Peningamál - 01.11.2002, Side 47

46 PENINGAMÁL 2002/4
Mikil aukning var í afskriftum útlána banka og spari-
sjóða á síðastliðnu ári. Landsbanki Íslands hf., Búnað-
arbanki Íslands hf., Íslandsbanki hf. og sparisjóðir af-
skrifuðu þá samtals 4,2 ma.kr. sem var 73% meira en
2000.
Þessir sömu aðilar juku einnig framlög í afskriftar-
reikning til muna á árinu 2001 og námu þau alls 8,5
ma.kr. hjá þessum aðilum. Útlánatap fylgir gjarnan í
kjölfar samdráttar í hagvexti en með nokkurri töf.
Útlán jukust hratt hjá þessum stofnunum á árunum
1998 til 2001 og hlutfall tapaðra útlána af heildar-
útlánum fór m.a. af þeim sökum lækkandi fram að
síðasta ári. Þannig töpuðu viðskiptabankar og spari-
sjóðir árlega 1,7% af heildarútlánum sínum á tímabil-
inu 1992-1995 samanborið við 0,6% á árunum 1998-
2001.
Athygli vekur að árið 1997 virðist marka þáttaskil
að því leytinu til að hlutfall endanlega tapaðra útlána af
heildarútlánum verður hærra hjá sparisjóðunum en
viðskiptabönkunum og eykst munurinn eftir því sem á
líður.
Á árinu 2001 var hlutfall tapaðra útlána af heildar-
útlánum 0,6% hjá Landsbanka Íslands hf., 0,3% hjá
Íslandsbanka hf. og 0,2% hjá Búnaðarbanka Íslands hf.
Hjá sparisjóðunum var þetta hlutfall hins vegar ríflega
1,5% á árinu 2001 og hækkaði það úr 0,8% frá árinu
áður.
Ef litið er til stöðu óvaxtaberandi útlána, en það eru
útlán sem sérstakar afskriftir hafa verið færðar fyrir og
önnur vaxtafryst útlán, má sjá aukningu undanfarin
misseri.
Athygli vekur að hlutfall óvaxtaberandi útlána var
mun hærra hjá sex stærstu sparisjóðunum en hjá við-
skiptabönkunum sem skoðaðir voru, það var rúmlega
tvöfalt hærra en hjá Landsbanka Íslands hf. og Búnað-
arbanka Íslands hf. og þrefalt hærra en hjá Íslands-
banka hf. Hjá þessum stofnunum var misjafnt hversu
mikil afskrift var tekin fyrir óvaxtaberandi útlánum og
færð á sérstakan afskriftarreikning. Íslandsbanki hf.
færði afskrift fyrir rúmlega helmingi óvaxtaberandi
útlána, Landsbanki Íslands hf. og Búnaðarbanki
Útlánatap viðskiptabanka og sparisjóða
Mynd 1
1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
-1
-2
-3
-4
%
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
%
Hagvöxtur og hlutfall endanlegra tapaðra
útlána af heildarútlánum1 1987-2001
1. Hjá viðskiptabönkum og sparisjóðum.
Heimild: Fjármálaeftirlitið og Seðlabanki Íslands.
Hagvöxtur
(vinstri ás)
Endanlega töpuð útlán
(hægri ás)
Mynd 3
1999 2000 2001
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
%
Landsbanki Íslands hf. Búnaðarbanki Íslands hf.
Íslandsbanki hf. Sex stærstu sparisjóðir
Hlutfall óvaxtaberandi útlána af
heildarútlánum1 1999-2001
1. Viðskiptabankar og sex stærstu sparisjóðir. Heimild: Fjármálaeftirlitið.
Mynd 2
1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
% af heildarútlánum
Allir Viðskiptabankar Sparisjóðir
Allir Viðskiptabankar Sparisjóðir
Framlög á afskriftarreikninga
og endanlega töpuð útlán 1987-2001
Heimild: Fjármálaeftirlitið.
Framlög:
Töpuð útlán: