Peningamál - 01.02.2012, Qupperneq 5

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
2
•
1
5
Alþjóðleg efnahagsmál og utanríkisviðskipti
• Eftir því sem leið á síðasta ár dró úr hagvexti í helstu viðskipta-
löndum Íslands og bjartsýnin sem ríkti á fyrri hluta ársins um
að það versta væri yfirstaðið fjaraði út. Áframhaldandi óvissa
í tengslum við skuldavanda ýmissa evruríkja, hætta á frekari
útbreiðslu vandans og minni hagvöxtur víða um heim hefur orðið
til þess að spár um hagvöxt fyrir árið í ár hafa lækkað verulega.
• Töluvert dró úr hagvexti í flestum evruríkjum á þriðja ársfjórðungi
síðasta árs. Skuldatryggingarálag langflestra evruríkja hækkaði
gífurlega á síðasta ári og er almennt talið að evrusvæðið sé nú
þegar komið í milda niðursveiflu. Í Bretlandi og Bandaríkjunum
dró einnig verulega úr hagvexti á þriðja ársfjórðungi. Hins vegar
dró heldur úr samdrættinum í Japan þegar áhrif jarðskjálftans
snemma á síðasta ári tóku að fjara út. Fyrstu vísbendingar um
þróunina á síðasta fjórðungi ársins gefa til kynna sterkari vöxt í
Bandaríkjunum og Bretlandi, en að hægt hafi á hagvexti á evru-
svæðinu.
• Spár um hagvöxt á þessu ári hafa verið lækkaðar í flestum við-
skiptalöndum Íslands, að Bandaríkjunum og Japan undanskildum.
Efnahags- og þróunarstofnunin (OECD) spáir 0,8% hagvexti á
árinu í helstu viðskiptalöndum Íslands en spár Consensus Forecasts
og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins gera ráð fyrir ½% hagvexti, sem er
töluvert lægra en gengið var út frá í síðasta hefti Peningamála.
• Verðbólguhorfur í helstu viðskiptalöndum Íslands hafa lítið breyst
frá því í byrjun nóvember sl. Verðbólga virðist hafa náð hámarki í
flestum þessara landa í haust og hefur síðan hjaðnað, m.a. í kjölfar
lækkunar hrávöruverðs. Verðbólga í Bretlandi og á evrusvæðinu er
þó enn nokkuð yfir verðbólgumarkmiði viðkomandi seðlabanka.
Þróun og horfur í efnahags- og peningamálum – Uppfærð spá1
Efnahagsbatinn heldur áfram þrátt fyrir lakari
alþjóðahorfur
Horfur í alþjóðlegum efnahagsmálum halda áfram að versna, en alþjóðlegar spár gera enn sem komið er ráð fyrir
að samdráttur á evrusvæðinu verði tiltölulega skammvinnur. Viðskiptakjör voru nokkru lakari í fyrra en spáð var
og verða einnig lakari á þessu ári. Á móti virðist krafturinn í útflutningi vera heldur meiri. Horfur um hagvöxt eru
í stórum dráttum svipaðar og í nóvemberspá Seðlabankans: hagvöxtur síðasta árs virðist hafa verið 3% og áætlað
er að hann verði um 2½% á ári á þessu og næstu tveimur árum. Í spánni er gert ráð fyrir að bati á vinnumarkaði
haldi áfram með svipuðum hætti og spáð var í nóvember. Áfram er spáð að verðbólga nái hámarki á fyrsta
fjórðungi þessa árs en taki síðan að hjaðna og verði við verðbólgumarkmið bankans snemma árs 2014. Sem fyrr
litast efnahagshorfurnar af óvissu í alþjóðlegum efnahagsmálum.
1. Greiningin sem hér birtist byggist í meginatriðum á mati bankans á þróun efnahagsmála
sem birtist í Peningamálum 2011/4 í nóvember sl. og þeirri uppfærðu spá sem hér er birt.
Hún er byggð á gögnum sem lágu fyrir snemma í febrúar 2012.
Heimild: Macrobond.
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd 1
Alþjóðlegur hagvöxtur
Magnbreyting VLF 1. ársfj. 2003 - 4. ársfj. 2011
Bandaríkin
Evrusvæðið
Bretland
Japan
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
201120102009200820072006200520042003
1. Þegar vísitalan er undir 0 eru hagvísar verri en gert hafði verið ráð fyrir
og á móti sýnir vísitala yfir 0 að hagvísar eru jákvæðari en gert hafði verið
ráð fyrir. Vísitalan segir ekki til um hvort hagvísarnir séu jákvæðir eða nei-
kvæðir.
Heimild: Macrobond.
Mynd 2
Vísitala um óvænta þróun hagvísa1
Daglegar tölur 1. janúar 2010 - 3. febrúar 2012
Vísitala
Bandaríkin
Evrusvæðið
-120
-100
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
100
120
140
2010 2011 ‘12