Peningamál - 01.11.2002, Blaðsíða 60

breytinga og þar með mótun peningastefnunnar með
því að miða við vísitölu neysluverðs án matvöru og
bensíns. Þessi ábati kemur síður fram sé opinber
þjónusta einnig tekin út úr vísitölunni við mælingu á
kjarnaverðbólgu. Að sama skapi virðist ekki sérstak-
lega heppilegt að taka út húsnæðislið vísitölunnar, en
í því tilviki eru sveiflur meiri en í vísitölu neyslu-
verðs. Það er þó sammerkt með öllum þessum vísi-
tölum að staðalfrávik verðbreytinga er áþekkt og því
ekki mikill munur á sveiflum í viðkomandi vísi-
tölum.
3.3. Vísbendingargildi mismunandi verðvísitalna
Til að meta hvort upplýsingar um framtíðarþróun
verðbólgu tapist við að undanskilja mismunandi
undirþætti út úr vísitölu neysluverðs er reiknuð út
fylgni tólf mánaða breytinga mismunandi verðvísi-
talna við tólf mánaða breytingu vísitölu neysluverðs
mismunandi langt fram í tímann. Tafla 4 sýnir niður-
stöðurnar fyrir samtímafylgni verðvísitalnanna og
fylgni 1-2½ ár fram í tímann, sem eru tímabil sem oft
er miðað við í tengslum við miðlunartíma peninga-
stefnunnar.
Eins og sjá má virðist vísbendingargildi bensín-
og húsnæðisverðs nokkuð gott, sérstaklega þess
síðastnefnda, þar sem það hefur marktæka fylgni við
almenna verðbólgu rúmlega tvö ár fram í tímann en
marktækni bensínverðs endist í skemmri tíma. Lítið
vísbendingargildi um framtíðarverðbólgu virðist hins
vegar vera í verði matvöru og opinberrar þjónustu.
Þegar vísitölur án mismunandi undirþátta eru
skoðaðar kemur í ljós að vísbendingargildi þeirra er
nokkuð líkt. Þó virðist vísbendingargildi verðvísi-
talnanna hraka mjög í þeim tilvikum þar sem hús-
næðisliður vísitölunnar er undanskilinn.
Almennt séð er vísbendingargildi vísitalnanna
ágætt framan af en deyr síðan út eftir því sem horft er
lengra fram á veginn, en það endurspeglar að hluta
stefnuviðbrögð Seðlabankans þar sem hann leitast
við að ná verðbólgumarkmiði sínu (formlegu nú en
óformlegu áður) innan næstu 1½-2 ára, sem yfirleitt
er talinn vera tíminn sem það tekur peningastefnuna
að hafa áhrif á verðbólgu. Takist það ætti engin
fylgni að vera á milli vísbendingarstærðanna og
verðbólgu eftir þann tíma. Marktæk fylgni húsnæðis-
verðs og almennu vísitölunnar rúmlega tvö ár fram í
tímann gæti því gefið vísbendingu um ónýttar upp-
lýsingar um framtíðarverðbólgu í þróun húsnæðis-
verðs.
59 PENINGAMÁL 2002/4
Tafla 4 Fylgni mismunandi verðvísitalna við framtíðarverðbólgu
Fylgni Fylgni Fylgni Fylgni
Samtíma- eftir 12 eftir 18 eftir 24 eftir 30
Verðvísitala fylgni mánuði mánuði mánuði mánuði
(1) Grænmeti, ávextir og búvörur......................................... 0,49† 0,08 0,16 0,20† 0,14
(2) Bensín.............................................................................. 0,31† 0,22† 0,34† 0,31† -0,01
(3) Opinber þjónusta ............................................................. 0,67† 0,00 0,15 0,09 -0,03
(4) Húsnæði .......................................................................... 0,51† 0,68† 0,80† 0,67† 0,38†
Vísitala neysluverðs án (1) ................................................... 0,99† 0,27† 0,29† 0,23† -0,02
Vísitala neysluverðs án (2) ................................................... 0,99† 0,24† 0,25† 0,21† 0,00
Vísitala neysluverðs án (3) ................................................... 0,99† 0,28† 0,30† 0,25† 0,00
Vísitala neysluverðs án (4) ................................................... 0,96† 0,08 0,07 0,08 -0,11
Vísitala neysluverðs án (1)-(2) ............................................. 0,97† 0,24† 0,24† 0,19† -0,02
Vísitala neysluverðs án (1)-(3) ............................................. 0,97† 0,25† 0,24† 0,19† -0,02
Vísitala neysluverðs án (1)-(4) ............................................. 0,89† 0,03 -0,01 -0,02 -0,15
Vísitala neysluverðs.............................................................. 1,00 0,27† 0,29† 0,24† 0,00
Taflan sýnir fylgni 12 mánaða breytinga einstakra verðvísitalna við 12 mánaða breytingu vísitölu neysluverðs á mismunandi tímabilum. † táknar að
um tölfræðilega marktæka fylgni sé að ræða miðað við 95% öryggismörk. Vísitala neysluverðs án (1)-(2) samsvarar kjarnavísitölu 1. Vísitala neyslu-
verðs án (1)-(3) samsvarar kjarnavísitölu 2.