Peningamál - 01.02.2002, Blaðsíða 9

Peningamál - 01.02.2002, Blaðsíða 9
8 PENINGAMÁL 2002/1 hefur e.t.v. gert það að einhverju leyti nú þegar, því hlutfall erlends og innlends verðlags virðist leita jafnvægis þótt með nokkurri töf sé. Gerist það ekki má halda því fram með sterkum rökum að verð inn- fluttrar matvöru sé orðið óeðlilega hátt miðað við erlent verðlag og gengi. Sveiflur í verðbólguvæntingum Verðbólguálag ríkisskuldabréfa hefur sveiflast tölu- vert frá byrjun nóvember sl., þegar Peningamál voru síðast gefin út. Í byrjun nóvember var verðbólguálag ríkisskuldabréfa með um tveggja ára líftíma 3,6% og 3% á bréfum með um 5 ára líftíma. Í nóvember og byrjun desember hækkaði verðbólguálag ríkisskulda- bréfa nokkuð. Samkomulag aðila á vinnumarkaði um endurskoðun kjarasamninga á árinu 2002 sem undir- ritað var 13. desember dró hins vegar verulega úr óvissu í launa- og verðlagsmálum sem skilaði sér í lægri verðbólguvæntingum. Frá 10. desember, þegar fréttir höfðu borist af væntanlegu samkomulagi, og til ársloka minnkaði verðbólguálag ríkisskuldabréfa með u.þ.b. tveggja ára líftíma úr tæplega 4,0% í 3,2% og úr 3,4% í 2,7% á bréfum með u.þ.b. fimm ára líf- tíma, eða um 0,7 prósentustig í hvoru tilviki. Í janúar jókst svo verðbólguálag ríkisskuldabréfa og náði hámarki 14. janúar þegar vísitala neysluverðs fyrir janúar var birt en hækkun hennar milli mánaða var langt umfram væntingar markaðsaðila. Síðan þá hefur verðbólguálag lækkað aftur og var 25. janúar 3,2% og 3,0% á bréfum með tveggja og fimm ára líftíma. Launahækkanir umfram kjarasamninga stærstu launþegahópa Launavísitala Hagstofu Íslands hækkaði um rúmt 1% milli 3. og 4. fjórðunga ársins 2001. Nær tvo þriðju hluta þessarar hækkunar má rekja til launahækkana í opinbera geiranum og hjá bankamönnum og þriðjung til launahækkana í einkageiranum að bankakerfi undanskildu. Hækkanir í opinbera geiranum má að mestu rekja til kjarasamninga við nokkra smærri launþegahópa hjá hinu opinbera. Í einkageiranum er að mestu eða öllu leyti um launaskrið að ræða, þ.e.a.s. hækkanir umfram ákvæði kjarasamninga stærstu launþegahópa. Milli 4. ársfjórðunga áranna 2000 og 2001 mældist launaskriðið 3,4%. Kaupmáttur launa á vinnumarkaðnum í heild jókst um 0,8% á milli 4. ársfjórðunga áranna 2000 og 2001. Þar af jókst kaupmáttur hjá opinberum starfs- mönnum og bankamönnum um 3,5% en kaupmáttur á almenna vinnumarkaðnum minnkaði um 1,1%. Að óbreyttu gengi hafa verðbólguhorfur 2003 versnað Gengi krónunnar þann 21. janúar var 3,3% hærra en þegar síðasta verðbólguspá bankans var gerð í október síðastliðnum. Jafnframt hafa komið fram sterkari vísbendingar um slökun spennu í þjóðar- búskapnum. Verðbólga er hins vegar enn mikil og óvissa ríkir um framhaldið. Í eftirfarandi spá er gert ráð fyrir að verðbólgan hjaðni hratt á næstu mánuð- um og verði nokkru minni yfir árið 2002 en áður var spáð. Spáin felur í sér að í maí gæti vísitala neyslu- verðs orðið eitthvað fyrir ofan verðlagsmarkmið samkomulags aðila almenna vinnumarkaðarins þótt frávikið verði að líkindum lítið. Það þýðir ekki að útilokað sé að markmiðið náist heldur að eitthvað þarf að koma til umfram þær forsendur sem spáin byggist á, t.d. hækkun á gengi krónunnar á næstunni, sem forsendur virðast til, og/eða marktæk áhrif sér- tækra aðgerða til að halda niðri verðlagi. Slíkar aðgerðir geta stuðlað að lægra verðlagi um hríð eða flýtt áhrifum hærra gengis. Þær hafa hins vegar ekki umtalsverð áhrif á verðbólgu til lengri tíma nema að svo miklu leyti sem þær verða til að tryggja að launa- lið kjarasamninga verði ekki sagt upp. Spáin bendir til þess að lengri tíma taki að ná verðbólgumarkmiðinu en hingað til hefur verið gert ráð fyrir í spám bankans. Markmiðið um 2½% verð- bólgu fyrir árslok 2003 mun t.d. ekki nást að gefnum 2002 1998 1999 2000 2001 okt. nóv. des. jan. 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 % Verðbólguvæntingar 1998-2002 Tölur í lok mánaðar janúar 1998 - sept. 2001. Daglegar tölur 1. okt. 2001 - 25. janúar 2002. Verðbólguálag m.v. 2 ár Verðbólgu- væntingar almennings Verðbólguálag m.v. 5 ár Heimild: Seðlabanki Íslands. 2001 Mynd 4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85

x

Peningamál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.