Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.2007, Page 18

18 FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 2007
Helgarblað PV
Einar Skúlason, framkvæmdastjóri Alþjóðahúss, segir mikið hafa áunnist í málefnum útlendinga undanfarin
misseri. Fjármagn til íslenskukennslu hefur verið tífaldað og stéttarfélögin hafa eflt til muna fræðslu til út-
lendinga um réttindi þeirra og skyldur á vinnumarkaði.
ÚTLENDINGAR ÓLÍKLEGRI
TILAÐFREMJAGLÆPI
Einar Skúlason, framkvæmdastjóri
Alþjóðahúss Segir brot gegn
erlendum launþegum á undanhaldi.
að spyrja, hvað þá að hann geri sér
grein fyrir ósýnilegum reglum," seg-
ir Einar.
Útlendingar ólíklegri til að
fremja glæpi
Einar tekur undir að umræð-
an um Pólverja sé oft ósanngjörn
og varhugaverð. Sérstaklega þeg-
ar fjallað er um glæpi í fjölmiðlum.
„Þegar útlendingur er handtekinn
fyrir glæp beinist athyglin aðallega
að því hvaðan maðurinn er. Þegar
íslendingur er handtekinn skiptir
glæpurinn sjálfur mestu máli. Þetta
skekkir myndina af útlendingum og
mönnum hættir til að fá þá mynd að
útlendingar, eða menn af ákveðnu
þjóðerni, séu stórfelldir glæpa-
menn. Það er alrangt, ef marka má
nýjar tölur frá lögreglunni. Þær sýna
að útlendingar eru ólíklegri til að
fremja glæpi en íslendingar. Hlutfall
handtekinna útlendinga er lægra en
hlutfallslegur fjöldi þeirra af mann-
fjölda á íslandi segir til um. Með öðr-
um orðum má segja að hlutfallslega
fleiri íslendingar eru handteknir fyr-
ir lagabrot en útlendingar.
Sama máli gildir um handtökur
í tengslum við kynferðisafbrot. Út-
lendingum hefur fjölgað meira en
brotunum þannig að í raun má segja
að kynferðisbrotum útlendinga hafi
fækkað sfðastliðin þrjú ár, ef marka
má tölur lögreglunnar."
Erfiður leigumarkaður
Einar segir að þrátt fýrir að mik-
ið vatn hafi runnið til sjávar í málum
innflytjenda vanti mikið upp á að
staðan sé nógu góð. „Húsnæðismál
eru eitt af því sem þarf að bæta mik-
ið. Ástandið á þeim bænum minn-
ir um margt á það sem var hér eftir
seinna stríðið. Þá var mikill fólks-
flótti af landsbyggðinni og hingað
suður. Margir bjuggu við afar þröng-
an kost vegna hárrar húsaleigu.
Leiguverð í dag er svo hátt að fólk
freistast til að búa þröngt frekar en
að borga stóran hluta launa sinna í
húsaskjól," segir Einar.
Horfir til betri vegar
Undanfarin ár hefur reglulega
sprottið upp umræða um skamm-
arleg laun sem greidd eru erlend-
um starfskröftum. Einar segir slíkt á
undanhaldi. Fræðsla til innflytjenda
hafi eflst mikið undanfarið. „ASÍ hef-
ur nýverið þýtt og gefið út bækling
um réttindi og skyldur á vinnumark-
aði á tíu tungumálum. Bæklingnum
var dreift um allt land í þeirri von
að ná til sem allra flestra. Þetta er
allt að koma en það er enn verið að
svindla á mörgum. Margir vinna því
miður á lágmarkslaunum þrátt fyr-
FJÖLDI ERLENDRA
r10000 RÍKISBORGARA
9.000 “ eftir þjóðerni
8.000
7.000
6.000
-5.000
4.000
5.000
2.000
1.000
-0
t .
ir að vera í aðstöðu til að semja um
betri kjör. Sér í lagi þegar atvinnu-
leysið er jafnlftið og núna. Ég er þó
ekki í neinum vafa um að bækling-
urinn muni hjálpa mikið og ég finn
að þetta horfir til betri vegar," segir
Einar en við þetta má bæta að ríkið
gaf fyrir fáeinum vikum út bækling á
níu tungumálum sem nefnist Fyrstu
skrefin. Þar er farið í gegnum hvern-
ig fólk, sem er að flytja til landsins, á
að bera sig að.
Fjárframlög til íslenskukennslu
tífölduð
fslenskukennslu er víða ábóta-
vant en Einar segir bjarta tíma fram
undan þar. „Fyrir ári greiddi ríkis-
valdið 20 milljónir til íslensku-
kennslu fullorðinna. Á þessu ári er
upphæðin 200 milljónir. Það tek-
ur hins vegar tíma að byggja upp
sérþekkingu. Góð íslenskukennsla
verður ekki til á einni nóttu þó fjár-
magninu sé ekki um að kenna núna.
Við erum í raun bara nýbyrjuð að
kenna íslensku og erum að því leyt-
inu til á steinaldarstigi. Það er til nóg
af kennurum sem kunna málfræðina
upp á tíu en það sem okkur vantar
er kennarar sem geta kennt talmál,
virkjað fólk og vakið áhuga á samfé-
laginu. Við erum að reyna að feta þá
leið að byrja á því einfalda og geyma
málfræðina aðeins. Á íslandi eru 300
þúsund íslenskukennarar sem þurfa
að leggjast á eitt og kenna þeim sem
ekki kunna. Okkur hjá Alþjóðahúsi
vantar kennara til að kenna íslenskt
talmál."
Einar segir að með auknu fé til ís-
lenskukennslu fullorðinna séu nám-
skeiðin orðin mjög ódýr. „Fjörutíu
til fimmtíu tíma námskeið kostar
yfirleitt um ellefu þúsund krónur.
Þegar fólk er komið með réttindi í
stéttarfélagi er hægt að sækja um
endurgreiðslu þannig að kostnaður-
inn verður ekki nema um þrjú þús-
und. Það er ekki mikill peningur fýr-
ir svona löng námskeið. Það er ekki
sniðugt að hafa þetta alveg ókeypis
því menn bera yfirleitt meiri virð-
ingu fyrir því sem þeir kaupa. Með
þessari endurgreiðslu er komið til
móts við þá sem hafa hingað til ekki
haft efni á íslenskukennslu. Nú ættu
allir sem vilja að geta lært íslensku,"
segir Einar að lokum.
baldur@dv.is
„Ef við berum samsetningu inn-
flytjenda á fslandi saman við önnur
lönd f Vestur-Evrópu kemur í ljós að
hún er mjög ólík. Við skerum okk-
ur úr á þann hátt að hér eru svo fáir
flóttamenn en þeir eru aðeins 0,1
prósent íbúa landsins. Annars stað-
ar er hlutfallið yfirleitt þrjú til fimm
prósent. Þetta er grundvallarmun-
urinn á samfélagi útlendinga hér
og í samanburðarlöndunum," segir
Einar Skúlason, framkvæmdastjóri
Alþjóðahúss.
Mikil atvinnuþátttaka
„Útlendingar sem koma hingað
eru komnir til að vinna. Atvinnuleysi
þekkist vart meðal innflytjenda hér
en það hefur verið mikið vandamál
í öðrum löndum. Að þessu leyti hef-
ur verið búið mjög vel að útlending-
um sem koma til Islands; þeir fá all-
ir vinnu. Þess vegna hafa þeir aldrei
verið byrði á samfélaginu hér, eins og
gerst hefur víða annars staðar. Þvert
á móti er mjög mikil atvinnuþátt-
taka útlendinga hér á fslandi og þeir
greiða skatta til ríkisins," segir Einar
og heldur áfram: „Stærsta vanda-
mál innflytjenda er einmitt nátengt
þessu. Fólk er duglegt að vinna en
ekki eins duglegt að ganga frá at-
vinnuleyfum og skráningum. Fyrir
vikið vinna allt of margir fulla vinnu,
borga skatta af laununum sínum en
eru réttindalausir. Það kaldhæðnis-
lega er að ríkið hagnast á þessu fyr-
irkomulagi. Sem betur fer er dóms-
málaráðuneytið að vinna í lausnum
sem snúa að því að einfalda ferlið."
Hlutverk fjöldans að ná til þess
nýja
Einar segir neikvæða umræðu
um innflytjendur vissulega mikið
áhyggjuefni. „Mörgum útlending-
um finnst umræðan óþægileg en
sem betur fer eru margir sem velta
því ekkert fyrir sér og láta þetta ekki
hafa áhrif á líf sitt. Pólverjar eru 38
prósent útlendinga á fslandi og um-
ræðan snýst oftar en ekki um þá.
Þeir þurfa að átta sig á því hvers
konar ímynd er að skapast af þeim
hér á landi. Þeir gætu vissulega gert
meira til að bæta ímynd sína en við
fslendingar þurfum fyrst og fremst
að einbeita okkur að því að bjóða
þá velkomna, eins og alla útlend-
inga. „Þegar nýr nemandi kemur inn
í bekk er það hlutverk kennarans og
bekkjarins að hjálpa þeim nýja að
aðlagast reglum, siðjum og venjum
sem þar ríkja. Hinir í bekknum þurfa
að axla ábyrgð og bjóða honum að
„leika með" ef svo má segja. Þetta
mættí yfirfæra á samfélagið. Oft er
það þannig að þessi nýi veit ekki
einu sinni hvaða spurninga hann á
FJÖLDI ERLENDRA
0000 RÍKISBORGARA
1950-2007