Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2010, Blaðsíða 96

ástæðan fyrir því að þessar greinar voru valdar
var einkum sú að Aðalnámskráin frá 1999
(menntamálaráðuneytið) kvað á um meiri breyt -
ingar í þeim en öðrum bóklegum greinum sem
ætlað er sambærilegt rými í námskrá svo ætla
mátti að kennarar í þeim hefðu öðrum fremur
endurskoðað áherslur og val á viðfangs efnum.
Úrtakið sem ég valdi var sú gerð af mark -
vissu úrtaki sem stundum er kölluð fræðilegt
úrtak (ritchie, Lewis og elam, 2003). Ég kaus
viðmælendur þannig að ég byrjaði á að velja
fimm skóla, þrjá menntaskóla og tvo fjölbrauta -
skóla, og hafði þá á sem ólíkustum aldri og með
ólíka sögu. Ég skrifaði skólameisturum þeirra
tölvupóst og bað þá að benda mér á við mælendur
úr hópi kennara í raungreinum, stærð fræði og
sögu. í öllum tilvikum lét ég þess getið að ég
leitaði eftir viðmælendum sem hefðu um árabil
verið í forystu meðal kennara í sinni grein og
haft áhrif á val á námsefni og áherslur í kennslu.
skólameistararnir brugðust vel við bréfum
mínum og bentu mér á viðmælendur sem ég
hafði samband við í tölvupósti. af þeim fimm tán
kennurum sem skólameistararnir bentu mér á
svöruðu fjórtán og voru fúsir til að ræða við mig.
sögukennararnir sem mér var vísað á voru
allir karlar en raungreinakennararnir voru tvær
konur og þrír karlar og stærðfræðikennararnir
voru þrjár konur og tveir karlar. Til að rétta
örlítið þessa karlaslagsíðu á sögunni hafði ég
samband við stjórnanda í einum skóla til og þar
var mér bent á konu sem kenndi sögu. Ég skrif -
aði henni og hún féllst á að ræða við mig. einn
viðmælanda hafði ég samband við eftir ábend -
ingu frá formanni Félags raungreina kenn ara.
Viðmælendur mínir voru nú orðnir sextán að
tölu úr sjö skólum. í lok febrúar 2010 hafði ég
talað við þá alla og var langt kominn með úr -
vinnslu og greiningu á viðtölunum. í öllum þrem
greinaflokkunum reyndust upplýsingar, hug -
mynd ir og meiningar í síðustu viðtölunum að
miklu leyti endurtekning á því sem fyrri viðmæl -
endur höfðu sagt. Ég hafði því ástæðu til að ætla
að frekari viðtöl væru óþörf, eða með öðrum
orðum að ég væri að nálgast það sem kallað er
mettun (e. saturation) í ritum um eigindlegar
rannsóknaraðferðir (Creswell, 2007). mér fannst
ég þó ekki geta verið viss um þetta því þessir sjö
skólar voru allir nema einn á höfuðborgarsvæðinu
og þeir voru allir fremur stórir. Ég ákvað því að
bæta við tveim viðtölum við kennara í minni
skóla fjarri reykjavík og hringdi í skólameistara
við fjölbrautaskóla úti á landi. Hann benti mér á
viðmælendur sem höfðu verið forystumenn í hópi
sögu- og stærðfræðikennara við skólann um langt
árabil. Þessir síðustu tveir viðmæl endur bættu
litlu við þau sjónarmið sem birst höfðu í viðtölum
mínum við hina sextán.
í 1. töflu er gerð grein fyrir viðmælendum.
96 Atli Harðarson
Tímarit um menntarannsóknir, 7. árgangur 2010
1. tafla: Viðmælendur
nr. kennslugreinar Bekkjakerfi eða áfangakerfi Lengd kennsluferils í fram-
haldsskóla (rúnnuð að 5 árum)
1 raungreinar Bekkjakerfi 30 ár
2 raungreinar Bekkjakerfi með nokkur einkenni áfangakerfis 20 ár
3 raungreinar áfangakerfi 20 ár
4 raungreinar áfangakerfi 10 ár
5 raungreinar áfangakerfi 15 ár
6 raungreinar áfangakerfi 30 ár
7 saga Bekkjakerfi 20 ár
8 saga Bekkjakerfi með nokkur einkenni áfangakerfis 20 ár
9 saga áfangakerfi 20 ár
10 saga áfangakerfi 25 ár
11 saga áfangakerfi 40 ár
12 saga áfangakerfi 25 ár
13 stærðfræði Bekkjakerfi 35 ár
14 stærðfræði Bekkjakerfi með nokkur einkenni áfangakerfis 20 ár
15 stærðfræði áfangakerfi 35 ár
16 stærðfræði áfangakerfi 5 ár
17 stærðfræði áfangakerfi 15 ár
18 stærðfræði áfangakerfi 20 ár
Tímarit um menntarannsóknir_Layout 1 1/17/11 5:18 PM Page 96