Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2010, Blaðsíða 23

samt að fermast. Við áttum að læra um guð og
Jesú, Faðir vorið og einhver vers. Ég átti bágt
með að lesa og gat ekki lært þetta. Ég hef aldrei
vitað annan eins prest og þetta. Hann var samt
skemmtilegur og við krakkarnir höfð um svo
gaman af þessu, hlógum svo mikið í tímunum.
Þó að guðrún hafi ekki tekið ,,prófið“ eins og
hin ungmennin er fermingin jákvæður atburður
í huga hennar. Hún lýsir fermingunni sjálfri á
eftirfarandi hátt:
Það var góður dagur, sól og allt. Ég fermdist
með þremur öðrum krökkum. í kirkjunni í
sveit inni heima. Það voru teknar fermingar -
myndir af mér í hvítum kyrtli. Ég fékk gjafir
og fermingarskó og það kom öll fjölskyldan
og presturinn hélt ræðu. Hann var bara góður
og var í fínum fötum og sagði að nú værum
við komin í fullorðinstölu.
ragnheiður guðmundsdóttir var sú eina sem
var fermd eftir að hún flutti á stofnun. Ferm -
ingar undirbúningur fór fram á stofnuninni en
athöfnin sjálf í sveitakirkju í nágrenninu. ragn -
heiður lýsir þessu á eftirfarandi hátt:
Við vorum fermd í sveitakirkjunni öll saman.
um veturinn kom presturinn einu sinni í viku á
stofnunina og sagði okkur sögur úr Biblíunni og
við fengum myndir sem ég límdi í bók. svo
áttum við að læra Faðir vorið og Trúar játn inguna.
Presturinn var ágætur og talaði mikið við okkur.
Ég trúi á guð. Hún mamma mín kom með flugvél
suður þegar ég var fermd og það er til mynd af
okkur saman. svo var haldin veisla í stórum sal
og þar var mikið af fólki, bæði starfsfólkið og
allar fjölskyld urnar. svo var boðið upp á ferm -
ingartertu og snittur.
af þessu má sjá að ragnheiður á góðar minn -
ingar um ferminguna. svo virðist sem ferm -
ingar undirbúningur á stofnuninni hafi verið
áþekkur og hjá öðrum börnum á þessum tíma.
edda guðmundsdóttir var sú eina af lífs -
sögu persónunum sem fermdist ekki. Hún er
afar ósátt við að hafa ekki fermst og á erfitt
með að fyrirgefa forstöðukonunni á stofnuninni
sem hún telur að hafi komið í veg fyrir að hún
fermdist. Hún lýsir tilfinningum sínum þannig:
Ég hef alltaf trúað á guð og hlustað á allar
messur í útvarpinu. Forstöðukonan vildi ekki
að ég fermdist. sum börnin voru fermd en ekki
öll og ég var skilin eftir. Vinkona mín sagði
við mig að ég ætti nú bara að láta ferma mig
núna en svoleiðis gerir maður ekki. Ég var
alveg hissa að henni skyldi detta þetta í hug.
Það passar ekki að láta ferma sig þegar maður
er að verða sjötugur.
í huga eddu tengist fermingin sársaukafullri
minningu um að hafa ekki fengið að upplifa
jafn sjálfsagðan atburð í lífinu og það að
fermast. ef til vill var þetta ennþá sárara vegna
þess að fermingin var einn af hinum mikilvægu
vegvísum í lífshlaupinu (sbr. Priestley, 2003).
Ófrjósemisaðgerðir
allar konurnar í rannsókninni nema ein þurftu
að gangast undir ófrjósemisaðgerðir. Þegar erna
magnúsdóttir var á fjórtánda ári var hún send í
ófrjósemis aðgerð undir því yfirskini að um
botn langaskurð væri að ræða. Hún lýsir tilfinn -
ingum sínum gagnvart vitneskjunni um ófrjó -
semisaðgerðina á eftirfarandi hátt:
Þegar ég vissi um þetta var ég 27 ára. Þá var
ég á stofnuninni og þá átti að senda hinar
stelpurnar og það var verið að útskýra fyrir
okkur að láta taka sig úr sambandi. Ég spurði
af hverju ekki ég og þá varð forstöðukonan að
segja mér frá því að það væri búið að taka mig
úr sambandi. Þá var mamma mín dáin. Ég var
svo sár út í hana og reið en hvað gat ég gert,
hún var dáin og ekki gat ég skammað hana. Ég
skil það núna að hún hélt að ég mundi lenda í
veseni og svo hugsuðu allir að svona fólk eins
og ég gæti ekki hugsað um börn.
auk erfiðrar reynslu af ófrjósemisaðgerðinni
og þess að vera ekki talin hæf til að eignast
börn þurfti erna að takast á við tilfinningar
gagnvart látinni móður sinni. Þegar erna frétti
af því að hún hafði verið gerð ófrjó fór hún auk
þess að velta fyrir sér hvort í barnæsku hefði
þrátt fyrir allt verið litið á hana á annan hátt en
hin börnin eða sem „þroskahefta“. Fram að
þeim tíma var hún sannfærð um að svo hefði
ekki verið.
ríkjandi viðhorf hafa verið á þann veg að
konum með þroskahömlun hefur ekki verið
treyst til að taka sínar eigin ákvarðanir hvað
varðar barneignir og oft hafa verið tekin af
þeim völdin hvað þetta varðar (Hanna B.
23Raddir fólks með þroskahömlun
Tímarit um menntarannsóknir, 7. árgangur 2010
Tímarit um menntarannsóknir_Layout 1 1/17/11 5:18 PM Page 23