Peningamál - 01.11.2002, Blaðsíða 26

fráviksspá sem byggð er á þeirri forsendu að launa-
skrið verði neikvætt á seinni hluta næsta árs og fram
eftir ári 2004. Samkvæmt síðarnefndu spánni hækkar
meðalverðlag um 3% milli ára á næsta ári en síðan
dregur ört úr verðbólgunni og árið 2004 er hún
komin niður í u.þ.b. 1%, í stað rúmlega 2% í megin-
spánni. Fráviksdæmið gefur því til kynna að
verðbólga kunni að fara töluvert niður fyrir verð-
bólgumarkmið bankans þegar líða tekur á spátíma-
bilið ef staða innlends vinnumarkaðar verður veikari
en gert er ráð fyrir í meginspá bankans. Á móti þessu
gæti þó unnið góð staða sjávarútvegs sem gæti ýtt
undir launaskrið á almennum vinnumarkaði þegar
fram í sækir. Styrking á gengi krónunnar undanfarin
misseri ætti þó að draga úr líkum á þessum mögu-
leika.
Gengisstöðugleiki, sem náðst hefur að undan-
förnu, virðist standa á styrkari stoðum nú en áður.
Þannig er viðskiptahallinn nánast horfinn og stefnir
jafnvel í afgang. Einkavæðing fjármálafyrirtækja og
aukið innstreymi gjaldeyris vegna fjárfestingar er-
lendra aðila í innlendum verðbréfum gæti einnig
stuðlað að sterkari stöðu krónunnar. Jafnframt gætu
væntingar um fyrirhugaðar stóriðjuframkvæmdir
stuðlað að styrkingu hennar á næstunni. Allir þessir
þættir gætu skapað forsendur fyrir styrkingu krón-
unnar út spátímabilið umfram það sem gert er ráð
fyrir í meginspá Seðlabankans. Endurspeglast þetta
t.d. í væntingum sérfræðinga á fjármálamarkaði, sem
fjallað er um í rammagrein 3, en samkvæmt reglu-
legri könnun Seðlabankans gera þeir ráð fyrir því að
meðaltali að gengi krónunnar styrkist samtals um
u.þ.b. 2% næstu tvö ár. Gangi þessi gengisspá eftir
mun verðbólga næstu tveggja ára verða aðeins minni
en gert er ráð fyrir í meginspánni að öðru óbreyttu,
eins og sýnt er á myndinni.
Þessi fráviksdæmi gefa að einhverju leyti til
kynna þá óvissu sem ávallt fylgir verðbólguspám.
Aðrir óvissuþættir snúa t.d. að þróun eignaverðs hér
á landi og erlendis. Verði innlend launaþróun í sam-
ræmi við ofangreint fráviksdæmi gæti það haft
neikvæð áhrif á eftirspurn eftir húsnæði og valdið
lækkun á húsnæðisverði. Lækki húsnæðisverð er lík-
PENINGAMÁL 2002/4 25
Tafla 4 Verðbólguspá Seðlabanka Íslands
Ársfjórðungsbreytingar
Breyting Ársfjórð- Breyting frá
frá fyrri ungsbreyting sama árs-
ársfjórð- á ársgrund- fjórðungi
ungi (%) velli (%) árið áður (%)
2001:1 0,9 3,4 4,0
2001:2 3,5 14,5 6,0
2001:3 2,3 9,7 8,0
2001:4 1,6 6,6 8,5
2002:1 1,0 4,2 8,7
2002:2 0,4 1,6 5,5
2002:3 0,2 0,7 3,3
Tölurnar sýna breytingar milli ársfjórðungslegra meðaltala vísitölu neyslu-
verðs.
Ársbreytingar (%)
Ár Milli ára Yfir árið
2000 5,0 3,5
2001 6,7 9,4
Skyggt svæði sýnir spá.
2002:4 0,7 2,8 2,3
2003:1 0,7 2,7 2,0
2003:2 0,8 3,3 2,4
2003:3 0,7 2,9 2,9
2003:4 0,4 1,7 2,6
2004:1 0,5 1,9 2,4
2004:2 0,6 2,4 2,2
2004:3 0,5 2,2 2,0
2004:4 0,3 1,2 1,9
2002 4,9 1,7
2003 2,5 2,5
2004 2,1 1,9
Verðbólga milli ársmeðaltala
Mynd 19
2000 2001 2002 2003 2004
0
1
2
3
4
5
6
7
%
Verðbólgumarkmið Meginspá
Veikari vinnumarkaður Gengi út frá væntingum markaðsaðila

Fráviksdæmi frá meginspá Seðlabankans
Heimild: Seðlabanki Íslands.