Peningamál - 01.08.2010, Síða 8

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
0
•
3
8
vikur. Má því ætla að hreyfingar á skuldatryggingarálagi íslenska
ríkisins undanfarið endurspegli í meginatriðum þróunina á alþjóð-
legum mörkuðum.
• Undirliggjandi viðskiptaafgangur, bætt viðskiptakjör og lækkun
áhættuálags á fjárskuldbindingar ríkissjóðs hafa að undanförnu
stuðlað að styrkingu krónunnar. Frá útgáfu Peningamála snemma
í maí hefur gengið styrkst án nokkurra inngripa Seðlabankans á
gjaldeyrismarkaði sem nemur tæplega 8% gagnvart Bandaríkjadal
og um 9% gagnvart evru. Miðað við viðskiptavegna gengisvísitölu
nemur styrkingin um 8%. Samkvæmt uppfærðri spá verður gengi
krónunnar svipað og það er nú út spátímann sem er rúmlega 7%
hærra gengi gagnvart evru á spátímanum en spáð var í maí.
• Verulega hefur dregið úr lækkun fasteignaverðs á undanförn-
um mánuðum. Raunverð íbúða á höfuðborgarsvæðinu hefur
lækkað um rúm 34% frá október 2007 þegar það var hæst
og nafnverð um 14,2% frá því að það fór hæst í janúar 2008.
Fasteignamarkaðurinn hefur heldur glæðst það sem af er þessu
ári samanborið við sama tímabil í fyrra. Þannig er uppsöfnuð velta
í júlí á fasteignamarkaði um 21% meiri en á síðasta ári, þótt hún
sé enn afar lág í sögulegu samhengi. Í uppfærðri spá er gert ráð
fyrir því að raunverð íbúðarhúsnæðis lækki áfram á komandi miss-
erum þótt nú sé gert ráð fyrir að lækkunin verði eitthvað minni en
búist var við í síðustu útgáfu Peningamála. Skýrist það að hluta
af því að nú er reiknað með minni samdrætti kaupmáttar ráðstöf-
unartekna samhliða minna atvinnuleysi en í fyrri spá.

Innlendur þjóðarbúskapur og verðbólga
• Miðað við þjóðhagsreikninga fyrir fyrsta ársfjórðung reyndist
nokkru meiri seigla í innlendu efnahagslífi á fyrsta ársfjórðungi
þessa árs en gert var ráð fyrir í síðustu Peningamálum. Innlend
eftirspurn dróst saman um 2% milli ára en gert hafði verið ráð
fyrir 5,2% samdrætti. Þessi mikli munur helgast fyrst og fremst af
töluvert minni samdrætti samneyslu en gert hafði verið ráð fyrir í
maí. Þetta frávik samneyslu skýrist að mestu leyti af töluvert minni
hækkun verðvísitölu samneyslu en spáð var þar sem nafnvirði
samneyslunnar var í ágætu samræmi við spána. Bráðabirgðatölur
Hagstofunnar fyrir fyrsta fjórðung ársins um einkaneyslu og
fjárfestingu voru í takt við spá bankans. Neikvætt framlag utan-
ríkisviðskipta til hagvaxtar hafði í för með sér að samdráttur
landsframleiðslu varð tæpum 5 prósentum meiri en samdráttur
þjóðarútgjalda eða 6,9%. Samkvæmt maíspánni var gert ráð fyrir
rúmlega prósentu minni samdrætti landsframleiðslu á fyrsta árs-
fjórðungi enda var þá spáð nokkru minni samdrætti útflutnings,
auk þess sem birgðabreytingar, sem rekja má til birgðasöfnunar í
sjávarútvegi, voru óvenju miklar.
• Eftir mikinn samdrátt á síðasta ári dróst einkaneysla á fyrsta fjórð-
ungi þessa árs lítillega saman frá fyrra ári samkvæmt bráðabirgða-
Mynd 9
Gengi krónu gagnvart erlendum gjaldmiðlum
Daglegar tölur 3. janúar 2008 - 13. ágúst 2010
Kr./evra, Kr./USD, Kr./GBP
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Bandaríkjadalur (v. ás)
Evra (v. ás)
Breskt pund (v. ás)
Vísitala meðalgengis - viðskiptavog víð (h. ás)
50
70
90
110
130
150
170
190
210
230
250
50
70
90
110
130
150
170
190
210
230
250
201020092008
3. janúar 2000 = 100
Punktar
Mynd 10
Skuldatryggingarálag ríkisins
Daglegar tölur 29. mars 2007 - 13. ágúst 2010
Heimild: Bloomberg.
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
2010200920082007
Mynd 11
Þróun einkaneyslu, dagvöruveltu
og greiðslukortaveltu
1. ársfj. 2003 - 2. ársfj. 2010
Heimildir: Hagstofa Íslands, Rannsóknarsetur verslunarinnar,
Seðlabanki Íslands.
Breyting frá fyrra ári (%)
Einkaneysla
Dagvöruvelta
Debet- og kreditkortavelta einstaklinga innanlands
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
20102009200820072006200520042003