STARA - 01.09.2015, Blaðsíða 27

S
T
A
R
A

n
o
.4
2
.T
B
L
2
0
15
27
Frá sýningunni: Trarappa árið 2013, nemendur Listaháskóla
Íslands og Dieter Roth Akademíunnar.
Fræðakistill Skaftfells, Mynd Þórunn Eymundardóttir.
Kjarni starfseminnar er sýningarhald í 155 fm sýningar-
salnum á annarri hæð. Til sýnis er samtímalist í bland
við hefðbundnari sýningar, ýmist eftir innlenda eða
erlenda listamenn af öllum stærðum og gerðum. Sam-
starf við Dieter Roth Akademíuna og Listaháskóla
Íslands hefur verið mjög farsælt. Frá árinu 2001 hefur
farið fram árleg vinnustofa fyrir útskriftarnema LHÍ
sem lýkur með sýningu þar sem nemendur fá bæði
faglega og verklega aðstoð við að útfæra hugmyndir
sínar.
Fræðsluhlutverkinu er sinnt með því að halda lista-
mannaspjall, fyrirlestra, námskeið, opnar vinnu-
stofur, reka sérbókasafn og framleiða fræðsluverkefni
sem Skaftfell hóf markvisst að þróa árið 2007.
Fræðsluverkefnin eru sniðin að þörfum grunnskólanna
á Austurlandi sem eru alls 14 og margir mjög litlir.
Markmiðið er að auka lífsgæði og víkka heimsmynd
barna á Austurlandi með því að kynna fyrir þeim
tjáningu, gagnrýna hugsun og þá samfélagsrýni sem
býr að baki samtímalistum.
Vöxtur gestavinnustofustarfsemi Skaftfells hefur verið
mikill undanfarin ár en fyrir árið 2014 bárust tæplega
200 umsóknir. Tilgangur starfseminnar er að styðja
við sköpunarferli listamanna og veita þeim rými og
tíma til að vinna að eigin listsköpun. Listamennirnir
stýra sjálfir ferlinu og á meðan á dvöl þeirra stend-
ur býðst þeim stuðningur og ráðgjöf frá starfsfólki.
Gestalistamenn taka þátt í starfsemi Skaftfells að
miklu leyti, með listamannaspjalli, sýningarhaldi,
kennslu og fleira og eru líflína miðstöðvarinnar við
alþjóðlega listheiminn.
Undanfarið hafa um 25-30 alþjóðlegir listamenn dval-
ið árlega undir verndarvæng Skaftfells í 1- 6 mánuði
í senn. Töluvert er um að gestalistamennirnir verði
fastagestir, komi reglulega til Seyðisfjarðar og kaupi
jafnvel húsnæði í bænum.
Skaftfell hefur fengið styrk frá Norrænu menningar-
gáttinni til að bjóða listamönnum dvalar- og ferða-
styrk. Einnig hefur myndast samstarf við Goethe-
Institut um að bjóða þýskum listamönnum. Í gegnum
rekstur gestavinnustofa hafa opnast ýmis tækifæri til
þátttöku í alþjóðlegum verkefnum. Um þessar mundir
tekur Skaftfell þátt í fjórum mismunandi verkefnum:
Frontiers in Retreat, Climbing Invisible Structures,
Frontiers of Solitude og Artists as Institutional Ex-
change. Í tengslum við þessi verkefni gefst erlendum
listamönnum tækifæri til að dvelja í Skaftfelli og íslensk-
ir listamenn geta farið erlendis. Ennfremur eiga sér
stað sýningar, málstofur, útgáfur ofl.
Á undanförnum áratugum hefur gestavinnustofum
fjölgað um allan heim í öllum listgreinum. Listamenn
sækja mikið í að ferðast og verða fyrir innblæstri í nýju
umhverfi auk þess sem staðirnir sjálfir vilja bjóða lista-
mönnum til dvalar til að kynnast staðbundinni náttúru
og menningu. Mikið hefur verið skrifað um fræði-
legar forsendur gestavinnustofa og því hefur jafnframt
verið haldið fram að í listheiminum, sem sífellt hallast
í átt að markaðshyggju, séu gestavinnustofur eitt af fáu
„fjálsu svæðunum“ þar sem listamenn fá svigrúm til
tilraunamennsku sem er nauðsynlegt til að stuðla að
framþróun fagsins.