Peningamál - 01.02.2012, Blaðsíða 7

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
2
•
1
7
ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
vegna meiri endurfjárfestingar erlendis hjá innlánsstofnunum í
slitameðferð. Mældur viðskiptahalli í fyrra lækkar því töluvert eða
úr 8,2% af landsframleiðslu í nóvemberspánni í tæplega 6% nú
en afgangur á viðskiptajöfnuði án innlánsstofnana í slitameðferð
er svipaður og í nóvemberspánni eða 0,4% af landsframleiðslu.
Horfur eru á að viðskiptaafgangur án innlánsstofnana í slitameð-
ferð verði á bilinu 1½-2% af landsframleiðslu á ári í ár og á næstu
tveimur árum, sem er aðeins lægra en spáð var í nóvember.
Innlendir fjármálamarkaðir
• Peningastefnunefnd Seðlabankans hækkaði vexti bankans um
0,25 prósentur samhliða útgáfu Peningamála í byrjun nóvember
en hélt þeim óbreyttum í desember. Fyrir útgáfu þessa heftis
Peningamála voru vextir á viðskiptareikningum innlánsstofnana
3,75%, hámarksvextir á 28 daga innstæðubréfum 4,5%, vextir
á lánum gegn veði til sjö daga 4,75% og daglánavextir 5,75%.
Raunvextir bankans hafa hins vegar heldur lækkað frá því í
nóvember og eru um -0,8% miðað við meðaltal mismunandi
mælikvarða á verðbólgu og verðbólguvæntingar.
• Samkvæmt framvirkum vöxtum vænta markaðsaðilar þess að
vextir Seðlabankans haldist óbreyttir fram til haustsins en þá
virðist búið að verðleggja 0,25 prósentna hækkun vaxta inn í
vaxta ferilinn. Samkvæmt framvirka ferlinum verða veðlánavextir
því 5% í árslok og 6,5% í lok næsta árs.
• Skammtímavextir á millibankamarkaði hafa sveiflast á bilinu 3,75-
5,25% frá útgáfu Peningamála í nóvember. Á sama tíma hafa
óverðtryggðir langtímavextir lækkað um 0,2-0,3 prósentur en
verðtryggðir langtímavextir um 0,4-1 prósentu.
• Grunnfé hefur aukist lítillega frá útgáfu síðustu Peningamála. Pen-
ingamagn í umferð (M3) hefur aukist um 10,7% frá því að það
náði lágmarki í maí á síðasta ári. Aukninguna í M3 á síðari hluta
ársins 2011 má að mestu rekja til þess að innlán fyrirtækja, sem
áður töldust fjármálafyrirtæki en hafa nú verið endurskipulögð
sem eignarhaldsfélög, hafa bæst við útreikninga á peningamagni.
Ársvöxtur M3 var 8,6% í desember og er enn undir nafnvexti
lands framleiðslunnar, sem talið er að hafi aukist um ríflega 10% á
fjórða ársfjórðungi frá sama tíma ári áður.
• Frá útgáfu síðustu Peningamála í nóvember hefur langtímavaxta-
munur gagnvart þýskum ríkisskuldabréfum haldist nær óbreyttur
í 4,7% en skammtímavaxtamunur aukist um 0,3 prósentur og
mældist 4,2% rétt fyrir útgáfu þessa heftis.
• Áhættuálag á skuldbindingar ríkissjóðs Íslands hefur lækkað um
u.þ.b. ½ prósentu frá útgáfu Peningamála í nóvember, hvort
sem miðað er við skuldatryggingarálagið eða vaxtamun fimm ára
skuldabréfs Ríkissjóðs Íslands í Bandaríkjadölum og sambærilegs
bréfs bandaríska ríkissjóðsins. Skuldatryggingarálagið er nú um
2,8 prósentur en vaxtamunurinn um prósentu hærri.
Mynd 6
Vextir Seðlabanka Íslands og
skammtímamarkaðsvextir
Daglegar tölur 1. janúar 2010 - 3. febrúar 2012
%
Vextir á veðlánum
Daglánavextir
Hámarksvextir á 28 daga innstæðubréfum
Vextir á viðskiptareikningum
Daglánavextir á millibankamarkaði
Heimild: Seðlabanki Íslands.
0
2
4
6
8
10
12
2010 2011 ‘12
Mynd 7
Veðlánavextir og framvirkir vextir1
Daglegar tölur 1. janúar 2010 - 31. mars 2015
%
Veðlánavextir
PM 2011/3 (miðjan ágúst 2011)
PM 2011/4 (lok október 2011)
PM 2012/1 (byrjun febrúar 2012)
1. Við mat á vaxtaferlinum er notast við vexti á millibankamarkaði og
vexti ríkisbréfa. Ríkisbréf með gjalddaga á árunum 2012 og 2013 eru
þó ekki notuð þar sem verðlagning þeirra er talin vera skekkt vegna
áhrifa gjaldeyrishafta.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
2
4
6
8
10
12
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
1.800
2.000
2.200
2010200920082007
Mynd 8
Peningamagn í umferð
Janúar 2007 - desember 2011
Ma.kr.
M1
M2
M3
Hlutdeildarskírteini í fjárfestingarsjóðum
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2011