Peningamál - 01.02.2012, Blaðsíða 11

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
2
•
1
11
hagvöxtur síðasta árs hafi verið 3%, sem er nánast sá sami og
spáð var í nóvember.
• Á þessu ári er spáð 2,5% hagvexti, einkum fyrir tilstuðlan aukinn-
ar fjárfestingar. Framlag einkaneyslu er auk þess nokkurt, þótt það
sé umtalsvert minna en í fyrra. Áætlað er að framlag utanríkisvið-
skipta verði neikvætt í ár um sem nemur 0,6 prósentum af lands-
framleiðslu, sem er svipað því sem var í nóvemberspánni. Á næsta
ári er einnig spáð 2,5% hagvexti og 2,7% hagvexti árið 2014.
Áfram er gert ráð fyrir að fjárfesting og einkaneysla beri uppi
vöxt landsframleiðslunnar. Spáð er að framlag utanríkisviðskipta
batni lítillega og verði jákvætt á næstu tveimur árum en í báðum
tilvikum er um litlar breytingar milli ára að ræða. Hagvaxtarhorfur
í ár og næstu tvö ár eru því mjög svipaðar og gert var ráð fyrir í
nóvemberspá bankans.
• Áætlað er að framleiðsluslakinn hafi minnkað verulega á síðasta
ári og numið 2% af framleiðslugetu. Gert er ráð fyrir að slakinn
minnki enn frekar í ár og á næsta ári þrátt fyrir hóflegan hag-
vöxt og verði horfinn á árinu 2014. Þetta er áþekk þróun og í
nóvemberspánni. Áætlanir um framleiðsluslaka eru hins vegar
óvenju óvissar um þessar mundir sakir þess að þjóðarbúskapurinn
er að ganga í gegnum óvenju miklar breytingar í framhaldi af þeim
stóru áföllum sem riðu yfir í fjármálakreppunni.
• Vinnuaflseftirspurn hélt áfram að aukast á milli ára á síðasta
fjórðungi í fyrra, eins og hún gerði á öðrum og þriðja ársfjórðungi
samkvæmt niðurstöðum Vinnumarkaðskönnunar Hagstofunnar.
Heldur hefur hægt á batanum í samræmi við spá Seðlabankans frá
því í nóvember. Heildarvinnustundum fjölgaði um 2,4% milli ára
þrátt fyrir að starfandi fólki fækkaði lítillega þar sem meðalvinnutími
á viku jókst um eina klukkustund. Ársverkum fjölgaði um 1,5% milli
ára í fyrra sem er í takt við nóvemberspána. Einnig fjölgar áfram
þeim sem eru í fullu starfi á meðan starfandi í hlutastarfi fækkar.
Gert er ráð fyrir svipuðum og tiltölulega hægum vexti atvinnu á
spátímanum og í síðustu spá eða tæplega 1% að meðaltali á ári.
• Vinnuaflsframboð minnkaði hins vegar um rúmlega 3.000 manns
milli ára á fjórða fjórðungi síðasta árs þannig að atvinnuþátttöku-
hlutfallið lækkaði um 1,5 prósentur og hefur ekki verið lægra
frá því að framkvæmd ársfjórðungslegra vinnumarkaðskannana
hófst árið 2003. Þátttökuhlutfallið mældist 80,4% á árinu 2011
og lækkaði um 0,7 prósentur frá fyrra ári eða sem samsvarar
tæplega 1.000 manns. Á sama tíma fjölgaði þeim sem voru utan
vinnumarkaðar um tæplega 3.000. Fjölgun fólks sem var utan
vinnumarkaðar skýrist að mestu af fjölgun námsmanna og öryrkja.
• Atvinnuleysi hefur verið svipað og gert var ráð fyrir í síðustu spá
Seðlabankans, bæði á síðasta fjórðungnum í fyrra (7,1%) og á
árinu öllu (7,4%) og dróst atvinnuleysi saman um 0,7 prósentur
milli ára. Vísbendingar úr viðhorfskönnun meðal 400 stærstu fyrir-
tækja landsins, sem Capacent Gallup gerði í desember, gefa til
kynna að 7,5 prósentum fleiri fyrirtæki vilji fækka starfsmönnum á
Heimild: Hagstofa Íslands.
Mynd 17
Breytingar á vinnuafli
1. ársfj. 2004 - 4. ársfj. 2011
Breyting frá sama fjórðungi fyrra árs (%)
Atvinnuþátttaka (prósentur)
Fjöldi starfandi (%)
Heildarvinnustundir (%)
Meðalvinnutími (klst.)
-8
-6
-4
-2
0
2
4
20112010200920082007200620052004
Mynd 18
Atvinna og atvinnuleysi
1. ársfj. 2009 - 1. ársfj. 20151
1. Grunnspá Seðlabankans 1. ársfj. 2012 - 1. ársfj. 2015.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Vinnumálastofnun, Seðlabanki Íslands.
Breyting frá fyrra ári (%)

Atvinna (v. ás)
Atvinnuleysi, árstíðarleiðrétt (öfugur h. ás)
% af mannafla
-14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
20142013201220112010200920082007
1. Jákvæður vöxtur framleiðni kemur fram sem neikvætt framlag til
hækkunar á launakostnaði á framleidda einingu. Grunnspá Seðlabankans
2011-2014.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd 19
Launakostnaður á framleidda einingu
og framlag undirliða 2000-20141
Breyting frá fyrra ári (%)
Nafnlaun
Launakostnaður annar en laun
Undirliggjandi framleiðni
Launakostnaður á framleidda einingu
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
‘14‘12‘10‘08‘06‘04‘02‘00