Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.2007, Side 10

10 FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 2007
Helgarblað PV
Grunnskólanemdur fá misgóða
kennslu eftir fjárhagsstöðu sveitar-
félaga. Það er mat Ólafs Loftssonar,
formanns Félags grunnskólakenn-
ara. „Ef sveitarfélögin ætla að reka
góðan skóla verða þau að horfast í
augu við að það kostar peninga. Ef
þau treysta sér ekki til að standa
við skuldbindingar sínar þurfa
þau hreinlega að skila skólanum
aftur til ríkisins. Þetta er ísköld
staðreynd," segir Ólafur.
Fjárhagsstaða ýmissa sveitarfé-
laga er bágborin og skuldir sveitar-
félaga hafa aukist á liðnum árum,
ekki síst sökum færslu ýmissa verk-
efna frá ríkinu. Um helmingur út-
gjalda sveitarfélaga fer í skólamál
en haustið 1996 var rekstur grunn-
skólanna færður frá ríki til sveit-
arfélaga. Skuldir sveitarfélaganna
hafa síður en svo minnkað eftir
að tekið var við málaflokknum og
umræða hefur skapast um hvort
bág fjárhagsstaða mismuni nem-
endum grunnskóla. 1 þeim sveit-
arfélögum sem skulda mest sé ekki
hægt að reka eins öflugt skólastarf
og hjá þeim sem standa betur.
Bitnar á starfinu
Gunnlaugur A. Júlíusson, sviðs-
stjóri hag- og upplýsingasviðs Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga, segir
markmiðið með breytingunni að
færa skipulag skólanna nær nem-
endunum. Þannig væri líklegra
að sveitarstjórnarmenn í smærri
byggðum úti á landi gætu lagað
starfið að þörfum nemenda sinna
frekar en ef ein tilskipun ffá ríkinu
gilti um alla. Foreldrar í Súðavík
hafa til að mynda greiðari aðgang
að fulltrúum í sveitarstjórn heldur
en ef allir landsmenn leituðu til
ríkisins um umbætur í grunnskóla
barna sinna.
Á móti kemur að fjárhagur
sveitarfélaga á höfuðborgarsvæð-
inu er í mörgum tilfellum skárri
en fámennari sveitarfélaga á lands-
byggðinni. Ólafur telur aðstæður
kennara afar ólíkar eftir skólum og
landshlutum þar sem fjármagnið
hafi mest að segja. „Sveitarfélögin
geta ekki fengið það sem þau eru
að biðja um nema þau séu tilbúin
að greiða fyrir það. Þetta snýst allt
um börnin. Aðstæðurnar bitna á
gæðum skólastarfsins," segir Ólaf-
ur.
Dregur úr gæðum
Gústaf Gústafsson, skólastjóri
Gunnskólans á Patreksfirði, er ekki
í nokkrum vafa að fjárhagur sveit-
arfélaga mismuni nemendum.
Hann bendir á að ffam til þessa
hafi fjárhagur sveitarfélagsins ekki
dregið úr skólastarfinu en hann
krossleggur fingur um að ekki
verði breyting þar á. „Það er engin
spurning að bágurfjárhagur dregur
úr gæðum skólastarfsins. Það segir
sig bara sjálft að þetta hefur áhrif,"
segir Gústaf.
„Það er bara þannig að nem-
endum er mismunað á land-
inu því aðstaða skólanna er
mjög misjöfn milli sveitarfélaga.
Slæmur fjárhagur verður til þess að
skólarnir halda að sér höndum og
geta ekki boðið nemendum sömu
þjónustu og aðrir. Ég krosslegg
fingur um að þurfa ekki að skera
niður þjónstuna hjá okkur en líst
illa á blikuna."
Töluverð starfsmannavelta
Aðspurður er Gunnlaugur
ekki jafnsannfærður um að skóla-
starf sé lakara úti á landi en á
höfuðborgarsvæðinu. Hann bendir
á að með aukinni þenslu séu grunn-
skólar á höfúðborgarsvæðinu
komnir í mikla samkeppni um
starfsfólk og margir menntaðir
kennarar kjósa að leita annað
en í skólana vegna lakra launa
þar. Því séu miklar sviptingar
f skólum í þéttbýlinu og það
bitni á skólastarfinu.
KristinnBreiðfjörð,skóla-
stjóri Foldaskóla í Reykja-
vík, tekur undir og segir stöðugleika
í kennslustarfi mun meiri úti á
landi en á höfuðborgarsvæðinu.
Hann tekur ísafjörð, Akureyri og
Fljótsdalshérað sem dæmi um
bæjarfélög sem helst mjög vel á
kennurum. Kristinn hefur sjálfur
starfað í skólum úti á landi og telur
sig því hafa góða yfirsýn. Hann
segir að hér áður fyrr hafi verið
erfiðara að fá menntaða kennara
út á land en nú sé raunin önnur.
Munurinn mælist ekki
Samkvæmt nýjum niðurstöðum
PISA-rannsóknarinnarsemermæli-
kvarði á skólastarf er ekki mikill
gæðamunur á íslenskum skólum
eftir því hvar þeir eru á landinu.
Reyndar hafa niðurstöðurnar ver-
ið umdeildar en Kristinn telur
þær áreiðanlega heimild um
að Islendingar búi við
jafnræði í skólakerfi.
Hann hefur ekki
séð neitt sem
bendir til þess að
gæði skólastarfs
fari eftir fjárhag
sveitarfélag-
anna.
Ólafur tekur
undir að mikil
starfsmanna-
velta hafi áhrif
á skólastarf og
segistvitatilþess
aðígrunnskólaá
höfúðborgarsvæð-
inu hafi einn bekk-
urinn haft þrjá
umsjón-
arkennara frá haustinu. Slíkar
mannabreytingar eru ekki líklegar
til að halda úti öflugu skólastarfi
þar sem kennsla snýst að miklu
leyti um mannleg samskipti og
kennarar þurfa að byggja upp
traust nemenda sinna. Einnig er
það mikið öryggisleysi fýrir nem-
endur og heimili að fá sífellt nýja
kennara.
Allirfá sömu laun
í dag fá allir kennarar greidd
laun eftir sama taxta, hvar sem þeir
eru á landinu, og samningsumboð
sveitarfélaganna við kennara liggur
hjá launanefnd þeirra. Halldór
Halldórsson, formaður Sambands
sveitarfélaga, segir það skipta
miklu að allir fái sömu laun þegar
kemur að gæðum skólastarfsins
þó svo að fjárhagurinn
geti vissulega haft
áhrif. Hann segir
mesta púðrið
hafa farið í
einsemingu
skólanna og
framundan
sé aukin
áhersla
á innra
starfið.
„Ég held
að fjár-
hagurinn
dragi ekki
úr gæðun-
um því öll
sveitarfélögin
greiða sömu
launin.
Ef
„Þetta snýst allt
um börnin. Aðstað-
an bitnar á gæðum
skólastarfsins."
eitthvað er hljóta kennarar úti á
landi meiri Iaunahlunnindi og
nánd nemenda við kennara þar er
meiri en á höfúðborgarsvæðinu. Á
móti getur fjárhagurinn haft áhrif á
aðra þætti skólastarfsins, félagslífið
getur verið fábreyttara og valfögin
hugsanlega færri. Reksturinn getur
verið þungur í vöfum fyrir sum
sveitarfélög en þau leggja sig öll
fram," segir Halldór.
Engin spurning
Aðspurður treystir Ólafur sér
ekki til að benda á eitt sveitarfélag
umfram annað þar sem ástandið sé
sérstaklega slæmt en vísar til þess
að fjöldi kennara leiti til félagsins
vegna óviðunandi álags sem óhjá-
kvæmilega bitni á kennslunni og
þar með börnunum.
Gústaf segir það ljóst að nem-
endum sé mismunað í skólakerfinu
eftir stöðu sveitarfélaganna. Hann
rifjar upp dvöl sína í Danmörku
þar sem rekstur skólanna er í
sama farvegi. „Ég bjó á mörkum
sveitarfélaga úti og ég var svo
heppinn að hitta réttum megin. I
okkar skóla var allt til alls en hin-
um megin við götuna var ekkert í
boði. Ég óttast svipað ástand hér
og að sveitarfélög undir gjörgæslu-
mörkum geti ekki boðið sömu
kennslu. Það segir sig sjálft, ef
íjárhagurinn er ekki í lagi lætur eitt-
hvað undan í þjónustunni," segir
Gústaf.
erla@dv.is trausti@dv.is
Ólafur Loftsson Formaður
Félags grunnskólakennara
segir fjárhagsstöðu sveitarfé-
laga hafa áhrif á kennsluna og
þar með nemendurna.
ÍS%;ííS;'i

Kristinn Breiðfjörð, skólastjóri
Foldaskóla, segir stöðugleika í
kennarastétt meiri úti á landi.
Hann telur gæði skólastarfs ekki
fara eftir fjárhagsstöðu sveitarfé-
laga. Ólafur Loftsson er því
ósammála og ýjar að því að færa
þurfi skólana aftur til ríkisins.

Skólabörn í frímtnútum
Einn bekkur á höfuðborgar-
svæðinu hefur haft þrjá
umsjónarkennara frá haustinu.
Skólum á landsbyggðinni helst
mun betur á kennurum.