Peningamál - 05.11.2014, Blaðsíða 12

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
4
12
Meiri hætta á að verðbólgu sé vanspáð á seinni hluta spátímans
en að henni sé ofspáð
Óvissuþættirnir sem lýst er hér að ofan undirstrika að verðbólguhorfur
til næstu þriggja ára gætu auðveldlega breyst frá því sem gert er ráð
fyrir í grunnspánni. Verði gengi krónunnar t.d. lægra eða launahækk-
anir meiri en í grunnspánni er líklegt að hærri vexti Seðlabankans
þurfi til þess að halda verðbólgu við markmið en gert er ráð fyrir í
grunn spánni.4 Hið sama á við ef slakinn í þjóðarbúinu er ofmetinn eða
umsvif í orkufrekum iðnaði verða meiri á komandi árum en gert er
ráð fyrir í grunnspánni. Vegna þess að langtímaverðbólguvæntingar
skortir enn trausta kjölfestu geta frávikin orðið meiri en ella. Verðbólga
gæti hins vegar reynst minni en spáð er ef slakinn er vanmetinn,
ef krafturinn í innlendri eftirspurn reynist minni en gert er ráð fyrir
eða ef alþjóðlegar efnahagshorfur reynast lakari. Hið sama á við ef
hægari alþjóðlegur hagvöxtur hefur einnig í för með sér meiri lækkanir
alþjóðlegs hrávöru- og olíuverðs, a.m.k. að svo miklu leyti sem gengi
krónunnar gæfi ekki eftir.
Mynd I-19 endurspeglar ofangreinda óvissuþætti verðbólgu-
spárinnar með því að sýna verðbólguhorfur samkvæmt grunnspá
ásamt mati á óvissubili spárinnar, þ.e. mati á bili verðbólgu sem
taldar eru 50-90% líkur á að verðbólga verði innan næstu þrjú ár (sjá
viðauka 3 í Peningamálum 2005/1 þar sem aðferðafræðinni í þessum
útreikningum er lýst). Talið er að óvissan sé í meginatriðum svipuð og
lýst er í ágústspá bankans en lögun líkindadreifingarinnar hefur aðeins
breyst. Nú eru taldar meiri líkur á að verðbólgu sé ofspáð til skemmri
tíma en enn eru heldur meiri líkur á að verðbólgu sé vanspáð á seinni
hluta spátímans en að henni sé ofspáð. Taldar eru um helmingslíkur á
að verðbólga verði á bilinu 2½-4% að ári liðnu og á bilinu 1²/³-3²/³%
í lok spátímans.
4. Grunnspáin byggist á því að peningastefnunni sé beitt þannig að tryggt sé að verðbólga sé
við markmið yfir hagsveifluna.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd I-19
Verðbólguspá og óvissumat
1. ársfj. 2012 - 4. ársfj. 2017
PM 2014/4
Verðbólgumarkmið
50% líkindabil
75% líkindabil
90% líkindabil
0
1
2
3
4
5
6
7
2012 2013 2014 2015 2016 2017
EFNAHAGSHORFUR OG HELSTU ÓVISSUÞÆTTIR