Peningamál - 01.02.2014, Blaðsíða 5

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
1
5
Alþjóðleg efnahagsmál og utanríkisviðskipti
• Frá útgáfu Peningamála í nóvember hafa hagvísar fyrir evru-
svæðið að mestu þróast í samræmi við væntingar markaðsaðila.
Landsframleiðslan jókst lítillega milli fjórðunga, annan fjórðunginn
í röð, en er enn að dragast saman um 0,4% milli ára. Batinn er
þó mismikill eftir löndum innan myntsvæðisins, þótt fyrstu bata-
merkja gæti einnig á suðurhluta svæðisins. Svo virðist sem batinn
sé einnig að sækja í sig veðrið í Bandaríkjunum og á Bretlandi og
jókst landsframleiðslan í báðum löndum um tæplega 1% milli
fjórðunga á þriðja ársfjórðungi. Árshagvöxtur mælist hins vegar
enn tiltölulega lítill eða 1,8% í Bandaríkjunum og 1,5% í Bretlandi.
Árshagvöxtur tók einnig nokkurn kipp í Japan, eftir 0,5% aukn-
ingu landsframleiðslu milli fjórðunga, og mældist 2,6%.
• Á heildina litið virðast hagvaxtarhorfur í heiminum heldur hafa
skánað. Í nýrri spá frá því í janúar sl. gerir Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
t.d. ráð fyrir um 3,7% hagvexti í heiminum í ár og 3,9% á næsta
Þróun og horfur í efnahags- og peningamálum – Uppfærð spá1
Verðbólguhorfur batna á þessu ári en versna á næstu
tveimur árum þegar slaki í þjóðarbúskapnum
breytist í spennu
Alþjóðlegar hagvaxtarhorfur hafa skánað frá útgáfu Peningamála í nóvember þótt óvissa sé áfram mikil, sér-
staklega í tengslum við ágjöf sem ýmis nýmarkaðsríki hafa orðið fyrir nýlega. Horfur um viðskiptakjör þjóðar-
búsins hafa einnig batnað en útflutningshorfur hafa versnað, sérstaklega vegna lakari horfa um loðnuveiði í ár.
Áætlað er að hagvöxtur í fyrra hafi verið töluvert meiri en áður hafði verið gert ráð fyrir eða 3% í stað 2,3% í
nóvemberspánni. Skýrist það af mun hagstæðara framlagi utanríkisviðskipta en innlend eftirspurn þróaðist í takt
við nóvemberspána. Efnahagshorfur litast mjög af áhrifum fyrirhugaðra aðgerða stjórnvalda til lækkunar hús-
næðisskulda og annarra aðgerða stjórnvalda til að örva eftirspurn. Eins og rakið er í sérstökum viðauka er talið að
skuldalækkunin muni auka einkaneyslu töluvert á næstu misserum. Aukin eftirspurn mun jafnframt koma fram í
auknum innflutningi og draga úr þjóðhagslegum sparnaði og viðskiptaafgangi. Hagvaxtaráhrif aðgerðanna verða
því minni en áhrifin á innlenda eftirspurn. Eins og í nóvember er gert ráð fyrir að hagvöxtur verði 2,6% á þessu
ári. Vegast þar á áhrif eftirspurnarhvetjandi aðgerða stjórnvalda annars vegar og horfur um minni vöxt útflutnings
hins vegar. Uppbygging orkufreks iðnaðar hefur einnig tafist. Horfur um hagvöxt á næstu tveimur árum hafa
batnað töluvert og er gert ráð fyrir 3,7% hagvexti á næsta ári og 3% hagvexti árið 2016. Gangi spáin eftir verður
hagvöxtur að meðaltali um 3,1% á ári á spátímanum sem er meiri vöxtur en að meðaltali undanfarin þrjátíu ár
og töluvert meiri vöxtur en spáð er í helstu viðskiptalöndum Íslands. Batinn á vinnumarkaði hefur einnig reynst
meiri en spáð var. Sakir kröftugri hagvaxtar minnkar slakinn í þjóðarbúskapnum hraðar en áður hafði verið talið
og gæti snúist í spennu á fyrrihluta næsta árs. Spáð er að verðbólga verði minni á þessu ári en í síðustu spá vegna
hærra gengis krónunnar og minni hækkunar launakostnaðar á framleidda einingu. Gangi forsendur um þróun
launa og gengis eftir verður verðbólga í námunda við verðbólgumarkmiðið á þessu ári. Þegar áhrif nýliðinnar
gengishækkunar fjara út og framleiðsluslaki snýst í spennu gæti verðbólga aukist á ný og orðið um nokkra hríð
yfir verðbólgumarkmiðinu. Samkvæmt spánni verður hún mest um 3½% seint á næsta ári en hjaðnar síðan á
árinu 2016 vegna stífara taumhalds peningastefnunnar. Gangi spáin eftir verður verðbólga eitthvað yfir markmiði
í lok spátímans en markmiðið er þó vel innan þeirra marka sem talið er að 50% líkur séu á að verðbólgan verði.
1. Greiningin sem hér birtist byggist í meginatriðum á mati bankans á þróun efnahagsmála
sem birtist í Peningamálum 2013/4 í nóvember sl. og þeirri uppfærðu spá sem hér er birt.
Hún er byggð á gögnum sem lágu fyrir í byrjun febrúar.
1. Punktar sýna spár Consensus Forecasts og Global Insight fyrir árin
2013-2016.
Heimildir: Consensus Forecasts, Global Insight, Macrobond.
Mynd 1
Hagvöxtur meðal nokkurra iðnríkja1
Breyting frá fyrra ári (%)
Evrusvæðið
Bandaríkin
Viðskiptalönd Íslands
-6
-4
-2
0
2
4
6
‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08‘07‘06‘05‘04‘03