Peningamál - 01.08.2010, Qupperneq 3

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
0
•
3
3
Yfirlýsing peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands
Seðlabankinn lækkar vexti
Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að lækka vexti
bankans um 1 prósentu. Vextir á viðskiptareikningum innlánsstofnana
lækka í 5,5% og hámarksvextir á 28 daga innstæðubréfum í 6,75%.
Vextir á lánum gegn veði til sjö daga lækka í 7,0% og daglánavextir í
8,5%.
Verðbólga hefur lækkað verulega undanfarna mánuði. Þannig
minnkaði tólf mánaða verðbólga úr 7,5% í maí í 4,8% í júlí, eða í
4% ef áhrif hærri neysluskatta eru frátalin. Þetta er hraðari hjöðnun
verðbólgu en gert var ráð fyrir í maíspá Seðlabankans, sem stafar að
verulegu leyti af sterkara gengi krónunnar en reiknað var með. Sam-
kvæmt uppfærðri verðbólguspá, sem birtist í Peningamálum í dag,
verður verðbólga án áhrifa neysluskatta við markmið bankans í lok árs
og komin nokkuð undir það snemma á næsta ári. Verðbólguvæntingar
hafa einnig lækkað verulega að undanförnu.
Viðskiptavegið meðalgengi krónunnar hefur styrkst um rúmlega
2½% frá síðasta fundi nefndarinnar í júní og um rúmlega 2% gagn-
vart evru, án viðskipta Seðlabankans á gjaldeyrismarkaði. Á sama tíma
hefur vaxtaálag á skuldbindingar ríkissjóðs lítið breyst. Gjaldeyrishöft-
in, þróun viðskiptajafnaðar og -kjara, ásamt vaxtamun við helstu við-
skiptalönd Íslands halda áfram að styðja við gengi krónunnar.
Minni verðbólga, lægri verðbólguvæntingar, sterkara gengi
krón unnar og horfur á hraðari hjöðnun verðbólgu en áður var reiknað
með gefa færi á meiri vaxtalækkun en að jafnaði undanfarið ár. Hjaðn-
andi verðbólga og verðbólguvæntingar hafa leitt til þess að raunvextir
Seðlabankans hafa hækkað frá síðustu vaxtaákvörðun. Þótt efnahags-
bati virðist hafinn er hann enn sem komið er veikur og horfur eru á að
slaki verði til staðar í þjóðarbúskapnum á næstu árum.
Miðað við verðbólguhorfur eru vextir Seðlabankans enn nokkuð
háir og rök fyrir áframhaldandi lækkun þeirra. Á móti kemur að ekki
er enn ljóst í hve miklum mæli nýleg verðbólguhjöðnun endurspeglar
skammtímaþætti. Þá verður að hafa í huga að þegar að því kemur að
losa um gjaldeyrishöft verður áhættuveginn vaxtamunur á milli Íslands
og útlanda að styðja nægilega við krónuna. Hins vegar er enn nokkur
óvissa um hvenær hægt verður að byrja að leysa höftin. Því er erfitt
að fullyrða hvað fyrirhuguð losun hafta felur í sér fyrir vaxtastefnuna
næstu mánuði.
Að lokinni þriðju endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórn-
valda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins munu forsendur fyrir afnámi gjald-
eyrishafta vera til staðar hvað varðar gjaldeyrisforða og þjóðhagslegan
stöðugleika. Hins vegar er enn töluverð óvissa um styrk fjármálakerfis-
ins í kjölfar nýlegra dóma Hæstaréttar. Því er þörf á að endurskoða
fyrirliggjandi áætlun um afnám gjaldeyrishafta í ljósi breyttra aðstæðna
og þeirrar seinkunar sem þegar er orðin.