Peningamál - 01.11.2002, Page 25

fylgjandi töflu þýðir þetta að gert er ráð fyrir að
gengi krónunnar styrkist um 8% yfir þetta ár, sem
samsvarar 3½% hækkun gengis krónunnar milli
meðaltala áranna 2001 og 2002 og tæplega 1%
styrkingu milli meðaltala áranna 2002 og 2003. Í
síðustu spá bankans var samsvarandi vísitölugildi
127,3. Ný spá bankans gerir því ráð fyrir um 2½%
veikara gengi út spátímabilið en gert var ráð fyrir í
síðustu spá.
Til viðbótar við horfur um eftirspurn og fram-
leiðsluspennu, sem raktar eru hér að ofan, byggir
verðbólguspá Seðlabankans á forsendum um verð-
þróun nokkurra lykilstærða, svo sem launakostnaðar
og innflutningsverðlags.
Þessar verðforsendur hafa tiltölulega lítið breyst
frá síðustu spá. Þó er nú gert ráð fyrir að á næsta ári
verði vöxtur launakostnaðar á unna einingu yfir árið
nokkurn veginn í samræmi við jafnstöðuvöxt, þ.e.a.s.
að launakostnaður á unna einingu vaxi um sem
nemur 2½% verðbólgumarkmiði Seðlabankans, en
verði um 1% undir því árið 2004. Í síðustu spá
bankans var hins vegar gert ráð fyrir því að vöxtur
launakostnaðar á unna einingu yrði í samræmi við
verðbólgumarkmiðið árið 2004. Þetta endurspeglar
það að gert er ráð fyrir meiri slaka á innlendum
vinnumarkaði á næstu árum en áður var talið.
Alþjóðleg verðþróun hefur verið endurmetin í
ljósi skýrari vísbendinga um veikar undirstöður
alþjóðahagkerfisins og að það muni taka lengri tíma
að ná sér á strik aftur. Því er í spánni gert ráð fyrir að
innflutningsverðlag í erlendri mynt hækki aðeins um
1% á næsta ári í stað 2% í síðustu spá.
Samkvæmt meginspánni mun verðbólga aukast
tímabundið á fyrri hluta næsta árs
Samkvæmt spánni mun verðbólgumarkmið Seðla-
bankans nást á fjórða ársfjórðungi þessa árs. Er það
töluvert fyrr en stefnt var að í sameiginlegri yfir-
lýsingu bankans og ríkisstjórnar frá 27. mars 2001,
en í samræmi við síðustu spá bankans. Verðbólga
mun hins vegar aukast nokkuð fram á mitt næsta ár,
samkvæmt spánni, og verður um tíma meiri en gert
var ráð fyrir í síðustu spá bankans. Þetta helgast af
tímabundnum áhrifum veikara gengis krónunnar en
reiknað var með í síðustu spá, auk þess sem hag-
vöxtur og framleiðsluspenna verða nokkru meiri á
þessu ári, eins og komið hefur fram. Með nokkurri
tímatöf ýtir framleiðsluspennan undir verðbólgu
fram eftir árinu 2003. Samkvæmt spánni verður
verðbólga eitt ár fram í tímann því tæplega 3%.
Tvö ár fram í tímann verður verðbólga hins vegar
undir markmiðinu
Þegar áhrif þessara tímabundnu þátta fjara út og
aukinn slaki í þjóðarbúskapnum á næsta ári fer að
hafa áhrif á verðlagsþróun, mun verðbólga aftur fara
minnkandi og verður komin í um 2% tvö ár fram í
tímann, sem er í samræmi við síðustu spá bankans.
Spáð er að verðbólga yfir árið 2002 verði aðeins
1,7%. Hjöðnun verðbólgunnar síðustu mánuði ársins
2002 og í janúar 2003 hefur lítið að gera með hjöðn-
un verðbólgunnar næstu mánuði, heldur helgast hún
af mikilli hækkun vísitölu neysluverðlags síðustu
mánuði ársins 2001 og í janúar 2002. Yfir næsta ár er
spáð 2,5% verðbólgu, eða jafnt verðbólgumark-
miðinu, og tæplega 2% verðbólgu yfir árið 2004.
Veikari eftirspurn gæti bent til minni verðbólgu en
spáð er...
Samkvæmt ofangreindri spá mun launakostnaður á
unna einingu verða nokkru minni en sem nemur
verðbólgumarkmiðinu næstu tvö árin. Það má rekja
til töluverðs slaka á vinnumarkaði sem endurspeglast
m.a. í auknu atvinnuleysi. Sum líkön sem notuð eru
við spágerðina gefa til kynna að þessar aðstæður geti
stuðlað að því að launaskrið verði enn minna en gert
er ráð fyrir í meginspánni, og jafnvel neikvætt, og að
því muni draga nokkru hraðar úr verðbólgu á næstu
tveimur árum en gert er ráð fyrir í meginspá bankans.
Á meðfylgjandi mynd, sem sýnir árlega meðal-
verðbólgu, eru bornar saman meginspá bankans og
24 PENINGAMÁL 2002/4
Tafla 3 Helstu verðforsendur verðbólguspár (%)
Síðasta spá Nýjasta spá
2002 2003 2004 2002 2003 2004
Launakostnaður vegna
launasamninga† ............... 4¼ 3¼ 3 4¼ 3¼ 3
Launaskrið† ..................... ½ 0 1 ½ 0 ½
Innlend framleiðni‡ ......... ¼ 1 1½ ½ 1 1½
Innflutningsgengisvísitala
krónunnar†.......................-10¼ 0 0 -8 0 0
Innflutningsverð
í erlendri mynt‡ ............... -1 2 1½ -1 1 1½
† táknar prósentubreytingu yfir árið.
‡ táknar prósentubreytingu milli ársmeðaltala.