahóp­
urinn skoraði lakar á nánast sömu prófum og fyrir um
sex árum síðan samanborið við viðmiðunarhóp, þó svo að
slökustu einstaklingarnir í hópnum væru ekki með í end­
urprófuninni. Báðum hópunum hafði hins vegar hrakað
á þessu tímabili og reyndist ekki tölfræðilega marktækur
munur á því hve mikið hópunum hafði hrakað.
3 Annan en Alzheimers­sjúkdóm
Tafla 2.
Lýðfræðilegar upplýsingar um Alzheimers­sjúklinga, systkinahóp og viðmiðunarhóp.
Tafla 3.
Lýðfræðilegar upplýsingar um systkina­
og viðmiðunarhóp sem koma í endurprófun 2005.