Peningamál - 01.02.2002, Blaðsíða 28

Seðlabankar hafa víða lækkað vexti til að örva
hagvöxt
Nokkrar vaxtabreytingar hafa verið hjá seðlabönkum
erlendis, í flestum tilvikum til lækkunar. Bandaríski
seðlabankinn lækkaði stýrivexti sína um 0,25% þann
12. desember sl. og í 11 vaxtalækkunum á síðasta ári
lækkaði bankinn stýrivexti sína um 4,75 prósentu-
stig. Evrópski seðlabankinn og sá danski sem yfirleitt
fylgir vaxtabreytingum Evrópska seðlabankans fast
eftir, lækkuðu vexti sína þann 8. nóvember sl. um ½
prósentustig. Það sama gerði breski seðlabankinn.
Kanadíski seðlabankinn lækkaði stýrivexti sína
sömuleiðis um ½ prósentustig 27. nóvember, einnig
sá svissneski hinn 7. desember og sá norski hinn 13.
desember. Í allflestum tilvikum er verðbólga lítil og
seðlabankar að lækka vexti til að örva hagvöxt en
verðbólga er ekki vandamál. Ástandið hér á landi er
þveröfugt þar sem ofþensla hefur ríkt og verðbólga er
úr böndum. Vaxtamunur á milli Íslands og grann-
landa er nú um 7% þegar horft er til þriggja mánaða
ríkisvíxla. Vaxtamunur á millibankamarkaði er hins
vegar 9,3%.
Tíðindalítið á skuldabréfamarkaði ...
Vextir á verðtryggðum skuldabréfum lækkuðu strax
eftir vaxtalækkun Seðlabankans en stigu síðan á ný.
Ávöxtun húsbréfa var undir lok janúar áþekk ávöxt-
un í nóvemberbyrjun en ávöxtun spariskírteina hafði
lækkað um u.þ.b. 0,2 prósentustig. Vextir óverð-
tryggðra skuldabréfa lækkuðu einnig skarpt við
vaxtalækkun Seðlabankans en hækkuðu síðan aftur.
Frá nóvember fram undir lok janúar lækkaði þó
ávöxtun ríkisbréfa með gjalddaga árið 2003 um
u.þ.b. ½ prósentustig en ávöxtun ríkisbréfa með
gjalddaga 2007 hefur einungis lækkað um 0,1
prósentustig. Útgáfa húsbréfa var mikil á síðasta ári
en í desember varð nokkurt lát á.
... en hlutabréfamarkaðurinn hefur vaknað til lífsins
Mikil umskipti hafa orðið á hlutabréfamarkaði.
Viðskipti hafa aukist og verð hefur hækkað í flestum
tilvikum. Yfir árið 2001 lækkaði úrvalsvísitala
Verðbréfaþings Íslands um 11%. Frá byrjun nóvem-
ber hefur vísitalan hins vegar hækkað um rúmlega
13%. Vísitölur sjávarútvegsfyrirtækja og lyfjafyrir-
tækja hafa hækkað á sama tíma um rúmlega 16% en
vísitölur fyrirtækja í upplýsingaiðnaði og byggingar-
iðnaði hafa lækkað um 2% til 3%. Snúningur á verði
fyrirtækja í sjávarútvegi markast af betri afkomu
þeirra vegna lægra gengis krónunnar á undanförnum
misserum auk hás afurðaverðs og góðra aflabragða.
Mynd 6 sýnir þróun úrvalsvísitölunnar frá ársbyrjun
2001.
PENINGAMÁL 2002/1 27
J F M A M J J Á S O N D J
950
1.000
1.050
1.100
1.150
1.200
1.250
1.300
31. des. 1997=100
Mynd 6
Úrvalsvísitala hlutabréfa
3. jan. 2001 - 25. jan. 2002 (dagleg gildi)
Heimild: Verðbréfaþing Íslands.