Glóðafeykir - 01.05.1967, Blaðsíða 15

GLÓÐAFEYKIR
15
legTa. Menn eru sumir sérhyggjumenn, aðrir samhyggju, félags-
hyggju, og mun svo löngum verða. Því er eðlilegt, að kaupmenn
og kaupfélög starfi hlið við hlið. Þó hefur ekki alls staðar orðið svo
í reynd. Allvíða og einkum þar, sem samgöngur voru erfiðar og
efnahagur ótraustur, gáfust kaupmenn upp — þ. e. þeir töldu arðs-
vonina of litla, seldu hús og aðrar eignir og fluttu brott úr byggðar-
laginu með þá fjármuni, sem þeim höfðu safnazt þar. Þeir töldu
sig ekki hafa skyldur að rækja við fólkið. Þá urðu samtök byggðar-
manna sjálfra, samvinnufélögin, að koma til. Þau eru ekki svo fá,
byggðarlögin, sem félögin hafa hreinlega bjargað frá auðn.
Andstæðingar kaupfélaganna sjá ofsjónum yfir gengi þeirra. Slíkt
er vissulega mannlegt. En félögunum stafar naumast hætta frá óvild-
armönnum og öfundar. Ef um einhverja hættu væri að ræða, mundi
hún helzt eiga upptök sín í röðum okkar sjálfra, sem teljum okkur
félagsmenn og samvinnumenn. Okkur gleymast stundum yfirburð-
ir samvinnuverzlunar. Við eigum ekki eldmóð frumherjanna, ekki
heilindi heldur. Þ\ í er ekki með öllu fyrir að synja, að flugumenn
kunni að geta valdið stundartjóni.
Fsrir nokkrum árum hrundu óvildarmenn kaupfélaganna af stað
þeirri óvildaröldu, er kljúfa skyldi kaupfélögin, sundra þeim inn-
an frá. Sú alda reið einnig yfir Skagafjörð og reis allhátt um stund,
— engum, þeim sem að stóðu, til sæmdarauka, fáum til hagnaðar,
flestum til tjóns. Nú er sú alda hnigin að mestu, sem vita mátti. Fer
svo löngum, þegar högg er reitt að stefnum og hugsjónum, þeim
sem horfa til mestra heilla. Enda þótt meðal skráðra félagsmanna
kaupfélaganna fyrirfinnist alltaf einhverjir, sem veikir eru á svell-
inu og geta látið glepjast af ginningum félagslegra óhappamanna
og ímynduðum stundarhagsmunum, þá er, sem betur fer, flestum
félag-smönnum gefinn meiri þroski, meiri framsýni, en svo, að það
sé þeim nokkur freisting að hlaupa eftir annarlegum sjónarmiðum,
svíkjast undan merkjum og vega aftan að sínum eigin félagssam-
tökum. Þess vegna munu kaupfélögin enn sem áður reynast máttug-
asti aðilinn í haCTsmunalesri os; féla^slesri sókn almenninsjs.
o o o o o o
G. M.