Glóðafeykir - 01.05.1967, Blaðsíða 6

6
GLÓÐAFEYKIR
Sögufélag Skagfirðinga 30 ára
Frá fornu fari hefur verið mikill áhugi meðal Skagfirðinga fyrir
þjóðlegum fróðleik ýmiss konar. Af fyrri tíðar fræðimönnum nægir
að nefna Björn Jónsson, lögréttumann og annálaritara á Skarðsá, sr.
Gottskálk Jónsson, annálaritara í Glaumbæ, Gísla Konráðsson,
fræðimann, Ytra-Skörðugili, og Jón Espólín sýslumann og sagna-
ritara á Frostastöðum. An þessara manna væru víða miklar eyður í
sögu lands og þjóðar. Ahugi sá, er var aflgjafi fræðastarfa þessara
manna lifir enn góðu lífi rneðal Skagfirðinga. Skipulegt starf að
málum þessum á sér 30 ára sögu um þessar mundir.
Hinn 6. febrúar 1937 komu til fundar í sýsluskrifstofunni á Sauð-
árkróki nokkrir menn, er áhuga höfðu á málum þessum og einkum
söfnun gagna til héraðssögu Skagfirðinga. Fundarboðendur voru
Sigurður Sigurðsson sýslumaður og Jón Sigurðsson alþrn. á Reyni-
stað. Tilefni fundarins var að ræða möguleika á stofnun félagsskap-
ar til að vinna að skagfirzkum fræðum. Var kosin nefnd til að undir-
búa málið betur. Hún boðaði svo til fundar á Sauðárkróki 16. apríl
1937 og þann dag var Sögufélag Skagfirðinga stofnað. Stofnendur
voru 41. Fyrstu stjórn skipuðu: Sigurður Sigurðsson, sýslumaður
Sauðárkróki, formaður, Jón Sigurðsson, alþm. Reynistað, Stefán
Vagnsson, bóndi Hjaltastöðum, Gísli Magnússon, bóndi Eyhildar-
holti, sr. Tryggvi Kvaran, Mælifelli, Guðmundur Davíðsson, bóndi
Hraunum, og Margeir Jónsson, bóndi Ögmundarstöðum. Sr. Helgi
Konráðsson, Sauðárkróki, var kosinn varamaður, en mun þegar á
næsta fundi hafa verið tekinn í aðalstjórnina og gegndi gjaldkera-
störfum eftir það til dauðadags.
Fyrsta verkefni félagsins var að hefja afritun kirkjubóka úr Skaga-
firði, sem geymdar eru á Þjóðskjalasafni. Urðu þær fyrsti vísir að
Héraðsskjalasafni Skagfirðinga, sem nú er eitt hinna merkilegustu
slíkra safna.
Sögufélagið sneri sér fljótlega að bókaútgáfu. Fékk það hina
færustu rnenn innan héraðs sem utan til að rita héraðssögu Skaga-
fjarðar. Kom fyrsta bindi verksins út árið 1939, en síðan hvert af
öðru eins 02: ritaskráin hér á eftir ber með sér. Er kornin nokkuð
heilleg héraðssaga frá landnámi og fram á 15. öld, en einnig all-
margir þættir úr sögu síðari alda. Er þar samandreginn rnikill og