Peningamál - 01.11.2002, Blaðsíða 49

sölu á hluta ríkisins í Búnaðarbanka Íslands hf.
Matsfyrirtækjum hefur í gegnum árin orðið tíðrætt
um mikil umsvif ríkisins á innlendum fjármála-
markaði og talið þau óheppileg.
Fjármögnun bankanna virðist vera á svipuðum
nótum og greint var frá í síðustu úttekt í Peninga-
málum 2002/2 en með styrkingu krónunnar hefur
vægi fjármögnunar í krónum aukist og nálgast nú
60% af heildarfjármögnuninni í lok september.
Athygli vekur að innlán hafa aukist og tólf
mánaða nafnaukning innlána var ríflega 15% í lok
september sem er töluvert meiri vöxtur en í útlánum
innlánsstofnana á sama tíma.
Verið er að ljúka breytingum á greiðslukerfum
Mikilvægur þáttur í stöðugleika fjármálakerfisins eru
örugg og virk greiðslukerfi. Í samvinnu við lána-
stofnanir, Fjölgreiðslumiðlun hf. og Reiknistofu
bankanna (RB) mótaði Seðlabanki Íslands á síðasta
ári tillögur um breytingar á JK-greiðslukerfinu19 í
ljósi svonefndra kjarnareglna Alþjóðagreiðslubank-
ans (BIS). Samstaða náðist um tillögurnar í lok síð-
asta árs og var þá hafin vinna við að gera nauðsyn-
legar breytingar á hugbúnaði kerfisins. Gera má ráð
fyrir að þeirri vinnu verði lokið á þessu ári. Nú þegar
er búið að taka í notkun tiltekna hluta nýja kerfisins.
Safnað hefur verið saman tölfræði um greiðslustöðu
lánastofnana í greiðslukerfum
Í samráði við lánastofnanir og Fjölgreiðslumiðlun hf.
hefur Seðlabanki Íslands í fyrsta skipti greint skulda-
stöðu lánastofnana í greiðslukerfum. Safnað hefur
verið saman upplýsingum um lægstu stöðu hverrar
lánastofnunar innan dags bæði í JK-kerfinu og stór-
greiðslukerfi Seðlabankans fyrir tímabilið maí-ágúst
2002. Þessar upplýsingar verða lagðar til grundvallar
ákvörðunartöku um uppgjörstryggingar og lausafjár-
stýringu í greiðslukerfum. Haldnir hafa verið fundir
með lánastofnunum þar sem niðurstöður greiningar-
innar hafa verið kynntar. Fyrir næstkomandi áramót
verður gerð sams konar greining frá september að
telja áður en tekin verður endanleg ákvörðun um fjár-
hæð uppgjörstrygginga í greiðslukerfunum.
Mótaðar hafa verið tillögur um breytingar á tilhögun
uppgjörs vegna verðbréfaviðskipta ...
Seðlabanki Íslands, Kauphöll Íslands hf. og Verð-
bréfaskráning Íslands hf. eiga með sér samstarf um
frágang verðbréfaviðskipta. Mótaðar hafa verið
tillögur um tilteknar breytingar á uppgjörsferli verð-
bréfaviðskipta sem m.a. er ætlað að flýta fyrir upp-
lýsingamiðlun til lánastofnana um greiðslustöðu sem
myndast vegna verðbréfaviðskipta þannig að auð-
veldara verði að undirbúa uppgjörið.
... og skoðaðir hafa verið möguleikar á að koma á
uppgjöri í erlendum gjaldmiðlum
Samkvæmt nýlegri lagabreytingu mega hlutafélög nú
ákveða hlutafé sitt í erlendum gjaldmiðli. Í kjölfar
lagabreytingarinnar hafa vaknað spurningar um
48 PENINGAMÁL 2002/4
19. JK-greiðslukerfið er jöfnunarkerfi Fjölgreiðslumiðlunar hf. fyrir
greiðslufyrirmæli undir 25 m.kr.
Mynd 20
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
0
5
10
15
20
25
-5
Tólf mánaða nafnaukning innlána
desember 1994 - september 2002
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Mynd 19
1995 2000 2001 Sept. 2002
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
%
Fjármögnun innlánsstofnana1
Ekki er leiðrétt fyrir FBA hf. og forverum hans sem koma inn í tölurnar frá 2000 og skýrir það
m.a. mikla hlutfallslega minnkun í innlánum á milli 1995 og 2000. Einnig er Kaupþing banki hf.
eingöngu inni í tölunum frá 2002. Heimild: Seðlabanki Íslands.
Seðlabankafjármögnun
Innlán
Verðbréfaútgáfa
Aðrar innlendar lántökur
Erlendar skuldir ót.a.
Eigið fé
Víkjandi lán
Fjármögnun í ísl. kr.
Gengisbundin
fjármögnun