Peningamál - 01.02.2002, Blaðsíða 42

1989. Húsbréfin eru markaðsverðbréf með ríkis-
ábyrgð sem ganga kaupum og sölum á almennum
verðbréfamarkaði. Húsbréf eru gefin út af Íbúðalána-
sjóði og verðtryggð miðað við vísitölu neysluverðs.
Sá sem byggir eða kaupir íbúð á þess kost að fá hús-
bréf í skiptum fyrir skuldabréf sem hann gefur út
með veði í íbúðinni. Nú bera ný veðskuldabréf 5,1%
vexti en húsbréf 4,75%. Mismunurinn, eða 0,35%, er
þóknun Íbúðalánasjóðs.
Vextir bætast við höfuðstól á 12 mánaða fresti.
Húsbréf eru gefin út í flokkum og eru flokkar hús- og
húsnæðisbréfa margir. Í hverjum flokki eru 3 til 4
undirflokkar og eru mismunandi stærðir nafnverðs í
hverjum undirflokki. Flokkar hús- og húsnæðisbréfa
eru of margir og verðmyndun í mörgum þeirra afar
slök á markaði. Frá 2001 hafa húsbréfin verið rafræn.
Markflokkar hús- og húsnæðisbréfa eru eftir-
taldir:
Húsbréf Húsnæðisbréf
IBH 21 0115 IBN 20 0101
IBH 22 1215 IBN 38 0101
IBH 26 0315
IBH 37 1215
IBH 41 0315
Fjórum sinnum á ári fer fram útdráttur húsbréfa
en það eru endurgreiðslur þar sem dreginn er út
ákveðinn fjöldi húsbréfa úr heildarútgáfu hvers
undirflokks. Áður en útdráttur fer fram er gengið frá
því hversu mörg húsbréf í hverjum undirflokki hvers
flokks húsbréfa hafa ekki komið til innlausnar. Af
þessum fjölda er síðan dreginn fyrirfram ákveðinn
fjöldi húsbréfa. Númer þeirra bréfa, sem dregin eru
út, koma síðan til innlausnar rúmum tveimur mán-
uðum síðar. Á innlausnardegi eru húsbréfin greidd út
á reiknuðu verði, þ.e. nafnverði bréfanna að við-
bættum áföllnum vöxtum og verðbótum frá útgáfu-
degi húsbréfanna til innlausnardags. Hversu mörg
húsbréf koma til útdráttar hverju sinni ræðst af því að
heildarfjárhæð innleysanlegra bréfa hverju sinni
svari nokkurn veginn til sömu fjárhæðar og greidd
hefði verið af öllum flokknum ef flokkurinn væri
endurgreiddur sem jafngreiðslulán. Þau húsbréf, sem
ekki eru dregin þannig út, koma til innlausnar á
síðasta innlausnardegi viðkomandi flokks.
Kaupendur skuldabréfa eru lífeyrissjóðir, trygg-
ingafélög, ýmsar stofnanir, einstaklingar og fyrirtæki
sem ávaxta þurfa fjármuni um langan eða skamman
tíma.
Velta og alþjóðlegur samanburður
Markaðsverðmæti skuldabréfa á Verðbréfaþingi jókst
um rúmlega 100 ma.kr. á síðasta ári og var rúmlega
500 ma.kr. í árslok 2001. Athyglisvert er að skoða
nokkur lönd í Evrópu til að átta sig á stærð íslenska
skuldabréfamarkaðarins.
Á mælikvarða markaðsvirðis sem hlutfalls af
landsframleiðslu sker íslenski skuldabréfamarkað-
urinn sig ekki sérstaklega úr. Lúxemborg er í nokk-
urri sérstöðu en þar hefur verið mikið lagt upp úr
skattalegu umhverfi undanfarin ár gagngert til að
vekja áhuga erlendra útgefanda og fjárfesta. Dan-
mörk er einnig ofarlega en þar er rík skuldabréfa-
hefð.
PENINGAMÁL 2002/1 41
Velta á Verðbréfaþingi Íslands
1989 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01
0
100
200
300
400
500
600
700
800
Ma. kr.
Hlutabréf
Skuldabréf
Heildarvelta
Heimild: Verðbréfaþing Íslands
Mynd 3
Markaðsvirði árið 2000
Markaður í m.US$ % af VLF
Belgía 205.958 88%
Bretland 1.423.663 99%
Danmörk 253.761 146%
Frakkland 731.450 54%
Holland 248.698 67%
Ísland 5.328 63%
Lúxemborg 3.155.766 17.358%
Malta 1.950 54%
Noregur 42.171 28%
Sviss 246.307 95%
Þýskaland 2.076.465 105%